Tìm hiểu pháp luật

Tâm lý lo ngại của nhà đầu tư khi mua vàng kỹ thuật số Hana Gold

Giấy chứng nhận (bảo chứng) NFT đối với sản phẩm vàng kỹ thuật số do Hana Gold phát hành

Sản phẩm vàng vật chất của Hana Gold thực chất là vàng mỹ nghệ, không phải vàng miếng

Nhiều nhà đầu tư viện dẫn các quy định của pháp luật trong việc phát hành tiền điện tử cũng như kinh doanh vàng trực tuyến:

Nghị định 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ quy định Nhà nước độc quyền trong hoạt động sản xuất vàng miếng, xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu và tổ chức sàn giao dịch vàng.  Mọi hình thức giao dịch vàng không do Ngân hàng Nhà nước cấp phép đều được xem là trái quy định.

Do đó, việc Hana Gold phát hành token HNG gắn với vàng thật, cho phép giao dịch – mua bán – quy đổi nội bộ, có thể bị xem là xây dựng sàn giao dịch vàng trái phép hoặc huy động vốn trá hình.

Trong trường hợp này, người dân sẽ gặp nhiều rủi ro trong giao dịch và sở hữu tiền điện tử, vàng kỹ thuật số thậm chí mất trắng số tiền đầu tư bởi Nhà nước hiện nay chưa có khung pháp lý đối với tiền ảo, tài sản ảo và vàng kỹ thuật số.

Đồng tiền điện tử HNG do Hana Gold phát hành cho phép mua bán mặc dù phía Công ty khẳng định HNG không được sử dụng làm phương tiện thanh toán, mua bán

Một trong những vấn đề cốt lõi gây tranh cãi trong mô hình vàng số của Hana Gold nằm ở tài sản bảo chứng.

Theo giới thiệu của doanh nghiệp, sản phẩm “vàng định danh NFC/NFT” được xem là bước tiến trong việc “số hóa tài sản vật chất” – mỗi đơn vị vàng 24K, 9999 được gắn chip NFC hoặc chứng nhận NFT để định danh chủ sở hữu (1).

Tuy nhiên, cách định danh này không đồng nghĩa với việc người mua sở hữu vàng vật chất thật đang được lưu ký.

Trên thực tế, NFT chỉ là mã định danh kỹ thuật trên nền tảng blockchain, không phải chứng thư pháp lý xác nhận quyền sở hữu tài sản theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Pháp luật hiện hành chưa công nhận NFT là hình thức bảo chứng tài sản hợp pháp, cũng chưa có cơ chế bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư nếu doanh nghiệp phát hành gặp sự cố hoặc dừng hoạt động.

Do đó, việc “mua vàng NFT” thực chất là mua một chứng nhận điện tử không được bảo đảm bằng vàng thật và người mua gần như không có quyền đòi hỏi vật chất tương ứng khi xảy ra rủi ro.

Giải thích đơn vị pháp lý của Công ty Hana Gold có mâu thuẫn với mô hình đang hoạt động cũng như quảng cáo của Công ty này?

Điểm đáng chú ý khác là Hana Gold không nằm trong danh sách doanh nghiệp được Ngân hàng Nhà nước cấp phép kinh doanh vàng miếng hoặc vàng tài khoản. Việc phát hành NFT gắn với vàng, thu tiền từ nhà đầu tư, có thể bị xem là huy động vốn hoặc kinh doanh vàng trái phép, đặc biệt khi không có bên thứ ba kiểm toán, giám định hay công bố lượng vàng tồn kho thực tế.

Phía đơn vị pháp lý tư vấn của Hana Gold là Invest Push cũng đã từng khẳng định điều này: “Các sản phẩm của Hana Gold chỉ là vàng trang sức, mỹ nghệ với các hình dạng như nhẫn tròn, điêu khắc, hình logo theo yêu cầu, hình miếng chữ nhật… Hana Gold không kinh doanh vàng miếng, không kinh doanh vàng trên tài khoản”. (2)

Do vậy, mô hình “vàng định danh NFT” chỉ mang giá trị công nghệ về truy xuất và định danh, chứ không phải công cụ pháp lý bảo chứng tài sản.

Nhà đầu tư cần hiểu rõ bản chất vàng vật chất mà họ đã, đang và sẽ nắm giữ (nếu được quy đổi) tại Hana Gold là vàng trang sức,mỹ nghệ chứ không phải vàng miếng để có tính toán đầu tư, mua bán sao cho phù hợp.

Đồng thời cơ quan quản lý Nhà nước cũng cần chú ý đến cách thức hoạt động, mua bán, giao dịch, phát hành tiền điện tử của Hana Gold để kịp thời có biện pháp điều chỉnh, xử lý nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Trường hợp cơ quan quản lý xác định bản chất giao dịch là mua bán vàng đầu tư hoặc phát hành chứng chỉ tài sản kỹ thuật số bảo chứng bằng vàng, thì hoạt động của Hana Gold có thể vi phạm các quy định của Luật Ngân hàng Nhà nước, Nghị định 24/2012/NĐ-CP và Luật Chứng khoán 2019 nếu NFT bị coi là công cụ đầu tư.

Một số chuyên gia cho rằng, trước khi khung pháp lý về tài sản số và vàng điện tử được hoàn thiện, việc đầu tư vào các mô hình như Hana Gold giống như đặt cược vào niềm tin hơn là tài sản.
Một khi sự minh bạch về bảo chứng chưa được chứng minh, tâm lý bất an của nhà đầu tư là hoàn toàn có cơ sở.

Tham khảo:

(1): Thông báo: Giấy chứng nhận Vàng NFT của Hana Gold – Tiên phong tích hợp công nghệ 4.0 định danh chủ sở hữu đồng vàng (https://hanagold.vn/giay-chung-nhan-vang-nft)

(2): Hana Gold: Công bố ý kiến pháp lý từ Invest Push (https://hanagold.vn/hanagold-cong-bo-y-kien-phap-ly?)