Văn hóa

Bối cảnh và thực trạng

Trong những tháng gần đây, có nhiều báo cáo tình báo và truyền thông quốc tế cho biết Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên (KND Triều Tiên) đã cử một lượng đáng kể binh lính sang hỗ trợ Liên bang Nga trong cuộc chiến ở Ukraina - một bước đi được xem là "mở rộng" rõ ràng quan hệ quân sự

Nga-Triều và gây ra nhiều lo ngại về mức độ quốc tế hóa của cuộc xung đột. Theo cơ quan tình báo Hàn Quốc, khoảng 10.000 binh lính Triều Tiên đã được điều động tới khu vực biên giới Nga-Ukraina, trong đó một số được giao nhiệm vụ bảo vệ và cho tới gần đây là giải phóng lãnh thổ tại vùng Kursk Oblast, phía tây Nga.

Triều Tiên cũng từng bị cáo buộc vận chuyển lính công binh và thợ xây sang hỗ trợ khôi phục kết cấu hạ tầng tại các vùng do Nga kiểm soát.

Mặc dù Bình Nhưỡng từng giữ kín thông tin, vào tháng 4 năm 2025 họ lần đầu thừa nhận việc triển khai quân đội sang hỗ trợ Moskva, được mô tả như một nhiệm vụ "vì tình hữu nghị" giữa hai bên.

Động cơ của Triều Tiên

- Đáp ứng nhu cầu kinh tế và ngoại giao

Một trong các lý do chính được phân tích là Triều Tiên đang tìm cách đổi lấy hỗ trợ từ Nga: về công nghệ, viện trợ lương thực-năng lượng, cũng như mở rộng không gian chiến lược. Theo báo cáo, việc cử quân sang Nga giúp Bình Nhưỡng "mua" đòn bẩy ngoại giao, tiếp cận công nghệ tên lửa/không gian và bảo đảm nguồn nhập khẩu mà các lệnh trừng phạt quốc tế đang siết chặt.

- Thu thập kinh nghiệm chiến đấu và củng cố vị thế

Mặt khác, việc triển khai binh lính sang mặt trận Nga-Ukraina là cơ hội để KND Triều Tiên thử nghiệm và đào tạo lực lượng, nâng cao khả năng tác chiến thực địa - điều mà trước đây họ ít có điều kiện tiếp xúc do cô lập quốc tế.

- Tăng cường mối liên minh Nga-Triều

Quan hệ quân sự giữa Moskva và Bình Nhưỡng đã được củng cố thông qua một hiệp ước "đối tác chiến lược" ký năm 2024, trong đó có điều khoản hỗ trợ quân sự lẫn nhau nếu bị tấn công. Việc đưa quân sang Nga được xem là bước hiện thực hóa cam kết đó.

Vai trò và tác động trong chiến trường

- Đóng góp nhân lực và hỗ trợ kỹ thuật

Báo cáo cho thấy binh lính Triều Tiên được phân bổ ở các khu vực như Kursk, phụ trách từ nhiệm vụ bảo vệ, tuần tra tới công binh và giải phóng vùng đệm, thậm chí được huy động để rà phá bom mìn và khôi phục hạ tâng. Bên cạnh đó, họ cũng hỗ trợ Nga về mặt nhân lực để bù đắp tổn thất và kiệt quệ nguồn lực trong chiến dịch.

- Tổn thất lớn và thách thức thực chiến

Tuy tham gia là vậy, binh lính Triều Tiên được đánh giá là gặp bất lợi: quen chiến đấu trong điều kiện đặc thù ở bán đảo Triều Tiên, ít kinh nghiệm tác chiến hiện đại - đặc biệt trong môi trường có drone, tác chiến mạng, và địa hình Ukraina.

Theo ước tính của Ukraine và Hàn Quốc, số thương vong của họ đã lên tới hàng nghìn người.

- Tác động chiến lược lan rộng

Việc Triều Tiên trực tiếp tham chiến bên cạnh Nga làm dấy lên nguy cơ quốc tế hóa cuộc chiến, mở rộng phạm vi ảnh hưởng của mặt trận và gây áp lực mới lên hệ thống trừng phạt, điều phối quân sự và an ninh khu vực. Đại diện Liên Hợp Quốc cảnh báo đây có thể là "một bước ngoặt" trong chiều hướng toàn cầu của cuộc xung đột.

Triều Tiên cử nhiều binh lính sang chiến trường Ukraine với nhiều mục đích về chính trị, quân sự, ngoại giao

Hệ lụy đối với Ukraina, Nga và Đông Bắc Á

- Đối với Ukraina

Việc Triều Tiên hỗ trợ Nga khiến Ukraina phải đối mặt với một đối thủ có thêm nhân lực và khả năng thay thế - buộc Ukraina và các đồng minh tăng cường cảnh giác, điều chỉnh chiến lược và nguồn lực. Nó có thể kéo dài chiến sự, làm giảm ưu thế tiến công của Ukraina và tạo áp lực nặng nề hơn về logistics và thông tin tình báo.

- Đối với Nga

Đối với Nga, có thể xem đây là sự sống còn nhân lực - song cũng là rủi ro lâu dài: phụ thuộc nhân lực nước ngoài tiềm ẩn vấn đề đạo đức, chính trị và khả năng kiểm soát.

Hơn nữa, tuyến nhân lực này có thể tạo ra phản ứng quốc tế dữ dội hơn và khiến Moskva bị cô lập thêm.

- Đối với Triều Tiên và khu vực Đông Bắc Á

Với Triều Tiên, tuy có lợi về ngoại giao và kỹ thuật, nhưng tổn thất nhân mạng và rủi ro bị cô lập quốc tế thêm nữa cũng rất lớn. Đối với Đông Bắc Á nói chung, tình huống này làm tăng nguy cơ lan rộng xung đột, khiến khu vực phải đối mặt với làn sóng quân sự hóa mới, đồng thời kích hoạt các liên minh phòng thủ mạnh hơn - chẳng hạn giữa Hàn Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ.

Nhận định và triển vọng

Việc Triều Tiên gửi binh lính sang tham chiến bên cạnh Nga ở Ukraina đánh dấu một bước ngoặt lớn trong chiến lược ngoại giao-quân sự của Bình Nhưỡng. Nó cho thấy một sự kết hợp "trao đổi viện trợ - nhân lực" giữa hai chế độ chịu lệnh trừng phạt lâu ngày.

Tuy nhiên, triển vọng không hoàn toàn thuận lợi: Chiến trường Ukraina khắc nghiệt, binh lực không quen môi trường, và tổn thất cao có thể khiến hiệu quả thấp. Về lâu dài, phụ thuộc vào Nga có thể gây phản tác dụng cho Triều Tiên, nhất là khi tình hình chiến sự và cấm vận thay đổi. Về diễn biến trong thời gian tới:

• Có khả năng Triều Tiên sẽ tăng cường thêm lực lượng nếu Nga mở đợt tấn công lớn trong mùa hè-thu năm 2025.

• Liên minh quốc tế (Mỹ, EU, Hàn Quốc, Nhật) sẽ phải đánh giá lại bản đồ an ninh từ vấn đề trừng phạt, kiểm soát xuất khẩu đến khả năng loại bỏ nhân lực nước ngoài khỏi chiến trường.

• Đối với Việt Nam và các nước Đông Nam Á, tình huống này nhắc lại tính liên kết toàn cầu của chiến tranh, nghĩa là một xung đột ở châu Âu có thể có tác động thông qua chuỗi cung ứng, an ninh khu vực, và các quyết định ngoại giao - điều rất cần thiết trong khảo sát các hiệp định an ninh-kinh tế.

Việc KND Triều Tiên cử binh lính sang hỗ trợ Nga trong cuộc chiến Ukraina không chỉ là một hành động quân sự mà còn thể hiện bước ngoặt trong quan hệ chiến lược

Nga-Triều, mở rộng phạm vi địa chiến lược của cuộc xung đột và đặt ra thách thức lớn cho hệ thống an ninh quốc tế. Dù mục tiêu của Bình Nhưỡng là thu lợi về kỹ thuật quân sự và ngoại giao, cái giá phải trả - cả về nhân mạng lẫn uy tín quốc tế - cũng rất lớn.

Đối với Ukraina, Nga và khu vực Đông Bắc Á, đây là một biến số mới cần theo dõi nghiêm túc.