Việt Nam đất nước con người

Năm 1956, tại Đại hội chiến sĩ thi đua ngành Thương nghiệp lần thứ Nhất, Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu: "Tiền đồ của mỗi người, nằm trong tiền đồ của cách mạng, của dân tộc”.

 Đại hội chiến sĩ thi đua ngành thương nghiệp lần thứ nhất được tổ chức từ ngày 31 tháng 5 đến ngày 05 tháng 6 năm 1956, tại Hà Nội. Tham dự Đại hội có 354 đại biểu là chiến sĩ thi đua và đại diện cho các đơn vị tiên tiến thuộc ngành thương nghiệp cả nước.

Lời của Bác, khẳng định lợi ích của dân tộc phải được đặt lên trước lợi ích của cá nhân. Thực tiễn đã chứng minh, nước độc lập thì ai cũng được tự do; nếu mất nước thì ai cũng làm nô lệ. Cách mạng giải phóng dân tộc giành được thắng lợi, không chỉ dân tộc được giải phóng mà các giai cấp, tầng lớp trong xã hội cũng được giải phóng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ I Hội Phổ biến khoa học, kỹ thuật Việt Nam ngày 18/5/1963. Ảnh tư liệu

Đây không chỉ là một lời hiệu triệu, mà là tuyên ngôn triết lý phản ánh tư duy gắn kết giữa giải phóng cá nhân và giải phóng dân tộc, giữa sự phát triển của con người và sự phát triển của hệ thống. Tư tưởng ấy, kết tinh từ chủ nghĩa Mác - Lênin và tinh thần yêu nước Việt Nam, ngày càng có giá trị trong các diễn ngôn về quản trị bao trùm, phát triển bền vững và chính sách lấy con người làm trung tâm.

Học giả Amartya Sen (1999) từng nhấn mạnh: tự do và phát triển cá nhân vừa là mục tiêu, vừa là phương tiện của phát triển. Hồ Chí Minh đã tiên liệu điều này khi khẳng định rằng: chỉ trong một xã hội công bằng, tự do và phồn vinh thì con người mới được phát triển đúng nghĩa.

Trước Cách mạng Tháng Tám 1945, người dân Việt Nam sống dưới ách thực dân, bị tước đoạt quyền lợi cơ bản và không có điều kiện phát triển cá nhân. Việc giành lại độc lập không chỉ là mục tiêu chính trị mà là điều kiện tiên quyết để khôi phục phẩm giá con người. Các tài liệu lịch sử cho thấy, sau Cách mạng, chính sách cải cách ruộng đất, phổ cập giáo dục, chăm sóc sức khỏe đã đem lại thay đổi rõ rệt trong chất lượng cuộc sống của người dân.

Dữ liệu của UNESCO trong giai đoạn 1950–1970 ghi nhận Việt Nam là một trong những nước có tốc độ xóa mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học nhanh nhất khu vực Đông Nam Á. Đây là minh chứng cho luận điểm: tiền đồ cá nhân phụ thuộc vào sự thay đổi cấu trúc của quốc gia.

Trong thời khắc thiêng liêng nhìn lại chặng đường 50 năm kể từ ngày non sông liền một dải, câu nói của chủ tịch Hồ Chí Minh như một lời nhắc nhở sâu sắc về mối quan hệ không thể tách rời giữa vận mệnh cá nhân và vận mệnh của đất nước. Sau ngày 30/4/1975, đất nước bước vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong hòa bình.

Mỗi người dân Việt Nam từ đó không chỉ có quyền mưu cầu hạnh phúc cá nhân mà còn có trách nhiệm đóng góp vào sự nghiệp chung của dân tộc.

Câu nói ấy tiếp tục khẳng định một nguyên lý căn bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh: chỉ trong sự nghiệp cách mạng, trong sự phát triển của dân tộc, thì tiền đồ, tương lai của mỗi cá nhân mới thực sự vững bền và có ý nghĩa. Đặc biệt, trong bối cảnh cả nước đang tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện, hiện đại hóa đất nước và hội nhập sâu rộng với thế giới, việc khơi dậy tinh thần cống hiến, đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân càng trở nên thiết yếu.

Kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam cũng là dịp để thế hệ hôm nay nhận thức rõ hơn về giá trị của độc lập, thống nhất – nền tảng để mỗi công dân có điều kiện phát triển bản thân trong một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Ảnh TTXVN

Kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam cũng là dịp để thế hệ hôm nay nhận thức rõ hơn về giá trị của độc lập, thống nhất – nền tảng để mỗi công dân có điều kiện phát triển bản thân trong một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đó là lời hiệu triệu cho mọi người Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ, hãy gắn khát vọng cá nhân với khát vọng hưng thịnh của quốc gia, cùng nhau vun đắp cho tương lai của đất nước – chính là vun đắp cho tương lai của chính mình.

Bước sang thế kỷ XXI, Việt Nam đang triển khai cải cách hành chính sâu rộng với mục tiêu xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu quả, minh bạch. "Cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy" không chỉ là cắt giảm biên chế, mà là tái cấu trúc toàn diện nền hành chính nhằm phục vụ nhân dân tốt hơn.

Đồng thời, Chiến lược Chuyển đổi số Quốc gia (2020–2025) đang được triển khai mạnh mẽ nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ công và phòng chống tham nhũng.

Tuy nhiên, cải cách chỉ thành công khi có sự tham gia của nhân dân. Foa và Mounk (2016) đã chỉ ra rằng: niềm tin và sự tham gia của người dân là điều kiện sống còn để duy trì tính chính danh của thể chế. Đối với Việt Nam, điều này đồng nghĩa với việc nâng cao tinh thần công dân, kỹ năng số và xây dựng văn hóa hợp tác giữa Nhà nước và xã hội.

Trong tương lai, thế giới sẽ đối diện với những biến động chưa từng có: trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, biến đổi khí hậu và chuyển dịch dân số. Báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (2023) dự báo: đến năm 2027, 44% kỹ năng cốt lõi của người lao động sẽ thay đổi. Trong bối cảnh ấy, tư tưởng Hồ Chí Minh là chiếc la bàn chiến lược: phát triển con người không còn là lựa chọn, mà là điều kiện sống còn của quốc gia.

Dân số Việt Nam được dự báo đạt ngưỡng ổn định khoảng 110 triệu người vào năm 2050 (UN DESA, 2022), với lực lượng lao động già hóa và mức độ đô thị hóa tăng nhanh. Muốn mỗi cá nhân phát triển, quốc gia phải xây dựng chính sách học tập suốt đời, kỹ năng thích ứng và hạ tầng số bao trùm.

Bên cạnh đó, xu hướng "toàn cầu hóa có chọn lọc" đòi hỏi mỗi quốc gia phải gìn giữ bản sắc, tăng cường đạo đức công dân, như chính tầm nhìn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về một xã hội đạo đức, học vấn và đoàn kết.

Khi Người nói “Tiền đồ của mỗi người, nằm trong tiền đồ của cách mạng, của dân tộc”, đó không chỉ là lời nhắn gửi mà còn là một chân lý mang tính khái quát sâu sắc: chỉ khi dân tộc độc lập, tự do, phát triển thì cá nhân mới có thể phát huy hết tiềm năng và khẳng định giá trị của mình.

Không có một cá nhân nào có thể phát triển trong một xã hội chia rẽ, lệ thuộc, hoặc lạc hậu. Lịch sử Việt Nam từng chứng kiến những giai đoạn mà vận mệnh cá nhân bị vùi dập dưới ách nô lệ thực dân, đế quốc. Chính cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước đã tạo ra điều kiện sống, học tập, lao động và cống hiến cho hàng triệu người dân Việt Nam – trong đó có cả những người từng là nông dân, công nhân, trí thức hay thanh niên tuổi mười tám đôi mươi.

Trong thời kỳ đổi mới và hội nhập, sự phát triển của đất nước trở thành bệ phóng cho các cá nhân phát huy tài năng: từ các doanh nhân khởi nghiệp, nhà khoa học, nghệ sĩ đến người lao động phổ thông – tất cả đều được tạo điều kiện tham gia vào công cuộc phát triển chung.

Khát vọng về một Việt Nam hùng cường. Ảnh minh họa

Ý thức dân tộc là một trong những nguồn lực mạnh mẽ nhất thúc đẩy hành động cá nhân. Trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, bao lớp người đã tự nguyện hy sinh bản thân vì độc lập dân tộc. Ngày nay, tinh thần ấy chuyển hóa thành động lực sáng tạo, lao động, học tập để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời bình.

Cá nhân gắn bó với cộng đồng dân tộc sẽ có mục tiêu sống cao đẹp hơn, biết vượt lên trên lợi ích vị kỷ để hướng tới giá trị bền vững. Đó là nguồn nội lực to lớn giúp mỗi con người không ngừng hoàn thiện bản thân và đóng góp vào sự phát triển chung.

Nhà nước dân tộc độc lập chính là chủ thể tổ chức và bảo đảm các quyền cơ bản cho công dân: từ giáo dục, y tế, việc làm đến bình đẳng giới, tự do ngôn luận... Những quyền ấy là điều kiện tiên quyết để mỗi người có thể phát triển toàn diện. Chính vì thế, bảo vệ nền độc lập dân tộc, củng cố nhà nước pháp quyền, và xây dựng một xã hội công bằng – dân chủ – văn minh chính là đang bảo đảm môi trường cho từng cá nhân phát triển.

Khẳng định của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn là kim chỉ nam trong xây dựng chiến lược quốc gia hiện nay. Đó không chỉ là quan điểm đạo đức, mà là nguyên lý phát triển bền vững. Trong thời đại của những chuyển biến lớn, nhận thức về mối quan hệ biện chứng giữa cá nhân và dân tộc là điều kiện để xây dựng một quốc gia hùng mạnh.

Chỉ khi quốc gia có một thể chế đạo đức, hiệu quả và thích ứng, cá nhân mới phát huy được tiềm năng. Ngược lại, quốc gia chỉ có thể tiến xa nếu mỗi người dân tự nguyện, có năng lực và sẵn sàng đóng góp. Vì thế, tiền đồ của mỗi người thực sự nằm trong tiền đồ của cách mạng và dân tộc.

Tài liệu tham khảo:

*Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 10, trang 334.

 Sen, A. (1999). Phát triển như là tự do. Oxford University Press.

Foa, R. S., & Mounk, Y. (2016). Nguy cơ tan rã của nền dân chủ. Tạp chí Democracy, 27(3), 5–17.

Bộ Nội vụ. (2024). Kế hoạch sắp xếp đơn vị hành chính. [Công bố chính thức]

UNESCO. (1970). Giáo dục tại Đông Nam Á hậu thuộc địa: Trường hợp Việt Nam.

UN DESA. (2022). Triển vọng dân số thế giới.