Toàn cảnh nước mỹ

Ngày 10/10 (theo giờ Na Uy), Ủy ban Nobel Na Uy đã chính thức công bố Giải Nobel Hòa bình năm 2025 được trao cho bà Maria Corina Machado, lãnh đạo phong trào dân chủ Venezuela.

Lãnh đạo phe đối lập Venezuela Maria Corina Machado ra hiệu trong một cuộc biểu tình diễn ra trước lễ nhậm chức nhiệm kỳ thứ ba của Tổng thống Nicolás Maduro tại Caracas, Venezuela vào ngày 9-1-2025 - Ảnh: REUTERS

Theo thông báo của Ủy ban, bà Machado được vinh danh vì “những nỗ lực bền bỉ nhằm thúc đẩy quyền dân chủ cho người dân Venezuela và cuộc đấu tranh vì một quá trình chuyển đổi công bằng, hòa bình từ chế độ độc tài sang nền dân chủ”.

Người phụ nữ “giữ ngọn lửa dân chủ giữa bóng tối”

Trong thông cáo, Ủy ban Nobel mô tả bà Machado là “một trong những tấm gương can đảm dân sự phi thường nhất tại Mỹ Latin trong những năm gần đây”. Với tư cách là người sáng lập tổ chức Súmate, bà đã đấu tranh cho bầu cử tự do và minh bạch tại Venezuela hơn hai thập kỷ qua.

Trong bối cảnh đất nước rơi vào khủng hoảng kinh tế và nhân đạo nghiêm trọng, với gần 8 triệu người rời bỏ quê hương, bà Machado vẫn kiên định với con đường đấu tranh hòa bình. Bà từng bị cấm tranh cử trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024, song vẫn tiếp tục kêu gọi người dân bảo vệ lá phiếu và ủng hộ ứng viên đối lập khác để đảm bảo một tiến trình bầu cử dân chủ.

Ủy ban Nobel đánh giá cao sự dũng cảm, tinh thần đoàn kết và quyết tâm đấu tranh phi bạo lực của bà Machado - những giá trị mà họ cho rằng là “nền tảng cho hòa bình lâu dài”.

Dù phải sống ẩn náu vì các mối đe dọa an ninh, bà Machado vẫn chọn ở lại Venezuela. Theo Ủy ban, quyết định này “truyền cảm hứng cho hàng triệu người dân tin vào tương lai khác - nơi quyền con người và tự do được tôn trọng”.

 Phản ứng của phía Donald Trump

Ngay sau khi giải thưởng được công bố, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump - người từng được nhiều đồng minh trong Đảng Cộng hòa vận động đề cử - đã không được vinh danh.

Từ Washington, Nhà Trắng của Trump bày tỏ sự thất vọng, gọi quyết định của Ủy ban Nobel là “đặt chính trị lên trên hòa bình”. Ông Steven Cheung, Giám đốc truyền thông của Trump, viết trên mạng xã hội rằng:

“Ông ấy có trái tim của một nhà nhân đạo, và sẽ không bao giờ có ai như ông ấy - người có thể di chuyển cả núi non chỉ bằng ý chí của mình.”

Trong suốt nhiệm kỳ của mình, Trump nhiều lần thể hiện mong muốn nhận giải Nobel Hòa bình, nhấn mạnh vai trò của ông trong việc thúc đẩy hòa giải ở Trung Đông và bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên, các nhà quan sát cho rằng Ủy ban Nobel năm nay tập trung vào những cá nhân bảo vệ dân chủ trong điều kiện bị đàn áp, thay vì các nhân vật chính trị toàn cầu.

Một thông điệp mạnh mẽ về dân chủ

Theo giới chuyên gia quốc tế, việc vinh danh bà Maria Corina Machado mang ý nghĩa sâu sắc trong bối cảnh làn sóng độc tài và xói mòn dân chủ đang gia tăng trên thế giới.

Ủy ban Nobel nhấn mạnh:

“Dân chủ là điều kiện tiên quyết cho hòa bình bền vững. Khi các nhà độc tài nắm quyền, cần phải ghi nhận và tôn vinh những người dũng cảm đứng lên bảo vệ tự do.”

Giải Nobel Hòa bình 2025 vì vậy không chỉ là phần thưởng dành cho một cá nhân, mà còn là lời nhắc nhở rằng “công cụ của dân chủ cũng chính là công cụ của hòa bình” - như cách mà bà Machado đã thể hiện qua hành trình kiên định, bất khuất của mình.