Câu chuyện Đại sứ

Quy mô thương vong và áp lực khổng lồ lên hệ thống y tế quân đội

Tổng cộng, Ukraine đã mất khoảng 70.000 quân nhân thiệt mạng và 140.000 người bị thương trong chiến đấu. Trong đó, gần 70% thương vong do pháo binh và rocket bủa vây - tương đương mức độ trong Chiến tranh Thế giới thứ nhất

Hơn 90% ca tử vong trong chiến đấu xảy ra trước khi người bị thương được đưa tới cơ sở y tế, chủ yếu do mất máu cấp PMC. Cơ sở y tế quân đội phải chịu áp lực nặng nề vì số lượng thương vong quá lớn và yêu cầu về chăm sóc khẩn cấp trong "giờ vàng" là rất khắt khe.

Hệ thống y tế bị tàn phá, thiếu thốn và nguy hiểm

• Từ năm 2022 đến năm 2025, có tới 306 cuộc tấn công làm hư hại hoặc phá hủy cơ sở y tế, gấp ba lần so với năm trước.

• WHO xác nhận 1.682 vụ tấn công vào hệ thống y tế, khiến 128 người thiệt mạng và 288 người bị thương, bao gồm cả nhân viên y tế và bệnh nhân.

• Trong 3 tháng đầu cuộc chiến, hơn 600 bệnh viện bị phá hủy, ít nhất 12 nhân viên y tế thiệt mạng. Hơn 1.600 người bị buộc phải di cư đến khu vực an toàn hơn.

• Cơ sở hạ tầng hư hại, chuỗi cung ứng bị gián đoạn, hạn chế di chuyển do chiến sự khiến việc tiếp cận và vận chuyển chăm sóc y tế trở nên cực kỳ khó khăn.

Thách thức từ môi trường tác chiến và hậu cần y tế

Bệnh tật và thương tật không do chiến đấu (DNBI) thường vượt trội so với thương tích chiến đấu, bao gồm đau cơ - xương, nhiễm trùng, bệnh truyền nhiễm, chấn thương do thời tiết khắc nghiệt.

Tuổi trung bình binh sĩ tăng từ 35 lên 43 tuổi (tới cuối 2023), dẫn đến tăng nguy cơ bệnh mãn tính, thoát vị, bệnh tim mạch.

Tỷ lệ nhiễm MDR (kháng thuốc đa diện rộng) cực kỳ cao do thiếu kháng sinh, chăm sóc ban đầu yếu kém, điều kiện y tế sơ bộ kém.

Hậu cần y tế khan hiếm: vật tư kỹ thuật, thuốc men thiếu, nguồn nhân lực hạn chế, cùng thời tiết mùa đông khắc nghiệt khiến việc sơ cứu, giữ ấm, vận chuyển thương binh trở nên nguy hiểm hơn

Tác động từ công nghệ chiến tranh: Drone tấn công và di tản cấp cứu bị ràng buộc

Drone FPV vũ trang đã biến vùng chiến tuyến thành "vùng giết người", nơi lực lượng Quân y không thể tiếp cận thương binh một cách an toàn.

Các tuyến di tản bị tấn công dữ dội, buộc thương binh tự sơ cứu và chờ nhiều ngày trước khi di chuyển được đến nơi an toàn. Việc triển khai hệ thống chiến tranh điện tử và áo giáp đã giúp phần nào, nhưng rủi ro vẫn rất cao.

Đổi mới và thích ứng: bệnh viện ngầm, đào tạo, lực lượng tình nguyện

Bệnh viện ngầm gần mặt trận Đông Ukraine được xây dựng sâu 20 feet dưới lòng đất để tránh pháo kích và drone. Tại đây, đội ngũ Quân y thực hiện phân loại thương, ổn định bệnh nhân trong "giờ vàng". Nhân viên y tế tuân thủ nguyên tắc không dừng mổ khi gặp siren và trở lại làm việc ngay sau pháo kích.

Tình nguyện viên như Yuliia Paievska - "Taira's Angels" là biểu tượng cứu thương từ Euromaidan đến Mariupol, cứu sống nhiều thường dân và lính cả hai bên

Battalion Hospitallers - lực lượng y tế tình nguyện - đã cứu chữa và đưa thương binh đến nơi an toàn từ năm 2014, tới năm 2023 lên tới hơn 1.000 thành viên.

Quỹ như Razom Health cung cấp hàng chục nghìn bộ dụng cụ cấp cứu, xe cứu thương, máy phát điện, thiết bị siêu âm cầm tay hỗ trợ y tế tại tiền tuyến.

Lực lượng vũ trang Ukraine đang chịu thương vong lớn

Khủng hoảng nhân lực và hậu quả xã hội nghiêm trọng

Hệ thống y tế chịu thiếu hụt khối lượng lớn nhân sự: nhiều bác sĩ di cư, chuyển vùng, số còn lại làm việc quá tải hoặc kiệt sức..

Năm 2024, Ukraine chứng kiến tình trạng tỷ lệ sinh giảm mạnh, tử vong tăng cao nhất thế giới, vì các bệnh viện sản khoa liên tục bị tấn công (81 trung tâm sản khoa) khiến mẹ bầu và trẻ sơ sinh phải sinh trong điều kiện nguy hiểm.

Chăm sóc y tế trong chiến tranh hiện đại là một phần của chiến trường: Không chỉ có súng đạn, mà còn là drone, pháo binh, thậm chí tấn công có chủ đích vào bệnh viện.

Cải tiến liên tục: từ bệnh viện ngầm, đào tạo y tế tiền tuyến, tận dụng tình nguyện viên đến sử dụng thiết bị di động - là những bước cần thiết để giảm mất mát.

Hỗ trợ quốc tế vẫn là chìa khóa: Vật chất, đào tạo, truyền thông, hậu cần từ bên ngoài giúp tăng khả năng tồn tại của hệ thống y tế.

Phát triển phòng ngừa đúng hướng là cần thiết: phân loại thương tích ngay tại chỗ, tăng tốc di tản và trang bị sơ cứu kỹ càng (tourniquet, băng cầm máu, giữ ấm) là yếu tố quyết định sống còn.

Lực lượng Quân y Ukraine đang gồng mình giữa những điều kiện khắc nghiệt nhất: chiến tranh dữ dội, hệ thống y tế bị tàn phá, thiếu nhân lực, bệnh nhiễm và tải trọng tâm lý không tưởng. Tuy nhiên, họ vẫn vững vàng và không ngừng đổi mới để bảo vệ đồng đội giữa khói lửa chiến tranh.