Tìm hiểu pháp luật

Thanh tra Chính phủ đã tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách pháp luật về phát hành TPDN và sử dụng nguồn tiền từ trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đối với 67 tổ chức phát hành (TCPH) gồm 5 ngân hàng TMCP, 37 công ty cổ phần, 25 công ty TNHH. Các doanh nghiệp này hoạt động trong nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau như ngân hàng, bất động sản, sản xuất điện, thương mại tổng hợp, xây dựng và lĩnh vực khác.

Thanh tra tại Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va và các công ty con cho thấy CTCP Đầu tư Địa ốc No Va (Tập đoàn Novaland) không có báo cáo tài chính hợp nhất năm 2019 về điều kiện phát hành TPDN và hồ sơ phát hành TPDN; 9 tổ chức phát hành khác thực hiện chưa đúng quy định về hồ sơ phát hành, trong đó Tập đoàn No Va và Công ty Unity vi phạm nội dung phương án phát hành thiếu thông tin, không cụ thể về chương chính/dự án theo quy định...

“Do phạm vi cuộc thanh tra, tính chất, mức độ phức tạp của các hành vi, thủ đoạn vi phạm trong các giao dịch có thể gây hậu quả, rủi ro cho nhiều trái chủ và cho xã hội; CTCP Kinh doanh Nhà Nova không thuộc đối tượng thanh tra nên Thanh tra Chính phủ không kiểm tra, xác minh mục đích, bản chất các giao dịch; Thanh tra Chính phủ chuyển thông tin vụ việc tại Tập đoàn No Va và 4 công ty thành viên (Công ty TNHH Bất động sản Khải Hưng, CTCP Lucky House, Cty TNHH Thành phố Aqua và Công ty Unity) và vụ việc vi phạm trong sử dụng tiền TPDN có dấu hiệu sai mục đích tại Tập đoàn No Va sang Bộ Công an để được xem xét, xử lý”, Thanh tra Chính phủ xác định.

Kết luận thanh tra cũng làm rõ số liệu của 20 tổ chức phát hành thuộc nhóm các công ty có liên quan đến Tập đoàn Novaland.

Theo kết luận, giai đoạn từ 1/1/2015 đến 30/6/2023, 20 tổ chức trên đã phát hành 45 mã TPDN riêng lẻ, tổng giá trị 27.350 tỷ đồng.

Tính đến 30/6/2023 còn 12 tổ chức phát hành 23 mã TPDN đang lưu hành với tổng giá trị 16.898 tỷ đồng, trong đó 4 tổ chức có nợ quá hạn cả gốc và lãi, 2 tổ chức nợ lãi. Tổng số tiền nợ là 4.555 tỷ đồng.

Qua kiểm tra việc sử dụng nguồn tiền, có 4/20 tổ chức phát hành liên quan đến Tập đoàn Novaland có vi phạm là Công ty Bất động sản GreenWich, CTCP Bất động sản BNP Global, Công ty TNHH Phát triển bất động sản Cát Liên Hoa, CTCP Đầu tư và phát triển Residence.

Cụ thể,  Công ty GreenWich  đã phát hành trái phiếu và sử dụng 2.000 tỷ đồng từ nguồn trái phiếu doanh nghiệp để hợp tác với Công ty An Khang.

Đến hết tháng 6/2023, trái phiếu đã quá hạn gốc là hơn 1.571 tỷ đồng, quá hạn lãi hơn 241 tỷ đồng nhưng Công ty GreenWich vẫn chưa thanh toán cho trái chủ. Thời điểm thanh tra (5/2024) còn có nguy cơ không trả được nợ gốc, lãi trái phiếu, tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại cho các trái chủ, nhà đầu tư trong đó có Sharda Holdings Limited là nhà đầu tư nước ngoài.

Tại  Công ty BNP Global  đã phát hành trái phiếu trị giá 2.100 tỷ đồng và dùng tiền để thanh toán một phần giá trị hợp đồng hợp tác kinh doanh Dự án Khu phức hợp du lịch sinh thái Mũi Yến.

Đến hết tháng 6/2023, công ty nợ gốc trái phiếu quá hạn 2.094 tỷ đồng, nợ lãi quá hạn hơn 64 tỷ đồng. BNP Global đã đàm phán với người sở hữu trái phiếu để gia hạn nợ nhưng không được chấp thuận.

Sau đó đến ngày 12/4/2024 công ty đã thanh toán toàn bộ lãi quá hạn và một phần gốc là 833 tỷ đồng. Dư nợ gốc trái phiếu còn lại chưa thanh toán và tiếp tục quá hạn là 1.216 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ cho rằng, công ty đã vi phạm về trách nhiệm thanh toán đầy đủ, đúng hạn tiền gốc và lãi trái phiếu cho nhà đầu tư. Trước mắt, công ty BNP Global không thể khắc phục, thu xếp nguồn tiền để trả nợ cho các trái chủ.

Công ty Cát Liên Hoa  đã phát hành 986 tỷ đồng TPDN, song chậm thanh toán gốc , lãi trái phiếu.

Công ty Residence  đã phát hành 3.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp để thanh toán tiền cọc mua biệt thự nghỉ dưỡng cho Công ty Kinh doanh Nhà Nova tại Dự án Nova World Phan Thiết.

Tuy nhiên, kết luận thanh tra chỉ rõ, đây chỉ là thỏa thuận đặt cọc được thiết lập để Công ty Kinh doanh Nhà Nova sử dụng tiền TPDN với giá trị lớn trong thời gian dài.

Bên cạnh đó, Công ty Residence không cung cấp được các tài liệu, hồ sơ và căn cứ chứng minh việc thực hiện trách nhiệm của tổ chức phát hành trong việc quản lý vốn từ phát hành trái phiếu theo đúng phương án phát hành trái phiếu đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Do vi phạm cuộc thanh tra, tính chất, mức độ phức tạp, hành vi, thủ đoạn vi phạm trong các giao dịch có thể gây hậu quả và rủi ro lớn cho các nhà đầu tư và cho xã hội, Thanh tra Chính phủ đã chuyển thông tin vụ việc cho Bộ Công an, xem xét và xử lý theo quy định pháp luật đối với 4 tổ chức phát hành trên và CTCP Kinh doanh Nhà Nova.