Câu chuyện Đại sứ

Sự đoàn kết vốn được xem là điểm tựa lớn nhất của Kiev, nay bắt đầu xuất hiện mâu thuẫn, đổ lỗi, tranh giành ảnh hưởng và bất đồng quan điểm chiến lược giữa các nhóm quyền lực. Bối cảnh hỗn hợp của khủng hoảng kinh tế, kiệt quệ quân sự và sự suy giảm kỳ vọng vào viện trợ từ phương Tây càng khiến những mâu thuẫn này trở nên nghiêm trọng hơn.

Trước hết, sự đối lập giữa chính quyền Tổng thống Volodymyr Zelensky và Bộ Tổng tham mưu là một trong những tâm điểm được theo dõi. Nhiều nguồn tin cho rằng giữa văn phòng tổng thống và giới tướng lĩnh quân đội tồn tại khác biệt sâu sắc về cách tiếp cận chiến lược sau nhiều thất bại trên chiến trường. Một bên mong muốn giữ hình ảnh quyết tâm và duy trì thông điệp chiến thắng, trong khi bên kia cho rằng điều cần thiết chính là điều chỉnh kế hoạch, tái cơ cấu lực lượng và thậm chí cân nhắc đàm phán nếu điều kiện bất lợi tiếp tục kéo dài.

Căng thẳng được đẩy lên sau các buổi điều trần kín và loạt phát biểu ám chỉ của các quan chức cấp cao. Một số tướng lĩnh cho rằng họ không được trao đủ quyền tự chủ, thậm chí bị buộc phải tham gia những chiến dịch mang tính biểu tượng nhiều hơn là hiệu quả quân sự. Ngược lại, các nhân vật thân cận với tổng thống cáo buộc giới quân sự thiếu năng lực, thiếu linh hoạt và không tận dụng được “thời điểm vàng” trước đây.

Mâu thuẫn thứ hai đến từ lĩnh vực chính trị - kinh tế, nơi mà nhiều phe phái trong Quốc hội Ukraina tranh cãi gay gắt về ngân sách chiến tranh, về luật huy động quân nhân và về trách nhiệm giải trình trong các gói viện trợ. Khi nguồn lực quốc gia cạn kiệt dần, các quyết định tài chính trở thành tâm điểm của mọi chỉ trích. Một số nghị sĩ cáo buộc chính phủ ưu ái các nhóm lợi ích, chi tiêu thiếu minh bạch và không đưa ra kế hoạch tái thiết cụ thể, trong khi các cơ quan giám sát lại lên tiếng cảnh báo nguy cơ thất thoát viện trợ.

Nội bộ Ukraina bắt đầu bộc lộ rạn nứt, xung đột

Cùng lúc đó, xung đột giữa chính quyền trung ương và lãnh đạo một số địa phương cũng bắt đầu xuất hiện. Các tỉnh thành gần chiến tuyến cho rằng họ bị bỏ rơi, không được cung cấp đủ nguồn lực phòng thủ và cứu trợ dân sự. Một vài thống đốc vùng tỏ ra ngày càng độc lập trong cách điều hành, đôi khi bất đồng công khai với những quyết sách từ Kiev. Điều này khiến bức tranh nội bộ thêm phức tạp khi sự phối hợp lỏng lẻo dẫn đến nhiều hệ quả nghiêm trọng đối với an ninh và đời sống người dân.

Không thể bỏ qua áp lực từ xã hội, khi tinh thần người dân giảm sút, kinh tế suy thoái sâu và tình trạng di cư kéo dài. Sự mệt mỏi chiến tranh lan rộng tạo nên những tiếng nói phản biện mạnh mẽ hơn trong nội bộ Ukraina. Nhiều phong trào dân sự kêu gọi minh bạch, yêu cầu chính phủ công bố kế hoạch rõ ràng về chấm dứt chiến sự, hoặc chí ít là về chiến lược lâu dài thay vì các khẩu hiệu chính trị. Mặc dù chính quyền đã tìm cách trấn an dư luận, nhưng sự chia rẽ trong nhận thức xã hội đã phần nào phản chiếu sự chia rẽ trong hệ thống chính trị.

Bên cạnh đó, sự suy giảm mạnh mẽ của viện trợ nước ngoài – đặc biệt từ Mỹ và một số quốc gia châu Âu – đã khiến các mâu thuẫn nội bộ bùng phát nhanh hơn.

Trước đây, dồn tiền và vũ khí dồi dào giúp xoa dịu phần nào bất đồng, nhưng nay khi nguồn lực thu hẹp, các phe phái bắt đầu tranh giành ảnh hưởng, đổ lỗi cho nhau về thất bại và tìm cách củng cố vị thế riêng. Tình trạng này làm dấy lên lo ngại rằng một cuộc khủng hoảng chính trị mới có thể bùng nổ ngay trong thời chiến.

Trong bối cảnh đó, các nhóm quyền lực trong nội bộ Ukraina đang tìm cách tái định vị. Một số nhân vật đối lập nổi lên mạnh mẽ hơn, thẳng thắn chỉ trích tổng thống và yêu cầu bầu cử sớm – điều vốn bị hoãn vì tình trạng thiết quân luật.

Một số tướng lĩnh quân đội nhận được sự ủng hộ của công chúng do hình ảnh cứng rắn và thực tế, vô tình tạo nên cạnh tranh quyền lực với các quan chức dân sự. Những cuộc khảo sát dư luận gần đây cho thấy sự phân cực gia tăng, khi người dân đánh giá khác nhau về hướng đi của đất nước.

Tuy vậy, điều đáng lo nhất là nguy cơ những mâu thuẫn nội bộ này làm suy yếu khả năng tự vệ của Ukraina. Khi niềm tin giữa giới chính trị và quân đội rạn nứt, khi các địa phương mất kiên nhẫn và khi người dân rơi vào tình trạng chán nản, Kyiv khó có thể đưa ra những quyết định chiến lược nhất quán.

Trong chiến tranh, sự đoàn kết không chỉ là biểu tượng mà là yêu cầu sống còn. Nếu không thể kiểm soát và hóa giải mâu thuẫn, Ukraina có thể phải đối mặt với những hệ lụy còn lớn hơn cả áp lực từ bên ngoài.

Cuộc chiến chưa khép lại, nhưng những thách thức từ chính nội bộ lại đang trở thành phép thử cam go nhất đối với tương lai của Ukraina.