Văn hóa

Mô-típ phim không mới, thậm chí rất cũ - cuộc sống, mưu sinh của người lao động khao khát được sống và yêu một cách bình thường - nhưng vẫn đủ chạm đến sự thấu cảm của khản giả và mang về doanh thu hơn 430 tỷ đồng sau 15 ngày công chiếu.

Phim xoay quanh cuộc đời Mai - một phụ nữ xinh đẹp gần 40 tuổi, làm nghề massage, có quá khứ nhiều sóng gió. Mai tình cờ gặp anh chàng nhạc công kém mình 7 tuổi, tên Dương - còn gọi là Sâu (Tuấn Trần).

Sâu theo đuổi Mai quyết liệt nhưng bị cô khước từ. Dần dần Sâu đánh thức những khao khát được yêu thương trong Mai. Câu chuyện từ đó được đẩy lên cao trào với những tiếng cười ngọt ngào, những giằng xé nội tâm, những ẩn ức và đổ vỡ…

Đào Phương Anh vào vai Mai trọn vẹn.

Định kiến xã hội

Với doanh thu 430 tỷ đồng (tính đến ngày 25/2), “Mai” khẳng định tài năng của nhà làm phim Trấn Thành: Mang đến một món ăn bình dân có đủ gia vị để khán giả khóc, cười, suy ngẫm, bàn luận khen - chê…

Tuy nhiên, “Mai” không mang ý nghĩa giáo dục, thay đổi suy nghĩ của xã hội về phụ nữ, về sự bất bình đẳng giữa nam và nữ, hay hướng đến sự phát triển nhân văn của con người Việt Nam trong thời đại mới.

Hầu hết nhân vật nữ trong bộ phim đều rất tội nghiệp, từ những người hàng xóm của Mai, đến các nhân viên massage ở spa, cả mẹ của Sâu… Chỉ cô hàng xóm (TikToker Ngọc Mắt to) động viên Mai “vùng lên” và Bình Minh - con gái của Mai là có tư tưởng hiện đại về phụ nữ.

Trước hết nói về Mai. Điều dễ nhận thấy là dù bị dòng đời xô đẩy nhưng Mai vẫn cố giữ sự thiện lương, hy sinh từ đầu đến cuối cho đàn ông 3 thế hệ (cha, người yêu, con). Mai gồng trên vai đầy gánh nặng, có những lúc rơi xuống vực thẳm nhưng vẫn dũng cảm sống tiếp, vẫn muốn yêu và dám yêu.

Thứ hai là những người hàng xóm sống trong chung cư. Họ là những phụ nữ lao động bình thường, có sự soi mói, đố kỵ, ghen tuông rất đỗi thường tình khi có một người trẻ hơn, xinh đẹp bỗng nhiên xuất hiện và thu hút mọi ánh nhìn.

Tiếp đến là Bình Minh (Uyển Ân) - một đứa trẻ hiểu chuyện. Bình Minh dù lớn lên trong cảnh nghèo khó, thiếu thốn tình cảm gia đình nhưng em như một điểm bấu víu của Mai về tinh thần.

Bình Minh mang tư tưởng hiện đại, thoải mái công khai giới tính của mình và ủng hộ mẹ tìm hạnh phúc. Các phân cảnh tình cảm giữa Mai và Binh Minh rất xúc động, đồng nhất xuyên suốt toàn bộ phim.

Đáng chú ý là mẹ Sâu (Hồng Đào). Mẹ Sâu đã trải qua sự bất hạnh như Mai, thương Mai và Bình Minh, xuất hiện trong những cảnh đầu với những câu nói thấu tình đạt lý như: “Cuộc sống ngắn lắm Mai, cứ yêu đi”, “Đừng tìm người chín chắn để yêu, yêu đi rồi chín chắn”...

Song, rốt cuộc bà vẫn không vượt qua những định kiến xã hội, ra sức ngăn cản mối tình của con trai. Âu đó cũng là lẽ thường tình của bất kỳ bà mẹ nào.

Một bà mẹ giàu có, giỏi giang, tinh tế, hiện đại, hiểu đời, hiểu người bao nhiêu thì chắc chắn vẫn thấy bất an khi biết con mình - một đứa con lông bông muốn kết hôn với một người hơn 7 tuổi, lại là mẹ đơn thân, có người cha nghiện cờ bạc, nợ nần chồng chất.

Mẹ Sâu không có lỗi trong sự đổ vỡ của Sâu và Mai. Đoạn hội thoại giữa hai mẹ con Sâu mang tính cao trào, làm thắt lòng khán giả và có lẽ với bất kỳ bậc làm cha mẹ nào:

“Tao đã hy sinh vì ai? Cả thanh xuân tao không dám yêu ai, không dám đến với ai, là vì ai? Vì ai?”.

“Mẹ, con có yêu cầu mẹ làm như vậy không? Con có đòi hỏi thanh xuân của mẹ không? Sao phải bắt con chịu trách nhiệm? Mẹ, live your life!”.

Sâu (Tuấn Trần) yêu Mai (Phương Anh Đào) quyết liệt, sâu sắc, chân thành, bất chấp mọi rào cản. Tuy nhiên, cuối phim vẫn là cảnh phụ nữ chịu thiệt thòi, đàn ông hưởng hạnh phúc.

Phụ nữ chịu thiệt thòi, đàn ông hưởng hạnh phúc

Về hình ảnh người đàn ông, có hai nhân vật đáng để bàn là Sâu và cha của Mai. Sâu tiếp cận Mai theo cách mà anh tiếp cận nhiều cô gái khác: tán tỉnh, mang suy nghĩ vui vẻ “qua đường”.

Dần dần, khi nhận ra những ẩn ức trong tâm hồn Mai, anh yêu cô quyết liệt, sâu sắc, chân thành, bất chấp mọi rào cản. Tuy nhiên, cuối phim vẫn là cảnh phụ nữ chịu thiệt thòi, đàn ông hưởng hạnh phúc.

Nhân vật cha của Mai (Trấn Thành) xuyên suốt từ đầu đến cuối hại con gái, không thể hiện bất kỳ sự thương xót nào với con ruột. Đây là nhân vật điển hình cho những người cha nghiện cờ bạc nhan nhản trong xã hội, hễ dính vào cờ bạc thì bất chấp luân thường đạo lý, chỉ cần có tiền…

Sâu với Mai không đến được với nhau cũng hợp lý. Kết thúc phim rất logic theo diễn biến câu chuyện.

Có thể khán giả thấy tiếc cho Mai cũng như cái kết của phim, thậm chí cho rằng đạo diễn và biên kịch cần tinh tế hơn, sắp đặt hợp lý hơn, chẳng hạn: Mai giỏi thì phải biết mình xứng đáng cho điều gì; Mai nói không đợi nhưng lại âm thầm đợi; Mai nói lời cảm ơn nhưng lại rơi nước mắt; Mai không cần đàn ông nhưng không cần khóc...

Như vậy, bộ phim mới có ý nghĩa đến cuối cùng, mang tính giáo dục tốt hơn, định hướng người phụ nữ Việt Nam có cuộc sống vui vẻ, hạnh phúc và bớt hy sinh hơn.

Tuy nhiên, biết đâu đó là dụng tâm của Trấn Thành. Anh kéo được khán giả đến rạp, làm khán giả rơi nước mắt và ra về với cả những dư vị ngọt ngào lẫn xót xa.

Anh đã “đọc vị” được khán giả - điều mà không phải nhà làm phim nào cũng làm được. Vì vậy, “Mai” dẫu bị cho là “kém sang” nhưng vẫn đủ sức nặng của một “bom tấn” phim thị trường Việt. Còn những ai chê Trấn Thành thì hãy thử làm được như anh: 3 năm làm 3 bộ phim và thu về hơn 1.000 tỷ đồng.