Chính phủ Mỹ đóng cửa và những hệ lụy toàn cầu
Thứ năm, 02/10/2025 - 06:33 (GMT+7)
TCVM – Washington D.C., ngày 1/10/2025 — Khi Quốc hội Hoa Kỳ không thông qua ngân sách mới, chính phủ liên bang buộc phải đóng cửa một phần – hay còn gọi là government shutdown.
Khi Chính phủ Mỹ buộc phải đóng cửa sẽ kéo theo hàng loạt dịch vụ “không thiết yếu” tạm ngưng, hàng trăm nghìn nhân viên liên bang phải nghỉ việc không lương (furlough). Tác động của việc đóng cửa chính phủ Mỹ không chỉ giới hạn trong biên giới quốc gia, mà còn lan tỏa đến các nền kinh tế khác, chuỗi cung ứng quốc tế và niềm tin thị trường toàn cầu.
Hàng trăm nghìn nhân viên bị ảnh hưởng
Theo dự báo, có đến 750.000 nhân viên liên bang có thể bị nghỉ việc tạm thời hoặc làm việc không lương, gây áp lực lớn lên tiêu dùng nội địa và thu nhập hộ gia đình.
Ngành hàng không và du lịch bị thiệt hại nặng
Cơ quan Hàng không Liên bang (FAA) sẽ phải hoãn tuyển dụng và đào tạo kiểm soát viên không lưu. Các hãng hàng không cảnh báo việc đóng cửa chính phủ có thể khiến hàng loạt chuyến bay bị chậm, thời gian kiểm tra an ninh kéo dài, gây bất tiện cho hành khách.
Giảm chi tiêu chính phủ, kéo lùi tăng trưởng
Chính phủ Mỹ chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi tiêu quốc gia. Khi hoạt động bị đình trệ, GDP Mỹ có thể sụt giảm từ 0,15% đến 0,2% mỗi tuần – tùy vào thời gian đóng cửa.
Ngoài ra, nhiều báo cáo kinh tế quan trọng như dữ liệu việc làm, chỉ số CPI hay đơn đặt hàng thiết bị bền có thể bị hoãn phát hành, gây nhiễu loạn dự báo thị trường.
Dấu hiệu bất ổn tạo áp lực lên thị trường tài chính quốc tế
Việc chính phủ lớn nhất thế giới tạm ngưng hoạt động là tín hiệu rủi ro đối với nhà đầu tư toàn cầu. Dòng vốn có thể dịch chuyển về “vùng an toàn”, giá trái phiếu Kho bạc Mỹ biến động mạnh do lo ngại uy tín tài khóa.
Chuỗi thương mại quốc tế bị ảnh hưởng
Các cơ quan xuất nhập khẩu của Hoa Kỳ, như Bộ Thương mại hay Ủy ban Thương mại Quốc tế (ITC), sẽ bị đình trệ hoạt động. Điều này khiến quá trình xét duyệt hồ sơ, điều tra lẩn tránh thuế hoặc cấp phép xuất nhập khẩu bị chậm lại.
Đối tác của Mỹ – đặc biệt là các nước xuất khẩu lớn như Trung Quốc, Việt Nam và các quốc gia ASEAN – có thể gặp khó trong quản lý đơn hàng, chứng từ hoặc thông quan, dẫn đến tình trạng tồn kho và gián đoạn chuỗi cung ứng.
Các nhà kinh tế châu Âu ước tính, nếu chính phủ Mỹ đóng cửa trong 2 tuần, nền kinh tế EU có thể mất khoảng 4 tỷ euro GDP do xuất khẩu sang Mỹ chững lại và niềm tin thị trường sụt giảm. Các tập đoàn đa quốc gia cũng phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất – kinh doanh nếu đơn hàng từ Mỹ bị hoãn.
Chính phủ Mỹ đóng cửa gây ảnh hưởng lớn đến kinh tế toàn cầu
Là một nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu – đặc biệt sang Mỹ – Việt Nam khó tránh khỏi tác động từ sự kiện này.
Xuất khẩu sụt giảm trong ngắn hạn: Hoạt động hải quan và kiểm tra hàng hóa tại Mỹ bị đình trệ có thể khiến nhiều đơn hàng của doanh nghiệp Việt Nam chậm thông quan hoặc bị hoàn trả.
Tăng chi phí giao dịch: Các doanh nghiệp xuất khẩu phải gánh thêm chi phí bảo hiểm, lưu kho hoặc vận chuyển do rủi ro thị trường tăng cao.
Dòng vốn ngoại dao động: Tình trạng bất ổn tại Mỹ khiến nhà đầu tư quốc tế có xu hướng rút vốn khỏi các thị trường mới nổi như Việt Nam để tìm đến tài sản an toàn.
Tác động lan từ chuỗi cung ứng: Các nhà cung cấp nguyên liệu, linh kiện từ Việt Nam cho doanh nghiệp Mỹ có thể bị tạm ngưng đơn hàng hoặc chậm thanh toán.
Sự kiện chính phủ Mỹ đóng cửa là cú sốc với chính nước này, nhưng hệ lụy lan tỏa toàn cầu đòi hỏi Việt Nam phải chủ động ứng phó.
Để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ nền kinh tế trong quý IV/2025, Việt Nam cần thực hiện đồng bộ các giải pháp:
Theo dõi sát diễn biến chính trị – tài khóa của Mỹ để xây dựng kịch bản điều hành phù hợp.
Đẩy mạnh đa phương hóa thị trường xuất khẩu, tránh phụ thuộc quá lớn vào thị trường Hoa Kỳ.
Duy trì chính sách ổn định vĩ mô và môi trường đầu tư hấp dẫn nhằm giữ chân dòng vốn FDI.
Hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu chịu rủi ro về logistics và thanh toán quốc tế.
Phát triển các thị trường tài chính trong nước đủ mạnh để hấp thụ cú sốc từ dòng vốn ngoại.
Sự kiện này không chỉ là vấn đề chính trị nội bộ, mà còn là biến động kinh tế toàn cầu. Với Việt Nam, thách thức là rõ ràng – nhưng cũng là phép thử cho khả năng ứng biến và điều hành linh hoạt của nền kinh tế đang hội nhập sâu rộng.
Nếu biết tận dụng giai đoạn này để củng cố nội lực, Việt Nam hoàn toàn có thể biến “sóng ngược” thành cơ hội — khẳng định vị thế ổn định, bền vững trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Vũ Ninh
