Toàn cảnh nước mỹ

Năm 2023, chúng ta đã chứng kiến tình trạng đình công ở mọi ngành công nghiệp. Bắt đầu từ tháng 5, các nhà biên kịch Hollywood thuộc Hiệp hội Nhà văn Mỹ (WGA) đã bãi công trong 148 ngày trước khi đạt được một thỏa thuận như dự kiến.

Nghiệp đoàn Diễn viên Màn ảnh SAG-AFTRA, cũng đình công vào tháng 7 và hiện vẫn tiếp tục nghỉ việc. Các nhân viên Starbucks đang tham gia vào một loạt hoạt động đình công; ngoài ra các nhân viên tuyến đầu bao gồm các nhân viên y tế, nhân viên khách sạn và phi công cũng đã đình công, một số công việc vẫn tiếp tục bị đình trệ.

Cũng có những trường hợp lớn suýt xảy ra: chẳng hạn như công ty vận chuyển bưu kiện UPS đã ngăn chặn được một cuộc đình công vào giờ thứ 11 vốn có thể trở thành cuộc đình công lớn nhất trong lịch sử Mỹ của một công ty xảy ra vào tháng 7.

Ở các ngành công nghiệp khác nhau, người lao động tiếp tục đấu tranh để bảo vệ quyền lợi: mức lương công bằng, tăng cường an toàn lao động và đảm bảo việc làm. Và khi những lo ngại ngày càng gia tăng, thậm chí còn tiến triển, các chuyên gia cho rằng các cuộc đình công của Mỹ có thể tiếp tục diễn ra và sẵn sàng trở thành một phần trong văn hoá của người lao động Mỹ khi họ đàm phán về điều kiện làm việc, đặc biệt là khi sự ủng hộ của công chúng tăng đột biến.

Có vẻ như người lao động Mỹ đang đình công nhiều hơn, nhưng dữ liệu cho thấy số lượng các cuộc đình công gần ngang bằng với vài năm qua (không bao gồm năm 2020, trong thời kỳ đại dịch).

Tuy nhiên, trong khi số lượng các cuộc đình công tương đối không thay đổi, thì số lượng người đình công đã vượt xa những năm trước, một phần là do các công đoàn có đông thành viên đã tham gia biểu tình. Chẳng hạn, hơn 150.000 công nhân của UAW đang đình công.

Các cuộc đình công của WGA và SAG-AFTRA cộng lại đã khiến hơn 80.000 công nhân nghỉ việc và mất nhiều tháng lương. Hay cuộc đình công của nghiệp đoàn thuộc tổ chức chăm sóc sức khoẻ Kaiser Permanete với hơn 75.000 nhân viên tham gia khiến nhiều công tác khám chữa trị bị đình trệ.

Những con số này thật đáng để mở rộng tầm mắt bởi vì, về mặt pháp lý, các cuộc đình công hàng loạt ở Mỹ rất khó diễn ra chứ chưa nói đến quy mô lớn như vậy.

“Đây chắc chắn là thời điểm quan trọng nhất đối với ngành lao động và là giai đoạn họ hoạt động mạnh nhất mà tôi từng thấy trong sự nghiệp của mình”, Sharon Block, giám đốc điều hành tại Trung tâm Lao động và Kinh tế của Trường Luật Harvard nói.

Tổng thống Mỹ Joe Biden xuống đường đình công cùng công nhân ngành ô tô

Các chuyên gia cho biết luật lao động của Mỹ vẫn còn tương đối yếu so với các nước có nền kinh tế tương tự. Việc sa thải một công nhân thực sự là hợp pháp theo luật lao động liên bang, khiến các công đoàn gặp khó khăn trong việc thuyết phục các thành viên đình công ngay từ đầu.

Nhưng mùa hè năm nay, người lao động Mỹ vẫn sẵn sàng chấp nhận những rủi ro này.

Cốt lõi của nhiều cuộc đình công ở Mỹ năm nay là nhu cầu về mức lương đủ sống, bảo đảm việc làm, điều kiện làm việc tốt hơn và ý kiến của người lao động về công nghệ đang phát triển nhanh chóng như AI, về cơ bản có thể gây bất ổn cho toàn bộ các ngành công nghiệp.

Những vấn đề này không chỉ quan trọng đối với bản thân người lao động – mà còn gây được tiếng vang với công chúng Mỹ nói chung, đặc biệt là sau đại dịch.

Dữ liệu của Morning Consult vào tháng 9/2023 cho thấy gần 60% người Mỹ đồng ý rằng mức lương công nhân nên tăng khi lương CEO tăng và rằng nghĩa vụ của công ty là cung cấp các biện pháp bảo vệ mạnh cho người lao động, ngay cả khi người tiêu dùng phải gánh chịu một số chi phí.

Nhiều người dân Mỹ đã bày tỏ sự đồng tình rằng nhu cầu của người lao động ngày càng chính đáng. Và các cuộc đình công đã trở thành một phần thiết yếu trong các cuộc trò chuyện ở Mỹ, được báo chí đưa tin rầm rộ, đặc biệt là khi các nhân vật quan trọng thể hiện những hành động hỗ trợ chưa từng có.

Ngày 26/9, Tổng thống Biden đã xuống đường biểu tình ở Belleville, Michigan, ủng hộ các công nhân ô tô đình công và gặp chủ tịch UAW Sean Fain. Ở New York và Hollywood, hàng loạt người nổi tiếng đã đoàn kết ủng hộ WGA trong nhiều tuần. Diễn viên hài và người dẫn chương trình Drew Carey đã trả hơn nửa triệu USD để hỗ trợ các nhà biên kịch nổi tiếng ở California trong nhiều tháng.

Những người lao động này cũng đã tận dụng các kênh truyền thông xã hội theo những cách mới và ngày càng hiệu quả để nâng cao sự ủng hộ và tầm nhìn của công chúng cũng như cung cấp cho người ngoài cuộc vô số cách để thể hiện sự đoàn kết và thậm chí là tham gia.

Các chuyên gia cho rằng văn hóa đình công của Mỹ có thể tiếp tục diễn ra nếu người lao động ngày càng nhận thấy những phong trào này có thể phát huy tác dụng.

Quả thực, các cuộc đình công hàng loạt trong suốt lịch sử Mỹ đã mang lại cho người lao động nước này mọi thứ từ giảm giờ làm cho đến điều kiện làm việc an toàn hơn trong hàng chục ngành công nghiệp.

Thành công của họ vẫn tiếp tục diễn ra vào năm 2023 theo những cách to lớn: chẳng hạn, các chuyên gia đã ca ngợi thỏa thuận dự kiến mà WGA đạt được với các hãng phim vào ngày 24/9 là một chiến thắng lịch sử, phi thường, vì các nhà biên kịch đã đạt được gần như mọi thứ họ yêu cầu khi cuộc đình công bắt đầu.

Các chuyên gia cho rằng người sử dụng lao động có thể phải đối mặt với đình công trong một thời gian dài, đặc biệt khi thái độ đối với công đoàn và hành động tập thể tiếp tục có chiều hướng tích cực, đặc biệt là trong giới lao động trẻ.