Đối tác toàn diện

Đề ra chiến lược rộng lớn đó là một khởi đầu mới mẻ của tư duy Việt Nam

Trước hết, nó phản ảnh nhu cầu của đất nước cần tăng tốc để đáp ứng những thay đổi sau gần 35 năm thực hiện chính sách Đổi mới thành công, khắc phục các khó khăn to lớn của quá khứ chiến tranh, của bao vây cấm vận, của nền kinh tế lạc hậu, để giờ đây Việt Nam đã là nước có thu nhập trung bình và tốc độ tăng trưởng kinh tế vào loại cao nhất khu vực. Thành quả đó cho phép Việt Nam vững tin nhìn về tương lai của mình và đặt ra các chương trình phát triển mới trong vòng hai ba chục năm tới.

Hai là, về ngoại giao, Việt Nam có các điều kiện khác trước để gia tăng các mối quan hệ toàn diện, sâu rộng và hiệu quả với tất cả các nước khi Mạng quan hệ hữu nghị và hợp tác rộng khắp đã được thiết lập với đại đa số các nước trên thế giới và các tổ chức quốc tế. Từ ấn tượng Việt Nam là một cuộc chiến tranh, ngày nay hình ảnh đất nước là một đối tác tin cậy của cộng đồng quốc tế với sự có mặt của hàng trăm tập đoàn lớn của thế giới đã đầu tư nhiều tỷ USD và không ngừng mở rộng phạm vi kinh doanh. Việt Nam là thành viên quan trọng của Hiệp hội ASEAN, đang tích cực đóng góp vào các hoạt động vì hòa bình và hợp tác ở Đông Nam Á và châu Á; từng là Ủy viên không thường trực của HĐBA LHQ hai khóa, tiếng nói của Việt Nam được coi trọng trên các diễn đàn quốc tế.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris

Ba là, dù cả thế giới đang chịu thách thức lớn do đại dịch Covid-19 cũng như các diễn biến phức tạp trong quan hệ giữa các nước lớn và ở các khu vực, nhưng người Việt vốn luôn lạc quan, vẫn tin rằng, nguyện vọng và sức mạnh to lớn của nhân loại về hòa bình và hợp tác cũng như sự thông tuệ của các nhà lãnh đạo các quốc gia vẫn luôn vượt trội; các nước dù lớn hay nhỏ đều có lợi ích chung tay thúc đẩy kinh tế phát triển trong thế giới ngày càng tùy thuộc cao về các mặt, cùng giải quyết những vấn đề toàn cầu hệ trọng đối với sự tồn vong của trái đất và cuộc sống của con người.

Sự rộng lớn của lòng người, của tư duy lành mạnh mới là vô tận

Ở thời điểm này đang nhiều khó khăn, nhưng giao lưu Việt - Mỹ không thể bị ngừng trệ lại. Nhiều bạn Mỹ vẫn thường nghe các tin tức về Biển Đông, về vùng sông Mekong xa xôi, về Hiệp hội các nước Đông Nam Á, nơi mọi người đang nỗ lực để duy trì sự ổn định, ra sức phòng chống đại dịch Covid, vượt qua các khó khăn để phục hồi và phát triển kinh tế. Và hơn thế, các bạn Mỹ hàng ngày vẫn có thể mua được các sản phẩm may mặc, giày dép Nike cao cấp “chế tạo tại Việt Nam”, trên bàn ăn các bạn vẫn có các món cá Tra/Basa ngon lành và những hoa quả tươi nhiệt đới từ Việt Nam. Đường bay quốc tế thường lệ giữa hai nước vừa được mở ra làm cho khoảng cách hàng nghìn km giữa hai nước như đang được rút ngắn lại và thúc đẩy sự giao lưu, du lịch, thăm viếng nhau. Không ít người ngạc nhiên 2 năm qua trong thời Covid nhưng kim ngạch buôn bán hai chiều Việt - Mỹ tăng nhanh chưa từng thấy, và đã đến đích 100 tỷ USD.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long (phải) cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành dự buổi lễ tiếp nhận 02 triệu liều vaccine Moderna của Chính phủ Hoa Kỳ hỗ trợ

Những người dân Việt Nam vẫn theo dõi sát các tin tức từ Mỹ, một đất nước năng động, nhiều sự kiện. Nơi đó đang có gần 30 nghìn sinh viên từ Việt Nam sinh sống và học tập; và là ngôi nhà của hơn 2 triệu người Mỹ gốc Việt. Ngày nay từng người dân Việt đối tác Mỹ đã có thể liên hệ trực tiếp, thông tin qua lại với bạn bè, người thân một cách nhanh chóng qua Internet; các cuộc gặp gỡ, hội thảo trực tuyến được tổ chức giúp gia tăng hiểu biết giữ mọi người và khơi dậy các dự án kinh doanh thậm chí còn dễ dàng hơn; sự xa cách về địa lý, và khác biệt về thời gian lại như đang kích thích nhiều hình thức giao lưu sáng tạo và hiệu quả.

Người Việt Nam rất xúc động về con số quá cao người Mỹ đã chết do bệnh dịch; nhiều người, nhiều tổ chức đã quyên góp tiền để mua khẩu trang, thiết bị y tế gửi hỗ trợ các bạn bè Mỹ. Giá trị về vật chất không quá lớn, nhưng đó là sự đồng cảm và lòng hữu ái con người với bạn bè. Tin tức về hiện trạng lạm phát cao, thất nghiệp nhiều đang nổi cộm hay về các thiên tai nặng nề, những vụ xả súng vào bao người dân lành vô tội, rồi tình trạng nghiện ngập ma túy trong một số giới người Mỹ… Tất cả những hiện tượng đó làm cho người Việt xúc cảm và quan tâm để biết nhiều hơn về đời sống của người Mỹ với bao nghịch lý đa dạng. Song quan trọng là đằng sau sự chú ý đó về nước Mỹ, là tình cảm hữu nghị, đồng cảm và mong muốn tốt lành đến với bạn bè khi khó khăn. Lối suy nghĩ đó đã không hề dễ dàng có được trong lòng người dân sau bao thăng trầm của mối giao lưu hai nước, giữa hai nhân dân từng là cựu thù.

Bước vào mùa Xuân mới - “Năm con Hổ”, theo quan niệm của người Việt là năm của nguồn sức mạnh vươn cao, mọi người có quyền suy tính đến những kế hoạch lớn lao trong năm mới. Có người từng nói “Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương đủ rộng” cho nhiều dân tộc. Nhưng thời nay sự rộng lớn của lòng người, của tư duy lành mạnh mới là vô tận, không một không gian nào so sánh được và không chật hẹp với bất cứ ai, với bất cứ dân tộc nào. Nhân dân hai nước Việt Nam và Mỹ ở hai bên bờ đại dương mang tên “Thái Bình” phải xây dựng được một mối quan hệ hòa bình, hữu nghị và hợp tác cùng có lợi bền chặt. Và để đạt mục tiêu đó, mỗi suy ngẫm, mỗi hành động của từng người dân đều có ý nghĩa. Chưa bao giờ vai trò của nhân dân hai nước lại quan trọng như hiện nay đối với quan hệ Viêt - Mỹ khi sự tùy thuộc đang hiển hiện qua từng mặt hàng hóa trao đổi với nhau, qua từng tác động của mọi sự kiện của nước này đối với suy nghĩ của người dân ở nước kia. Và đặc biệt là càng ngày Việt Nam và Mỹ càng có nhiều những hành động đồng hành với nhau vì những điều đúng đắn.

Xây đắp các nhịp cầu tương lai giữa trái tim với trái tim

Trong hoạt động ngoại giao nhân dân của mình hơn mười năm qua, bản thân tôi từng gặp gỡ tiếp xúc với bao bạn Mỹ thuộc mọi giới theo kênh dân gian. Thật không thể quên được những giọt nước mắt sám hối của các cựu binh Mỹ tại các cuộc gặp gỡ hai bên khi nói về những gì họ đã làm trong cuộc chiến ở Việt Nam. Họ còn tỏ thật ngạc nhiên khi người dân Việt đón họ bằng những cái bắt tay và nụ cười thân thiện. Rồi những cái ôm nhau cảm thông sâu nặng giữa hai người mẹ Việt Nam và Mỹ đều mất đứa con trai duy nhất trong chiến tranh; cho đến cả hình ảnh lao động miệt mài của các cháu học sinh Mỹ qua thăm Việt Nam khi làm việc công ích tại trại mồ côi, hay trung tâm nuôi dạy các nạn nhân chất độc Da cam. Các cháu không biết gì về chiến tranh, song có một tình cảm lành mạnh không muốn thấy sự lặp lại bao hậu quả đau thương hiển hiện, và muốn đóng góp được gì đó để cùng Việt Nam khắc phục…Tất cả thật quan trọng cho việc xây đắp các nhịp cầu tương lai giữa trái tim với trái tim.

Các cựu chiến binh Mỹ từng tham chiến ở Việt Nam đồng hành, chia sẻ, giúp đỡ và xoa dịu nỗi đau cam Trung tâm Bảo trợ NNCĐDC và trẻ em bất hạnh thành phố Đà Nẵng

Vào một sáng mùa Xuân, không như những buổi sáng thường tình, mỗi người Việt không thể vui khi nghe tin về các diễn biến phức tạp ở mức độ cao ngay trên Biển Đông của mình, hay tin về giòng nước sông Mekong nơi hàng triệu người Việt kiếm sống bằng nghề nuôi cá Tra/Basa bị cạn đi và nhiễm mặn lan rộng vì nguồn nước ngọt đang giảm mạnh do một vài quốc gia thượng nguồn xây các đập ngăn nước bất chấp mọi thứ… Phải lo lắng về những hiện tượng đó và các chiều hướng tiêu cực có thể mạnh lên. Nhưng trong thời “vạn vật tùy thuộc” khác xưa này, mong trách nhiệm của các nhà lãnh đạo và tiếng nói của người dân càng lên cao đối với các vấn đề có lợi ích chung và vì cùng có lợi.

Nhân viên của tổ chức Peace Trees Việt Nam đang di dời vật liệu nổ (Ảnh: Peace Trees Việt Nam)

Người Mỹ là rất thực tế, còn người Việt cũng không kém sự quan tâm về kết quả của công việc. Có thể nên học người Mỹ về phương cách hành động “nghĩ lớn còn việc làm thì cụ thể” (Thinking  globally - acting locally). Giờ đây để quan hệ Việt - Mỹ nói chung phát triển và giao lưu nhân dân hai nước rộng mở, tầm nhìn lớn đã chứa đựng trong phương châm “đối tác toàn diện”và cần nâng cấp cao hơn. Những việc làm cụ thể để tiếp tục củng cố lòng tin giữa hai bên, để hòa giải càng sâu sắc hơn nữa giữa các giới nhân dân trên cơ sở hiểu biết văn hóa, lịch sử, lối sống của nhau, là những bước đi thật thiết thực. Cũng như cuộc chiến chống dịch bệnh, người Việt quan niệm như chống giặc, nhưng không vì thế mà lãng quên các nỗ lực để vừa “chống giặc vừa phát triển kinh tế”. Thời trước Việt Nam từng vừa đánh giặc vừa đẩy mạnh sản xuất. Khẩu hiệu giờ đây như là một tổ hợp “tất cả cho duy trì hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội - bảo vệ môi trường và phòng chống bệnh dịch”. Và thực hiện những mục tiêu đó người Việt luôn muốn có càng nhiều các bạn Mỹ cùng hợp tác, cùng hành động, trợ giúp nhau vì cùng phát triển. Việt Nam và nước Mỹ đều đứng trước các mục tiêu phát triển rộng lớn. Mở rộng hơn nữa sự hợp tác dân gian giữa các giới nhân dân và địa phương hai nước, càng không thể thiếu như là quy luật mới của bước đi lên đầy ý nghĩa lịch sử .

Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Hiệu phát biểu tại hội thảo quốc tế về Biển Đông lần thứ 13 tại Hà Nội

Được biết đến tin về dự kiến trao đổi các Sứ thần mới của hai nước, là một người dân quan tâm nhiều đến giao lưu Việt - Mỹ, xin được chúc cho hai Đại diện quốc gia những thành công xứng tầm trong trọng trách của mình khi thời điểm mốc chuyển quan trọng của hai nước và của quan hệ đôi bên đã đến. Các giới nhân dân Việt Nam, Hội Việt - Mỹ xin chào đón vị Đại sứ mới của nước Mỹ với những hy vọng làm cho các hành động cùng hướng của hai bên Mỹ - Việt ngày càng nhiều lên gấp bội, và cả hai nước đều hưởng thụ nhiều thành quả vì hòa bình và phát triển.

Riêng về quan hệ nhân dân-nhân dân, hãy chúc cho các mối giao lưu càng sâu rộng trong mùa Xuân mới./.

Tâm Hương