Việt Nam đất nước con người

TP.HCM là đơn vị hành chính cấp tỉnh loại đặc biệt. (Ảnh: NLĐO)

Phân loại đơn vị hành chính theo quy định mới

Theo Nghị định 307, Hà Nội và TP.HCM được xác định là đơn vị hành chính cấp tỉnh loại đặc biệt. Các thành phố trực thuộc Trung ương khác được xếp vào loại I cấp tỉnh. Đối với các cấp hành chính còn lại:

• Tỉnh được phân thành 3 loại: I, II, III.

• Xã được phân thành loại I, II, III.

• Phường và đặc khu được phân thành 4 loại: đặc biệt, I, II và III.

Phân loại bằng phương pháp tính điểm, tối đa 100 điểm

Nghị định quy định việc phân loại được thực hiện thông qua hệ thống chấm điểm với tổng điểm tối đa 100, kèm điểm ưu tiên (nếu có). Điểm của từng tiêu chí được làm tròn đến hai chữ số thập phân. Bốn nhóm tiêu chí chính gồm:

1. Quy mô dân số

2. Diện tích tự nhiên

3. Điều kiện phát triển kinh tế – xã hội

4. Yếu tố đặc thù của từng địa bàn

Khi một tiêu chí vượt mức chuẩn, phần vượt được quy đổi thành điểm tăng thêm theo tỷ lệ phần trăm.

Theo đó, phường và đặc khu được xếp loại đặc biệt khi đạt từ 90 điểm trở lên (không tính điểm ưu tiên) và đáp ứng yêu cầu về dân số, diện tích cũng như tiêu chí ưu tiên theo quy định.

Các mức phân loại khác bao gồm:

• Loại I: từ 75 điểm trở lên

• Loại II: từ 60 đến dưới 75 điểm

• Loại III: dưới 60 điểm

Tiêu chí và cách tính điểm của đơn vị hành chính cấp tỉnh

Nghị định đưa ra hướng dẫn chi tiết cách tính điểm cho từng nhóm tiêu chí ở cấp tỉnh. Một số nội dung đáng chú ý:

1. Quy mô dân số

• Đến 2 triệu người: 10 điểm.

• Trên 2 triệu người: mỗi 60.000 người tăng thêm được cộng 0,5 điểm, tối đa 25 điểm.

• Các tỉnh miền núi được áp dụng mức 75% điểm quy định.

2. Diện tích tự nhiên

• Đến 8.000 km²: 10 điểm.

• Trên 8.000 km²: mỗi 200 km² tăng thêm được cộng 0,5 điểm, tối đa 25 điểm.

3. Điều kiện phát triển kinh tế – xã hội

Hệ thống chỉ tiêu bao gồm tỷ lệ điều tiết ngân sách, tỷ trọng ngành kinh tế, tốc độ tăng trưởng, tỷ lệ lao động phi nông nghiệp, năng suất lao động, thu nhập bình quân, tỷ lệ lao động tham gia bảo hiểm xã hội, tỷ lệ hộ nghèo, mức sử dụng nước sạch, chỉ số hài lòng của người dân, và mức độ xử lý hồ sơ trực tuyến.

Mỗi chỉ tiêu được quy đổi thành điểm cụ thể, có mức tăng dần theo từng ngưỡng phát triển.

4. Các yếu tố đặc thù

Điểm ưu tiên được tính cho tỉnh có:

• Dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ lớn;

• Xã có đường biên giới;

• Di sản đặc biệt hoặc di sản UNESCO;

• Quy mô đơn vị hành chính cấp xã ít.

Thẩm quyền quyết định phân loại – Thời điểm áp dụng

• Bộ trưởng Bộ Nội vụ quyết định công nhận phân loại với đơn vị hành chính cấp tỉnh và phường, đặc khu loại đặc biệt.

• Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định phân loại đơn vị hành chính cấp xã.

Nghị định có hiệu lực từ ngày 27/11/2025.