Hoa Kỳ đang tăng cường sự hiện diện và các oạt động của mình ở Biển Đông, tập trung vào việc duy trì tự do hàng hải, hỗ trợ các đồng minh và đối tác, đồng thời đối trọng với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực.

Bối cảnh

Biển Đông là một khu vực có tầm quan trọng chiến lược, nơi có các tuyến đường hàng hải huyết mạch và nguồn tài nguyên phong phú, đồng thi là khu vực có nhiều tranh chấp chủ quyền chồng lấn. Hoa Kỳ không có chủ quyền đối với bất kỳ vùng lãnh thổ nào ở Biển Đông, nhưng có lợi ích sâu sắc trong việc duy trì hòa bình, ổn định tự do hàng hải và tuân thủ luật pháp quốc tế trong khu vực.

Các hoạt động và diễn biến gần đây

Tái xuất hiện của tàu sân bay Tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân USS Nimitz của Hoa Kỳ gần đây đã hoạt động trở lại ở Biển Đông. Hoạt động này là một phần trong cam kết của Hoa Kỳ trong việc duy trì sự hiện diện và sẵn sàng chiến đấu ở khu vực Tây Thái Bình Dương.

Tập trận và hợp tác quân sự Hoa Kỳ tiếp tục tham gia vào các cuộc tập trận quân sự với các đồng minh và đối tác trong khu vực, chẳng hạn như Philippines và Nhật Bản. Các hoạt động này nhằm tăng cường khả năng tương tác và gửi tín hiệu răn đe trước các hành động gây hấn tiềm tàng.

Các hoạt động tự do hàng hải (FONOP) Hoa Kỳ thường xuyên tiến hành FONOP ở Biển Đông để thách thức các yêu sách chủ quyền quá mức và bảo vệ quyền tự do hàng hải. 

Các hoạt động này bao gồm việc điều tàu chiến và máy bay đi qua các khu vực mà Trung Quốc yêu sách chủ quyền, khẳng định rằng Hoa Kỳ không công nhận các yêu sách này.

Hợp tác với các nước ASEAN Hoa Kỳ đang tăng cường hợp tác với các quốc gia thành viên ASEAN để nâng cao năng lực hàng hải và hỗ trợ họ trong việc bảo vệ chủ quyền của mình. Điều này bao gồm cung cấp tài chính, huấn luyện và trang thiết bị cho các lực lượng bảo vệ bờ biển của các nước này.

 Sự hiện diện của Hoa Kỳ tại Biển Đông mang nhiều ý nghĩa quan trọng

Phản ứng của Trung Quốc

Trung Quốc phản đối sự can dự của Hoa Kỳ vào Biển Đông, cho rằng các hoạt động của Hoa Kỳ gây bất ổn khu vực và làm gia tăng căng thẳng. Trung Quốc tiếp tục khẳng định yêu sách chủ quyền của mình đối với phần lớn Biển Đông, và đã có những hành động như xây dựng các đảo nhân tạo và quân sự hóa các tiền đồn.

Tác động và ý nghĩa

Sự hiện diện và các hoạt động của Hoa Kỳ ở Biển Đông có một số tác động và ý nghĩa quan trọng:

Đối trọng với Trung Quốc Hoa Kỳ tìm cách đối trọng với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực và ngăn chặn nước này đơn phương thay đổi hiện trạng.

Đảm bảo tự do hàng hải Hoa Kỳ cam kết bảo vệ quyền tự do hàng hải ở Biển Đông, điều quan trọng đối với thương mại toàn cầu và an ninh khu vực.

Đảm bảo tự do hàng hải Hoa Kỳ cam kết bảo vệ quyền tự do hàng hải ở Biển Đông, điều quan trọng đối với thương mại toàn cầu và an ninh khu vực.

Hỗ trợ các đồng minh và đối tác Hoa Kỳ sát cánh với các đồng minh và đối tác trong khu vực, cung cấp hỗ trợ và đảm bảo an ninh trước các hành động gây hấn tiềm tàng.

Một chi tiết quan trọng làm nổi bật sự phức tạp của tình hình: Việt Nam, một quốc gia có liên quan đến tranh chấp Biển Đông, đang theo đuổi một "chiến ược an ninh hỗn hợp", tìm kiếm sự giúp đỡ của Mỹ trên biển đồng thời tăng cường quan an ninh trong nước với Trung Quốc.

Kết luận

Hoa Kỳ vẫn là một bên tham gia tích cực ở Biển Đông, tham gia vào nhiều hoạt động và sáng kiến khác nhau nhằm thúc đẩy các lợi ích của mình và hỗ trợ các đồng minh và đối tác. 

Sự hiện diện của Hoa Kỳ trong khu vực dự kiến sẽ tiếp tục trong tương lai gần, vì nước này tìm cách đối trọng với ảnh hưởng của Trung Quốc và duy trì trật tự dựa trên luật lệ ở Biển Đông.

Tiến sĩ, Luật sư Nguyễn Thắng Cảnh