Văn hóa

Dòng nước từ thượng nguồn đổ xuống, mang theo đất đá, gỗ mục và cả sự phẫn nộ của thiên nhiên, cuồn cuộn như một cơn thịnh nộ đổ ập lên những mái nhà nhỏ bé của người dân lam lũ.

Ở Quảng Trị, nơi những cánh đồng ven sông Thạch Hãn vốn hiền hòa, nay chỉ còn thấy một màu nâu đục. Nước ngập đến tận mái hiên, những xóm nhỏ chìm trong tấm màn trắng xoá của mưa và sóng.

Trẻ con được mẹ cõng lên chiếc gác gỗ nhỏ, ngồi co ro nhìn nước lên từng giờ. Người lớn thì chèo thuyền trên chính sân nhà mình, cố vớt lại vài bao lúa hay ít đồ đạc còn sót lại. Mùi bùn non, mùi nước lũ, mùi của những ngày vất vả quyện vào nhau, nặng trĩu.

Đi sâu vào Huế, phố cổ trầm mặc không còn giữ được nét yên bình vốn có. Con sông Hương dâng lên, tràn bờ, nuốt chửng cả những bậc tam cấp đá rêu phong. Nước len lỏi qua từng con hẻm, luồn vào từng nhà dân như thể muốn kể lại câu chuyện muôn đời của vùng đất chịu nhiều khắc nghiệt.

Người dân Huế vốn trầm lặng mà nay đôi mắt đỏ hoe, tiếng gọi nhau thất thanh giữa dòng nước xiết. Những chiếc cầu gỗ nhỏ bắc qua ruộng vườn bị cuốn trôi chỉ còn trơ mấy cọc tre lởm chởm. Nhiều cụ già ngồi trên mái nhà nhìn về phía xa, nơi những con đường đã không còn lối đi.

Đà Nẵng – thành phố đáng sống, sáng đèn và hiện đại – vậy mà cũng chẳng chống nổi sức mạnh của thiên nhiên. Hàng tháng trời mưa như trút, từng đợt nước dâng khiến phố phường như một biển nước khổng lồ. Những chiếc xe bị ngập nửa thân, người dân lội nước ngang hông để tìm đường về.

Ở Hòa Vang, những thôn xóm ven núi bị sạt lở, đất đá ập xuống trong đêm, chôn vùi những khu vườn và căn nhà nhỏ bé. Có những gia đình chỉ kịp chạy ra ngoài với đôi bàn tay trắng, tất cả tài sản tích góp cả đời nằm lại dưới lớp bùn đặc quánh.

Khánh Hòa – nơi tưởng chừng nắng gió dịu dàng của miền biển Nam Trung Bộ – cũng không thoát khỏi lũ. Những triền núi ở Nha Trang, Cam Lâm bị nứt gãy, rồi đổ sập xuống khiến người dân khiếp sợ. Dòng nước từ núi cuốn theo cả đất đá, ào xuống các khu dân cư như một bức tường bùn. Nhiều căn nhà chỉ còn thấy mái ngói nổi lên giữa vũng nước.

Đàn gia súc lạc trôi, những bụi chuối bị bật gốc, những ruộng rau – nguồn sống của bao gia đình – bị vùi lấp hoàn toàn. Người dân thiếu ăn, thiếu nước sạch, thiếu cả một tương lai gần.

Mưa lũ về nhanh, miền Trung tan hoang trong biển nước

Miền Trung những ngày lũ là vậy: tháng này chưa qua thì tháng sau đã đến. Những đợt triều cường, bão chồng bão, mưa nối mưa như thử thách sức chịu đựng của con người nơi đây. Lũ rút chưa kịp thì những cơn mưa mới lại tiếp tục đổ xuống. Có những nơi người dân sống trong cảnh nước ngập triền miền hàng tháng trời.

Mùa lũ trở thành mùa “di cư trên gác”, nơi những bếp lửa chỉ còn leo lét trên chiếc bàn gỗ kê cao, nơi những giấc ngủ chập chờn vì chỉ cần một tiếng động lạ là cả nhà giật mình sợ sạt lở.

Đau thương nhất vẫn là cảnh núi đồi sập xuống – những mảng rừng bị tàn phá khiến đất không còn bám, mưa xuống là đổ ào ào như thác. Những con đường vốn quanh co nay trở thành dòng suối bùn. Những người dân vùng cao nhiều nơi bị cô lập, mất liên lạc hàng ngày trời.

Trẻ con uống nước mưa, người lớn ăn mì tôm cầm cự. Những tiếng kêu cứu giữa đêm vang lên trong vô vọng khi đất đá tràn xuống nuốt trọn cả mái nhà.

Có những người mẹ ôm con trên chiếc thuyền nhỏ, vừa khóc vừa nhìn ngôi nhà đã bị dòng nước cuốn trôi chỉ còn lại nền đất trống. Có những đứa trẻ ngồi thu mình trong tấm áo mưa rách, đôi mắt đượm buồn nhìn về phía xa, nơi người cha đang cố buộc lại mảnh mái tôn để nước khỏi tràn vào. Những chiếc thuyền cứu trợ chạy liên tục, từng gói mì, từng thùng nước, từng chiếc áo phao được chuyền tay nhau giữa tiếng gọi nhau bồi hồi.

Miền Trung quê mình không giàu. Những mái nhà nhỏ ven sông, những phên tre, vách nứa, những chiếc ghe cũ kỹ – tất cả đều mong manh trước lũ. Người dân bám đất, bám ruộng, bám biển mà sống. Nhưng mỗi mùa lũ về, những gì họ cố gắng gom góp cả năm trời đôi khi chỉ trong một đêm tan hoang hết.

Và rồi, sau tất cả, khi nước bắt đầu rút, điều đọng lại trong lòng họ vẫn là hy vọng. Người miền Trung kiên cường lắm. Bùn chưa ráo họ đã dọn dẹp, nhà chưa khô đã lo trồng lại luống rau, dựng lại nếp nhà mới. Nhưng họ không thể đứng một mình. Họ cần những bàn tay chìa ra, những sự hỗ trợ kịp thời từ cộng đồng.

Bởi thương lắm miền Trung – dải đất nhỏ mà gánh chịu quá nhiều đau thương. Mỗi mùa lũ đi qua, miền Trung lại thêm những vết hằn khó phai. Nhưng miền Trung cũng là nơi luôn khiến chúng ta tự hào về sự bền bỉ, sự can trường và niềm tin vào ngày mai.

- Hãy chung tay để giúp họ đứng dậy sau những trận lũ kéo dài. Một thùng mì, một tấm áo ấm, một chút tiền hay chỉ là lời chia sẻ tất cả đều là nguồn động viên vô giá.

Miền Trung cần chúng ta. Và hơn bao giờ hết, chúng ta cần sát cánh bên miền Trung, để dải đất này không đơn độc trước những mùa mưa bão ngày càng khắc nghiệt.