Tổng thống đắc cử Donald Trump vui mừng một lần nữa có dịp trao đổi với Tổng Bí thư và chuyển lời chào đến nhân dân Việt Nam. Ông Donald Trump cũng bày tỏ vui mừng về sự phát triển tốt đẹp của quan hệ hai nước, khẳng định sự coi trọng quan hệ với Việt Nam và hợp tác kinh tế Việt Nam - Hoa Kỳ, đề cập một số lĩnh vực hợp tác kinh tế, thương mại mà Hoa Kỳ quan tâm và mong muốn thúc đẩy. Tổng thống đắc cử Donald Trump tin tưởng rằng quan hệ hữu nghị giữa hai nước sẽ tiếp tục phát triển. Ông chia sẻ những ấn tượng tốt đẹp về nhân dân Việt Nam, nhắc lại kỷ niệm với đất nước, con người Việt Nam qua 2 chuyến thăm trước đây.

Ông Donald Trump cũng đánh giá cao những đóng góp của cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ.

Nhân dịp này, Tổng Bí thư Tô Lâm mời Tổng thống đắc cử Donald Trump thăm lại Việt Nam. Tổng thống đắc cử Donald Trump vui vẻ nhận lời và mời Tổng Bí thư Tô Lâm sang thăm lại Hoa Kỳ vào thời gian thích hợp.

Cũng cần lưu ý rằng ông Donald Trump chuyến thăm Việt Nam sắp tới của Donald Trump sẽ là lần thứ 3 ông đặt chân tới Việt Nam.

Nhìn lại 2 lần thăm trước

Trong bối cảnh cựu Tổng thống Donald Trump có thể thăm lại Việt Nam, việc phân tích từ hai chuyến thăm trước đó của ôngTrump sẽ cho thấy rõ sự tiến triển và những tác động lớn mà các chuyến công du của Trump đã mang lại cho mối quan hệ Việt-Mỹ.

Trong bối cảnh các chuyến thăm trước đây và chính sách của ông Donal Trump có tầm quan trọng lớn về mặt chiến lược, kinh tế và chính trị đối với cả hai quốc gia. Trước đây, Trump đã đến Việt Nam hai lần: một lần dự Hội nghị APEC 2017 và lần nữa trong Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai năm 2019.

Ông Donald Trump phát biểu trước những người ủng hộ tại Trung tâm Hội nghị Palm Beach, bang Florida, Mỹ. (Ảnh: Getty Images/TTXVN) 

Những chuyến thăm này đã nhấn mạnh vai trò của Việt Nam như một cầu nối ngoại giao giữa Mỹ và các cường quốc Đông Á. Những năm gần đây, quan hệ Mỹ - Việt đã phát triển mạnh mẽ nhờ mối quan tâm chung trong việc kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc ở Biển Đông. Mối quan hệ này được nâng cấp lên mức Đối tác Chiến lược Toàn diện vào năm 2023 dưới thời Tổng thống Biden, đánh dấu Việt Nam là một đồng minh quan trọng trong khu vực.

Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã thể hiện một bước ngoặt trong quan hệ Việt - Mỹ, đáng chú ý nhất là khi chọn Hà Nội làm địa điểm cho hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai vào năm 2019. Sự kiện này đã nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam, biến Việt Nam thành điểm đến ngoại giao trung lập và là cầu nối quan trọng giữa các cường quốc. Nhờ vào hội nghị này, Việt Nam được đánh giá là đã thúc đẩy vai trò của mình trong khu vực và mở rộng ảnh hưởng ra thế giới

Trump đã thúc đẩy mạnh mẽ các hoạt động thương mại với Việt Nam, biến Mỹ thành một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Trong nhiệm kỳ đầu, giá trị thương mại hai chiều đã tăng đáng kể, với kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ đạt mức kỷ lục.

Một ví dụ là dự án khu nghỉ dưỡng trị giá 1,5 tỷ USD của Trump Organization tại miền Bắc Việt Nam, đánh dấu một trong những khoản đầu tư nước ngoài lớn nhất vào lĩnh vực du lịch của Việt Nam. Dự án này dự kiến sẽ hỗ trợ phát triển khu vực và tạo thêm hàng nghìn việc làm

Trong thời gian tới khi ông Donal Trump trở lại cầm quyền, quan hệ này có thể được củng cố thêm, mặc dù phương thức tiếp cận có thể khác biệt.

Trong nhiệm kỳ trước, Trump thường nhấn mạnh thương mại song phương và cố gắng giảm thâm hụt thương mại của Mỹ, điều này có thể gây áp lực lên thặng dư thương mại lớn của Việt Nam với Mỹ. Năm 2019, khi căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang, vai trò trung tâm sản xuất của Việt Nam đã thu hút nhiều doanh nghiệp chuyển dịch từ Trung Quốc sang. Dù điều này đã thúc đẩy kinh tế Việt Nam, nhưng cũng làm dấy lên lo ngại về việc Mỹ có thể áp thuế nếu Trump quay lại chính sách bảo hộ

Về kinh tế, sự cởi mở của Việt Nam đối với đầu tư từ Mỹ, cùng với các dự án cơ sở hạ tầng và năng lượng, có thể nhận được lợi ích từ việc Trump mở rộng ảnh hưởng kinh tế của Mỹ ở châu Á. Tuy nhiên, cũng có lo ngại về sự khó lường trong chính sách đối ngoại của Trump, điều này có thể hoặc đẩy nhanh tăng trưởng kinh tế của Việt Nam hoặc gây ra áp lực mới trong thương mại, tùy thuộc vào phạm vi và trọng tâm chính sách của ông.

Nhìn từ thách thức

Hai chuyến thăm Việt Nam của cựu Tổng thống Donald Trump vào năm 2017 và 2019 đã đánh dấu nhiều bước tiến quan trọng trong quan hệ Việt - Mỹ, bao gồm cả về kinh tế, quốc phòng, và hợp tác đa phương. Dưới đây là một số số liệu và thành tựu nổi bật từ hai chuyến thăm này:

Thúc đẩy quan hệ thương mại và đầu tư: Trong hai chuyến thăm, Mỹ và Việt Nam ký kết nhiều thỏa thuận thương mại lớn. Năm 2017, hai bên đạt được các hợp đồng thương mại trị giá khoảng 12 tỷ USD, trong đó 10 tỷ USD từ các sản phẩm Mỹ. Các hợp đồng này tập trung vào các lĩnh vực như hàng không, năng lượng và công nghệ, tạo ra nhiều việc làm cho cả hai quốc gia và hỗ trợ phát triển kinh tế Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế

Hỗ trợ quốc phòng và an ninh: Các cuộc gặp đã mở rộng hợp tác quốc phòng giữa Mỹ và Việt Nam. Vào năm 2017, Mỹ chuyển giao cho Việt Nam tàu tuần tra lớp Hamilton, hỗ trợ an ninh hàng hải. Năm 2019, hai nước ký kế hoạch hợp tác quốc phòng ba năm, tăng cường các hoạt động hải quân và hợp tác về an ninh mạng. Sự kiện nổi bật là chuyến thăm của tàu sân bay Mỹ USS Carl Vinson tới Đà Nẵng vào năm 2018, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong mối quan hệ quốc phòng.

Hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh: Mỹ đã cam kết đóng góp vào việc tẩy độc dioxin ở sân bay Đà Nẵng và cam kết hỗ trợ thêm tại sân bay Biên Hòa. Các chương trình này không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường mà còn tăng cường quan hệ hữu nghị hai nước thông qua các chương trình nhân đạo, giúp giải quyết hậu quả chiến tranh

Giáo dục và giao lưu nhân dân: Sự hiện diện của các sinh viên Việt Nam tại Mỹ tăng trưởng đáng kể, với hơn 21.000 sinh viên đang học tập tại các trường đại học Mỹ tính đến 2019. Mỹ cũng hỗ trợ Việt Nam phát triển giáo dục với các chương trình như Đại học Fulbright và chương trình của Đoàn Hòa Bình, giúp cải thiện năng lực tiếng Anh cho người Việt

Những số liệu và kết quả từ hai chuyến thăm này cho thấy sự tăng trưởng đáng kể trong quan hệ Việt - Mỹ trên nhiều lĩnh vực, không chỉ giới hạn trong kinh tế mà còn ở quốc phòng, môi trường và hợp tác giáo dục. Đây là nền tảng để hai quốc gia có thể tiếp tục mở rộng và đa dạng hóa quan hệ hợp tác trong tương lai.

Một vài dự báo trong chuyến thăm sắp tới của Donal Trump

Chuyến thăm sắp tới của Donald Trump đến Việt Nam, nếu diễn ra, có thể mang đến những diễn biến quan trọng, đặc biệt khi dựa vào bối cảnh và kết quả từ các chuyến thăm trước của ông. Dưới đây là một số dự báo về những gì có thể xảy ra:

Về kinh tế, Trump từng nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ thương mại Mỹ - Việt và có thể sẽ tìm cách đẩy mạnh các dự án đầu tư. Dự kiến, các lĩnh vực ưu tiên sẽ là năng lượng và cơ sở hạ tầng, đặc biệt khi Mỹ đang cạnh tranh để giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Một số dự án năng lượng lớn hoặc công nghệ có thể được ký kết, nhằm cải thiện năng lực hạ tầng cho Việt Nam và giảm bớt sự phụ thuộc vào các nguồn cung từ Trung Quốc.

Trong nhiệm kỳ trước, Trump bày tỏ lo ngại về thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam. Nếu ông tiếp tục chính sách cứng rắn về thương mại, có khả năng sẽ có các yêu cầu điều chỉnh về thuế quan hoặc hạn ngạch đối với các mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ. Tuy nhiên, trong bối cảnh thời gian sắp tới, Tông thống đắc cử Donal Trump cũng có thể khuyến khích các doanh nghiệp Mỹ đầu tư vào Việt Nam để tăng cường sản xuất tại đây, như một giải pháp giảm bớt thâm hụt.

và Việt Nam có thể sẽ tiếp tục hợp tác về các dự án tẩy độc dioxin và các nỗ lực nhân đạo khác. Điều này giúp tăng cường quan hệ hai nước thông qua các chương trình hỗ trợ về môi trường và sức khỏe cộng đồng, tạo thêm nhiều lợi ích lâu dài và cải thiện hình ảnh của Mỹ tại Việt Nam

Tóm lại, chuyến thăm của Trump có thể sẽ làm sâu sắc thêm mối quan hệ chiến lược và thương mại Việt - Mỹ, nhưng cũng có thể mang đến một số thách thức, đặc biệt là về chính sách thương mại. Các nỗ lực để củng cố quan hệ và thúc đẩy an ninh khu vực sẽ tiếp tục là điểm nhấn chính trong chuyến thăm sắp tới của ông.

* Các nguồn tham khảo: 

(1)   President Donald J. Trump’s Trip to Vietnam – The White House

(2)   Press Release - President Donald J. Trump's Trip to Vietnam | The American Presidency Project

(3)   TTXVN-vietnam.vnanet.vn

(4)   Vietnam.vn

(5)   Nhandan Special

Hoàng Quỳnh