Nhịp cầu doanh nghiệp

Trong các lĩnh vực chuyên dụng công nghệ và kỹ thuật cao, bao gồm máy móc và sản phẩm điện, thị phần của Trung Quốc đã tăng lên 28,5% vào năm ngoái, từ mức 17,9% vào năm 2015.

Trong khi ở lĩnh vực này, nhiều nước EU, ASEAN đang mất dần thị phần. Tuy nhiên, Việt Nam là một ngoại lệ đáng chú ý, có mức tăng khiêm tốn so với Trung Quốc.

Ở cấp độ quốc gia, Việt Nam dường như được hưởng lợi nhiều nhất về mặt tuyệt đối từ việc sắp xếp lại thị trường xuất khẩu toàn cầu, đặc biệt là liên quan đến quy mô xuất khẩu và quy mô kinh tế tương đối nhỏ.

Trong số các thành viên ASEAN, cho đến nay, Việt Nam là một trong những nước được hưởng nhiều lợi nhất. Ngoài việc chiếm được một phần đáng kể thị phần bị mất đi do các lĩnh vực xuất khẩu đang suy giảm của Trung Quốc, Việt Nam cũng đã liên kết chặt chẽ với các lĩnh vực mới nổi của Trung Quốc.

Vận chuyển container tại cảng Tiên Sa, Đà Nẵng: Việt Nam tiếp tục hội nhập sản xuất với Trung Quốc.

Ảnh: Reuters

Tiết lộ khi phân tích lợi thế của Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế vĩ mô ASEAN+3 cho thấy nền kinh tế Việt Nam và Trung Quốc có sự tương đồng về cơ cấu sản xuất. Do đó, Việt Nam có tiềm năng tiếp tục thay thế hàng xuất khẩu của Trung Quốc đang suy giảm do thuế quan tăng cao và các rào cản thương mại khác.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn đầu tích lũy năng lực và nguồn lực cần thiết để hỗ trợ và bổ sung cho những tiến bộ của Trung Quốc trong các lĩnh vực công nghệ cao đổi mới.

Điều đáng khích lệ là đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam đang gia tăng và chuyển sang các lĩnh vực tiên tiến như điện tử, chất bán dẫn và pin lưu trữ.

Tuy nhiên, khi Việt Nam tiếp tục hội nhập sản xuất với Trung Quốc, lĩnh vực xuất khẩu ngày càng phát triển sẽ khiến Việt Nam dễ bị tổn thương hơn trước những cú sốc bên ngoài. Do đó, Hà Nội phải tăng cường khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng để bảo vệ trước những gián đoạn có thể xảy ra.

Xuất khẩu của ASEAN đang tăng lên trong các lĩnh vực đang mở rộng của Trung Quốc, nhưng mức tăng thị phần còn hạn chế. Xét đến mối quan hệ kinh tế sâu sắc của khu vực với Trung Quốc, ASEAN sẽ có nhiều tiềm năng để hưởng lợi từ những thay đổi như vậy trong bối cảnh thương mại toàn cầu.

Để nhận thấy tốt hơn tiềm năng của khu vực, các chính phủ ASEAN nên xem xét thực hiện các chính sách hỗ trợ nhằm nuôi dưỡng các ngành công nghiệp mới nhằm thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu trong tương lai và đào tạo nhân lực có ay nghề sẽ bổ sung cho quá trình phát triển công nghiệp của Trung Quốc.

Đồng thời, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu sẽ mang lại khả năng phục hồi cao hơn.

Các chính sách như thúc đẩy nghiên cứu và phát triển, hỗ trợ khởi nghiệp trong các ngành công nghệ cao và cung cấp đào tạo nghề sẽ có lợi cho sự xuất hiện và tăng trưởng của các ngành công nghiệp mới trong nền kinh tế  ASEAN.