Những hình ảnh trên truyền hình về bữa ăn của học sinh ở Yên Bái đã gợi lên sự xót xa trong lòng nhiều người, nhưng thật tiếc đằng sau đó là một câu chuyện chưa được kể hết – câu chuyện về sức sống mãnh liệt, về sự tự lực vươn lên của giáo dục vùng cao.
Cuộc sống ở Mù Cang Chải, Yên Bái, và nhiều nơi khác không phải là câu chuyện chỉ toàn khó khăn, mà là câu chuyện của những con người không chấp nhận số phận, của giáo viên và phụ huynh đã làm nên điều phi thường từ những điều tưởng như nhỏ bé nhất.
Có thể con đường đến trường của học sinh vùng cao vẫn còn gập ghềnh, nhưng con đường ấy không bao giờ là hành trình tuyệt vọng. Đó là hành trình của hàng nghìn trẻ em, mỗi ngày đều vượt núi băng rừng để đến lớp, nơi mà các thầy cô giáo như những chiến binh thầm lặng đã kiên trì gieo chữ, bất chấp thiếu thốn, khó khăn. Và họ không bao giờ xin sự thương hại.
Những đứa trẻ ấy không ăn cơm gừng chấm muối vì tuyệt vọng và thiếu thốn đến mức không có gì mà ăn, mà vì gừng là một phần văn hóa của người Mông, là hương vị quen thuộc của vùng cao, nơi mà họ tự hào về bản sắc của mình.
Việc miêu tả cảnh tượng ấy như một biểu tượng của sự khốn khó chỉ khiến cho những người đã dốc cả đời mình để thay đổi giáo dục vùng cao cảm thấy đau lòng và bất lực.
Vì sự thật là giáo dục nơi đây đang có những bước tiến vượt bậc – không phải vì may mắn, mà vì nỗ lực không ngừng của toàn thể cộng đồng.
 |
| Hình ảnh bữa cơm trắng với gừng của một học sinh điểm trường Màng Mủ được ghi lại trong phóng sự. Ảnh cắt từ màn hình |
Giáo dục vùng cao là tinh thần tự lực tự cường, không đợi chờ
Người vùng cao từ lâu đã hiểu rằng họ không thể ngồi đợi sự giúp đỡ từ bên ngoài. Họ đã đứng lên, tự thay đổi số phận của mình. Trên những triền núi từ những nán lớp học chỉ với miếng ván ghép, gió lùa qua khe cửa nhưng tiếng học bài ê a chưa bao giờ ngớt. Nhiệm vụ năm học nào thầy trò cũng cố gắng hoàn thành tốt.
Theo thông tin từ Vietnamnet, ngày 27/9, đoàn công tác của UBND huyện Mù Cang Chải đã gặp trực tiếp lãnh đạo xã Mồ Dề; lãnh đạo, giáo viên trường Mầm non Mồ Dề; Bí thư Chi bộ bản Màng Mủ và một số phụ huynh học sinh bản Màng Mủ để xác minh và nắm bắt thông tin.
Kết quả, ông Mùa A Chinh, Bí thư chi bộ bản Màng Mủ, cho biết đã nắm được các chế độ của học sinh. Bản đã tuyên truyền đầy đủ các chế độ, chính sách của Đảng, nhà nước và các cấp tới toàn thể nhân dân, phụ huynh học sinh của bản (được hỗ trợ ăn trưa cho các cháu mầm non 160.000 đồng/tháng/học sinh; hỗ trợ chi phí học tập 150.000 đồng/tháng/học sinh...).
Về gia cảnh của học sinh ăn cơm với gừng chấm muối trong phóng sự, huyện thông tin gia đình làm nông nghiệp, đủ gạo ăn cho cả gia đình trong năm, không bị đói. Phụ huynh học sinh là anh H.A.D. có tham gia công tác an ninh trật tự của bản, hàng tháng đều nhận nhận kinh phí hỗ trợ...
Hình ảnh người cha H.A.D không chỉ chuẩn bị cơm cho con mà còn góp thêm vài lát gừng – đó không phải vì thiếu thốn mà vì đó là truyền thống, là thói quen của một dân tộc đã tồn tại và phát triển qua bao khó khăn.
Anh là tổ phó tổ an ninh trật tự của bản, và chính gia đình anh, cùng với bao gia đình khác, đã tự mình góp phần thay đổi diện mạo của giáo dục vùng cao.
Trong báo cáo của huyện cũng nêu rõ: "UBND huyện nhận thấy nội dung phản ánh Chuyển động 24h của VTV1 về bữa ăn trưa của các cháu tại điểm trường Màng Mủ, Trường mầm non Mồ Dề chưa toàn diện về thực tế tại cơ sở điểm trường, về mục đích cơ bản để kêu gọi hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ sở vật chất cho các nhà trường".
Thông điệp mạnh mẽ từ giáo dục vùng cao
Ngày nay, những lớp học không còn là những căn lều tạm bợ, những lớp học lùa theo gió nữa mà đã trở thành những ngôi trường khang trang nhờ sự chung tay góp sức của cả cộng đồng. Những cầu đường đã được mở, đưa trẻ em đến gần tri thức hơn bao giờ hết.
Hơn 25 điểm trường được xây mới, các lớp học đã có đủ sách giáo khoa, máy chiếu, và học sinh ngày càng tự tin hơn trên con đường học vấn.
Những con số không bao giờ biết nói dối: Hơn 98% trẻ em tiểu học ở Mù Cang Chải đã đến trường, và năm học vừa qua đã có hơn 50 học sinh của huyện đỗ đại học. Đó là thành quả của cả một cộng đồng – của thầy cô giáo không ngừng bám bản, của phụ huynh tự lực đứng lên vì tương lai của con em mình, và của cả những người dân vùng cao hiểu rằng tri thức chính là con đường thoát nghèo bền vững nhất.
Họ không chờ ai đó đến cứu mình. Chính họ đã tự mình thay đổi. Và điều đó cần được nhìn nhận với sự tôn trọng, không phải thương hại.
Những thế hệ giáo viên, học sinh và người dân vùng cao không chỉ sống sót qua những khó khăn, mà họ đã thực sự vươn lên. Họ không cần những lời thương xót, mà cần sự trân trọng đối với những nỗ lực không ngừng nghỉ ấy. Họ không chờ đợi phép màu từ thành phố, từ những tổ chức từ thiện, mà chính họ đã xây dựng phép màu từ chính đôi tay và ý chí của mình.
Câu chuyện về giáo dục vùng cao không phải là câu chuyện của khốn khó, mà là câu chuyện về sức sống mãnh liệt, về tinh thần tự lực tự cường của những con người không bao giờ chịu khuất phục.
Mọi hình ảnh chỉ dừng lại ở bữa cơm đạm bạc sẽ là sai lầm nếu bỏ qua sự phát triển mạnh mẽ và ý chí sắt đá của người dân vùng cao. Giáo dục nơi đây đã và đang tiến bước với niềm tin mạnh mẽ rằng, tương lai không chỉ thuộc về những người thông minh mà còn thuộc về những người không bao giờ bỏ cuộc.
Vùng cao không cần lòng thương hại, họ cần sự tôn trọng – và chính sự tôn trọng đó sẽ tiếp thêm động lực để họ tiếp tục xây dựng một tương lai tươi sáng hơn, bền vững hơn. Bởi vì họ hiểu rõ hơn ai hết: "Chỉ có tri thức mới là con đường dẫn đến sự thay đổi thực sự."