Đối tác toàn diện

Việc Việt Nam và Hoa Kỳ chính thức công bố thỏa thuận toàn diện về thương mại và thuế quan vào ngày 26 tháng 10 năm 2025 đánh dấu một cột mốc lịch sử, không chỉ củng cố mối quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vừa được thiết lập mà còn mở ra kỷ nguyên mới cho giao thương kinh tế song phương.

Thỏa thuận này, được xây dựng trên nền tảng của hai thập kỷ tăng trưởng vượt bậc, có ý nghĩa như một cơ chế chính thức hóa, ổn định hóa và tạo động lực đột phá cho dòng chảy hàng hóa, đầu tư và dịch vụ giữa hai quốc gia.

Sự kiện này diễn ra sau nhiều tháng đàm phán căng thẳng và chiến lược, được thúc đẩy bởi nhu cầu tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu và mong muốn ổn định hóa môi trường thương mại song phương.

Đây không chỉ là một thỏa thuận về con số thuế suất, mà còn là bản cam kết toàn diện về xây dựng môi trường đầu tư công bằng, minh bạch, tạo đà cho sự phát triển vượt bậc trong các lĩnh vực dịch vụ, công nghệ số và phát triển bền vững.

Tầm nhìn của hiệp định vượt xa khuôn khổ thương mại truyền thống, đặt ra những yêu cầu cao về tiêu chuẩn quản trị và trách nhiệm xã hội.

Khai thông giao thương song phương

Thỏa thuận thuế quan và thương mại này được kỳ vọng sẽ mang lại những lợi ích cụ thể và sâu rộng cho cả hai nền kinh tế, củng cố vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu và đa dạng hóa nguồn cung cho Hoa Kỳ.

Việc xóa bỏ hoặc cắt giảm đáng kể các rào cản thuế quan đối với hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ, một thị trường tiêu thụ khổng lồ với tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu hàng năm lên đến hàng nghìn tỷ USD, sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh áp đảo.

Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp Tổng thống Donald Trump tại Malaysia hôm 26/10. Ảnh: VGP

Song song, Hoa Kỳ sẽ thu được lợi ích chiến lược từ sự ổn định và đáng tin cậy của Việt Nam như một trung tâm sản xuất quan trọng tại Đông Nam Á.

Thách thức với Việt Nam

Để hiện thực hóa những lợi ích mà thỏa thuận mang lại, Việt Nam buộc phải đối diện và giải quyết một loạt thách thức nội tại mang tính cấu trúc.

Cải cách Thể chế và Pháp lý

Thỏa thuận thương mại với Hoa Kỳ thường đi kèm với những cam kết sâu rộng về tính minh bạch, quản trị nhà nước, và môi trường đầu tư. Việt Nam cần khẩn trương rà soát và điều chỉnh hệ thống pháp luật, đặc biệt là các quy định liên quan đến đầu tư, hải quan, và sở hữu trí tuệ, để đồng bộ với các tiêu chuẩn quốc tế cao. Sự thiếu minh bạch hay khác biệt về luật pháp có thể trở thành rào cản phi thuế quan lớn nhất.

Đáp ứng Tiêu chuẩn Khắt khe về ESG và Lao động

Thị trường Hoa Kỳ đặt nặng các tiêu chuẩn về Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG), đặc biệt là các quy định về nguồn gốc xuất xứ, chống lao động cưỡng bức, và quyền tự do hiệp hội của người lao động.

Nâng cao năng lực cạnh tranh nội địa và phát triển kinh tế số

Thỏa thuận sẽ gia tăng sức ép cạnh tranh lên các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) của Việt Nam. Để không bị loại khỏi cuộc chơi, các SMEs phải chuyển đổi mô hình kinh doanh, tập trung vào chất lượng, đổi mới công nghệ, và xây dựng thương hiệu, thay vì chỉ dựa vào lợi thế chi phí nhân công thấp.

Song song đó, việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ (IPR) và quản lý dữ liệu số cần được ưu tiên hàng đầu. Hoa Kỳ đặc biệt quan tâm đến IPR trong bối cảnh Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ kinh tế số và là điểm đến của các công ty công nghệ lớn. Việc xây dựng một khuôn khổ pháp lý vững chắc cho thương mại điện tử và bảo mật dữ liệu là điều kiện tiên quyết.

Phát triển Hạ tầng và Logistics

Với dự báo tăng trưởng mạnh mẽ về khối lượng hàng hóa, hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông, cảng biển, và logistics của Việt Nam cần được nâng cấp đáng kể. Sự tắc nghẽn tại các cảng lớn và chi phí logistics cao đang là điểm nghẽn kìm hãm tốc độ tăng trưởng. Các dự án đầu tư công và thu hút vốn tư nhân vào lĩnh vực này cần được đẩy nhanh tiến độ.

Như vậy, thỏa thuận thương mại và thuế quan Việt Nam – Hoa Kỳ không chỉ là một văn kiện kinh tế, mà còn là một cam kết chiến lược, mở đường cho Việt Nam vươn lên trở thành một mắt xích không thể thiếu trong cấu trúc thương mại toàn cầu.

Tuy nhiên, cánh cửa cơ hội này cũng là lời thách thức quyết liệt nhất đối với năng lực nội tại của Việt Nam. Đồng thời, sự tham gia chủ động và tích cực của các địa phương, các hiệp hội ngành hàng và từng doanh nghiệp trong việc nắm bắt thông tin, cải tiến quy trình sản xuất, và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao sẽ là yếu tố quyết định. Chỉ khi toàn bộ hệ thống kinh tế-xã hội vận hành đồng bộ, lấy tiêu chuẩn cao làm thước đo, Việt Nam mới có thể tối đa hóa lợi ích và vượt qua rào cản chuyển đổi.

Thành công của thỏa thuận sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào tốc độ, sự quyết đoán, và tính đồng bộ trong công cuộc cải cách thể chế, pháp lý, và kinh tế của Chính phủ, cùng với sự chủ động chuyển mình của cộng đồng doanh nghiệp. Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để chuyển mình thành một nền kinh tế chất lượng cao, minh bạch và hội nhập sâu rộng.