Câu chuyện Đại sứ

Cựu Thủ tướng Thái Lan, Thaksin Shinawatra, bị truy tố vào năm 2024 với cáo buộc vi phạm Điều 112 Bộ luật Hình sự Thái Lan-được biết đến như luật chống "khi quân" - và vi phạm Đạo luật Tội phạm Máy tính.

Vụ việc xuất phát từ một cuộc phỏng vấn của ông với báo chí Hàn Quốc (Chosun lIbo) hồi tháng 5 năm 2015, trong đó ông cho rằng một số thành viên của Hội đồng Cơ mật, cơ quan cố vấn cho Nhà vua, đã ủng hộ cuộc đảo chính lật đổ chính phủ của em gái ông, cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra.

Trong quá khứ, việc phỉ báng Hoàng gia ở Thái Lan là một tội nghiêm trọng, với mức phạt có thể lên đến 15 năm tù theo Điều 112 Bộ luật Hình sự Thái Lan.

Phiên tòa và kháng cáo

Quá trình xét xử được tiến hành nghiêm ngặt. Các phiên điều trần từ bên công tố diễn ra từ ngày 1 đến 3 tháng 7 năm 2025, và phiên bào chữa vào ngày 16 tháng 7.

Phiên tòa diễn ra hoàn toàn kín, với sự tham gia của các nhân chứng như cựu Phó Thủ tướng Wissanu Krea-ngam, cựu Thư ký thường trực Thủ tướng Tongthong Chandrans và chính ông Thaksin. Ông Thaksin còn nhận được sự ủng hộ từ nhiều chính trị gia cùng thành viên gia đình đến theo dõi quá trình tố tụng.

Phán quyết của Tòa án Hình sự Thái Lan

Sáng ngày 22 tháng 8 năm 2025, Tòa án Hình sự tại Bangkok đưa ra phán quyết chính thức: bác bỏ hoàn toàn cáo buộc "khi quân" và vi phạm Đạo luật Tội phạm Máy tính, lý do chủ yếu là không đủ chứng cứ để chứng minh Thaksin có hành vi phạm pháp.

Luật sư Winyat Chatmontree dẫn lời Tòa: những bằng chứng do phía công tố đưa ra "không đầy đủ" và phần lớn chỉ dựa trên chứng cứ lời khai không đủ thuyết phục.

Cộng đồng truyền thông và dư luận công bố hình ảnh ông Thaksin rời tòa với nụ cười, khẳng định phán quyết đã "bãi bỏ vụ án" - nghĩa là ông được tuyên trắng án.

Cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin được tuyên trắng án

Phân tích pháp lý của phán quyết

Tầm quan trọng của bằng chứng: Tòa nêu rõ content của cuộc phỏng vấn không trực tiếp đề cập đến Nhà vua hay sử dụng ngôn ngữ Hoàng gia, mà chỉ nhắc đến "ông ấy", "các cố vấn", "binh lính". Vì vậy, phát ngôn không bị hiểu như hành vi phỉ báng.

Độ tin cậy của chứng cứ: Một số nhân chứng của bên công tố được coi là có khả năng thiên lệch, giảm mức độ tín nhiệm của lời khai.

Đánh giá nội dung phỏng vấn: Tòa xác nhận không có bằng chứng nào cho thấy phỏng vấn bị chỉnh sửa, và không có mục tiêu phỉ báng Hoàng gia. Do đó, không thể cấu thành tội theo các đạo luật liên quan.

Ý nghĩa chính trị và xã hội

• Hai bước ngoặt cho gia tộc Shinawatra:

Đây là phán quyết đầu tiên trong loạt vụ án liên quan đến gia đình Thaksin. Một phán quyết quan trọng khác sẽ được đưa ra trong tháng 9, liên quan đến quyết định của Tòa án Tối cao về việc liệu 6 tháng ông ở bệnh viện có được tính là thời gian thi hành án tù hay không.

• Khả năng kháng nghị: Cơ quan công tố có quyền kháng nghị phán quyết của Tòa sơ thẩm.

• Ảnh hưởng tới xã hội và luật pháp Thái Lan: Điều 112 vốn gây tranh cãi vì bị xem là công cụ chính trị. Việc phủ quyết một trong những vụ án nổi bật nhất có thể giúp thúc đẩy áp lực cải tổ pháp luật này.

Phán quyết của Tòa án Hình sự Thái Lan vào ngày 22/8/2025 - tuyên trắng án Thaksin Shinawatra về cáo buộc vi phạm luật khi quân và luật tội phạm máy tính - đánh dấu một bước tiến tiêu biểu trên con đường pháp lý và chính trị của Thái Lan.

Nó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thu thập bằng chứng xác thực, sự trung lập của tòa án và tôn trọng nguyên tắc "vô tội cho đến khi bị chứng minh có tội".

Ở góc nhìn chính trị, đây là một dấu hiệu cho thấy sức nặng pháp lý của các cáo buộc chống lại những nhân vật quyền lực có thể bị phản bác nếu không đủ cơ sở. Đồng thời, vụ án cũng hé mở một chặng đường pháp lý tiếp theo với nhiều quyết định quan trọng còn chờ phía trước.