Đại sứ Marc Knapper có khả năng rời Việt Nam trong đợt cải tổ ngoại giao của Mỹ
Thứ bảy, 27/12/2025 - 07:14 (GMT+7)
TCVM - Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang tái cấu trúc sâu rộng Bộ Ngoại giao, với nhiều đại sứ kỳ cựu phải rời nhiệm sở sớm hơn thông lệ.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang tiến hành một cuộc thay đổi lớn trong cán cân ngoại giao của Hoa Kỳ khi triệu hồi gần 30 đại sứ và nhà ngoại giao sự nghiệp từ các nhiệm sở trên toàn thế giới - trong đó có Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam. Động thái này diễn ra giữa làn sóng phản đối từ giới chính trị gia và giới ngoại giao vì lo ngại ảnh hưởng nghiêm trọng tới vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ.
“Một bước chưa từng thấy”: triệu hồi đại sứ sự nghiệp
Giới chức Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết từ giữa tháng 12/2025 họ đã thông báo cho chủ trì sứ quán tại ít nhất 29 nước rằng họ phải kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 1/2026 và trở về Washington DC, chờ phân công mới hoặc phải nghỉ hưu theo quy định dịch vụ ngoại giao. Hầu hết những người bị triệu hồi là nhà ngoại giao sự nghiệp (career diplomats) được bổ nhiệm dưới thời chính quyền trước và vốn vẫn thường được giữ lại sau khi có thay đổi chính quyền.
Theo AP và Reuters, châu Phi là khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất, với đại sứ Mỹ bị triệu hồi tại 13 quốc gia như Burundi, Nigeria, Senegal… Tiếp theo là châu Á, với 6 nước bị ảnh hưởng, bao gồm Việt Nam. Các nước châu Âu, Trung Đông, Nam Á và Tây Bán Cầu cũng có đại sứ bị triệu hồi.
Tòa nhà Liên bang Harry S. Truman, trụ sở của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, được chụp ảnh vào ngày 8 tháng 10 năm 2024 tại Washington, DC. Tòa nhà Liên bang Harry S. Truman được xây dựng vào năm 1941 và là nơi đặt văn phòng của Bộ trưởng Ngoại giao từ năm 1947. Ảnh: Kevin Dietsch/Getty Images
Việt Nam: Đại sứ Marc Knapper trong vòng thay đổi
Hiện tại, Marc E. Knapper là Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, được bổ nhiệm dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden từ tháng 1/2022 và là một nhà ngoại giao sự nghiệp lâu năm của Bộ Ngoại giao Mỹ.
Đại sứ Marc Knapper trong chuyến thăm đến Học Viện Ngoại Giao. (Ảnh: Kênh thông tin Học Viện Ngoại Giao)
Theo các báo cáo truyền thông và bản tin nội bộ được lan truyền rộng rãi trong cộng đồng ngoại giao, Đại sứ Knapper nằm trong danh sách những đại sứ sự nghiệp bị triệu hồi trong đợt thay đổi lần này và sẽ phải rời nhiệm sở vào giữa tháng 1/2026 để trở về Washington - một bước hiếm hoi trong lịch sử ngoại giao Mỹ khi một số vị trí đại sứ lâu năm ở các nước đối tác chiến lược bị điều chỉnh đồng loạt.
Đáng chú ý, trước đó, trong năm 2025, chính quyền Hoa Kỳ cũng đã đề cử bà Jennifer Wicks McNamara làm Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền tại Việt Nam, người đã có phiên điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ vào tháng 12/2025. Tuy nhiên, đề cử này vẫn chưa được Thượng viện xác nhận đầy đủ tới thời điểm này.
Chính quyền: “Thủ tục tiêu chuẩn” - hay chính trị hóa ngoại giao?
Trong khi Bộ Ngoại giao mô tả việc triệu hồi này là “quy trình tiêu chuẩn trong bất kỳ chính quyền nào” - nhấn mạnh rằng đại sứ là “đại diện cá nhân của tổng thống” và tổng thống có quyền chọn người thúc đẩy ưu tiên chính sách của mình - động thái này đã bị lên án mạnh mẽ.
Hiệp hội Dịch vụ Ngoại giao Hoa Kỳ (AFSA) và cơ quan học thuật như American Academy of Diplomacy đã chỉ trích đây là hành động chưa từng có tiền lệ, làm xói mòn tinh thần nghề nghiệp và tiềm năng ngoại giao của Mỹ, cũng như gửi đi “thông điệp sai lầm” tới đồng minh và đối tác rằng Cam kết của Mỹ phụ thuộc vào biến động chính trị trong nước.
Bối cảnh rộng hơn: “America First” và tái cấu trúc Bộ Ngoại giao
Đợt triệu hồi diễn ra trong bối cảnh Bộ Ngoại giao Mỹ đã trải qua nhiều thay đổi sâu rộng dưới thời Ngoại trưởng Marco Rubio, với hơn 1.300 nhân sự bị sa thải, bao gồm hơn 240 sĩ quan dịch vụ ngoại giao cấp cao, theo báo cáo trước đó. Những thay đổi này tập trung vào việc phục vụ ưu tiên “America First” của chính quyền Trump, nhấn mạnh quan điểm an ninh và lợi ích kinh tế của Mỹ hơn là các giá trị truyền thống như thúc đẩy nhân quyền quốc tế.
Những chỉ trích cũng cho rằng việc bỏ trống nhiều vị trí đại sứ lâu dài sẽ tạo lỗ hổng quyền lực và uy tín chiến lược, vốn có thể bị các đối thủ như Trung Quốc và Nga khai thác để mở rộng ảnh hưởng tại những khu vực mà Mỹ vừa rút nhân sự cấp cao.
Hệ quả đối với chính sách ngoại giao Mỹ
Việc triệu hồi sâu rộng này không chỉ làm thay đổi diện mạo ngoại giao Mỹ tại nhiều thủ đô toàn cầu mà còn có thể dẫn tới khoảng trống lãnh đạo ở hơn 100 đại sứ quán, theo những cảnh báo từ các thượng nghị sĩ đối lập. Đó là một diễn biến nhạy cảm trong bối cảnh Mỹ đang đối mặt với nhiều thách thức toàn cầu và cạnh tranh chiến lược gay gắt.
