Toàn cảnh nước mỹ

Phát biểu trong buổi tiếp, ông Vương nhấn mạnh Mỹ cần “trân trọng xu thế ổn định” hiện nay trong quan hệ song phương, đồng thời tuân thủ các cam kết chính trị với Bắc Kinh liên quan đến vấn đề Đài Loan. Ông mô tả chuyến công du này là một “hành trình phá băng”, đánh dấu lần đầu tiên sau sáu năm có phái đoàn Hạ viện Mỹ tới thăm Trung Quốc đại lục.

Đại diện Hoa Kỳ Adam Smith (trái) bắt tay Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị khi ông dẫn đầu một nhóm nghị sĩ Hoa Kỳ thuộc lưỡng đảng tham dự cuộc họp tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh hôm thứ Ba. (Ảnh: EPA/POOL)

“Chuyến đi của quý vị là minh chứng cho thấy những điều tốt đẹp thường cần nhiều thời gian, trải qua không ít khúc quanh, nhưng cuối cùng đã mở ra một cánh cửa mới cho hợp tác giữa hai nước,” Ngoại trưởng Vương phát biểu, theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

Ông bày tỏ hy vọng chuyến thăm sẽ giúp phía Mỹ “hiểu đúng, nhìn nhận khách quan, tiếp cận khác biệt một cách lý trí, thúc đẩy giao lưu hữu nghị và tìm kiếm hợp tác thực chất”, qua đó đóng góp cho nỗ lực tìm ra phương thức chung sống đúng đắn giữa hai cường quốc.

Phái đoàn nghị sĩ Mỹ do ông Adam Smith, cựu Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Hạ viện và thành viên đảng Dân chủ, dẫn đầu. Các nghị sĩ đến Bắc Kinh hôm Chủ nhật và dự kiến lưu lại đến thứ Năm, trong thời gian Quốc hội Mỹ tạm nghỉ.

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị (giữa bên phải) phát biểu với các đại diện Hạ viện Hoa Kỳ tại Bắc Kinh vào thứ Ba. (Ảnh: Reuters)

Chuyến đi diễn ra trong bối cảnh Washington đang đối mặt với nguy cơ chính phủ liên bang đóng cửa nếu không thông qua dự luật ngân sách trước hạn chót 30/9, cũng như giữa lúc căng thẳng chiến lược Mỹ - Trung tiếp tục gia tăng, đặc biệt liên quan đến hạn chế công nghệ và vấn đề Đài Loan.

Đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh, David Perdue, cho biết phái đoàn đã phải vượt qua nhiều khó khăn để thực hiện chuyến đi. “Họ có thể sẽ phải chịu áp lực chính trị trong nước, nhưng họ mong muốn hòa bình và ổn định – điều mà cả Mỹ và Trung Quốc đều theo đuổi,” ông nhấn mạnh, đồng thời khẳng định sẽ còn nhiều chuyến thăm tương tự trong thời gian tới.

Mặc dù tồn tại bất đồng trên nhiều lĩnh vực, quan hệ Trung - Mỹ gần đây ghi nhận tín hiệu tích cực. Hôm thứ Sáu, Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm được hai bên đánh giá là “tích cực”, đồng ý gặp trực tiếp tại Hội nghị Cấp cao APEC ở Hàn Quốc vào cuối tháng 10. Bắc Kinh cũng xác nhận hai bên đang duy trì liên lạc về cuộc gặp này.

Trong trao đổi với phái đoàn Mỹ, Ngoại trưởng Vương một lần nữa khẳng định vấn đề Đài Loan là “nội bộ của Trung Quốc”. Ông nhấn mạnh nguyên tắc “một Trung Quốc” là cơ sở chính trị then chốt trong quan hệ song phương, đồng thời kêu gọi Mỹ “kiên quyết phản đối mọi âm mưu ly khai Đài Loan”.

Lập trường này cũng được Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc, ông Triệu Lạc Tế, nhắc lại khi tiếp phái đoàn Hạ viện. Ông cho biết Bắc Kinh mong muốn Quốc hội Mỹ xử lý thận trọng vấn đề Đài Loan, đồng thời sẵn sàng tăng cường trao đổi, mở rộng các chuyến thăm nghị viện hai bên.

Phía Mỹ, thông qua kênh chính thức của Ủy ban Quân vụ Hạ viện, khẳng định phái đoàn tái khẳng định chính sách “một Trung Quốc” và mong muốn vấn đề Đài Loan được giải quyết một cách hòa bình, không dùng vũ lực. Đồng thời, các nghị sĩ cũng nêu quan ngại về tranh chấp lãnh thổ của Trung Quốc với các nước láng giềng, kêu gọi Bắc Kinh dỡ bỏ rào cản thương mại, hợp tác nhiều hơn với phương Tây trong việc chấm dứt xung đột Nga – Ukraine, cũng như hạn chế dòng chảy tiền chất fentanyl. Ngoài ra, họ cũng hối thúc Trung Quốc đóng vai trò tích cực hơn trong việc gây sức ép với Iran.

Theo truyền thông Mỹ, các chủ đề này không được đề cập trong thông cáo chính thức của phía Trung Quốc.

Phái đoàn nghị sĩ Mỹ gồm Adam Smith, Michael Baumgartner (đảng Cộng hòa, Ủy ban Đối ngoại), Ro Khanna và Chrissy Houlahan (cùng thuộc Ủy ban Quân vụ, đảng Dân chủ). Trước đó, ngày 16/9, phái đoàn đã có các cuộc gặp với Thủ tướng Lý Cường, Phó Thủ tướng Hà Lập Phong và Bộ trưởng Quốc phòng Đông Quân.