Toàn cảnh nước mỹ

Động thái này được cho là nhằm tạo thêm thời gian đàm phán, tránh tác động tiêu cực ngay lập tức đến kinh tế và người tiêu dùng Mỹ, đồng thời mở ra cơ hội tìm kiếm giải pháp giảm căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc

 Trong nhiều năm qua, quan hệ thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc luôn tiềm ẩn xung đột. Mỹ cáo buộc Trung Quốc:

- Thâm hụt thương mại lớn: Năm 2018, thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ với Trung Quốc lên tới 375 tỷ USD.

- Chính sách công nghiệp bảo hộ: Bắc Kinh bị cho là hỗ trợ mạnh các doanh nghiệp nhà nước và áp dụng hàng rào phí thuế quan, gây bât lợi cho doanh nghiệp mỹ.

- Vi phạm sở hữu trí tuệ: Mỹ cho rằng Trung Quốc không bảo vệ bản quyền, đồng thời ép buộc chuyển giao công nghệ từ các công ty Mỹ.

- Thao túng tiền tệ: Dù vấn đề này gây tranh cãi, Washington từng cáo buộc Bắc Kinh. Cuộc chiến thương mại này không chỉ tác động đến hai nền kinh tế lớn nhất thế giới mà còn ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng toàn cầu.

Từ năm 2018, chính quyền Mỹ đã áp thuế hàng trăm tỷ USD lên hàng hóa Trung Quốc, kéo theo các biện pháp trả đũa từ Bắc Kinh. Cuộc chiến thương mại này không chỉ tác động đến hai nền kinh tế lớn nhất thế giới mà còn ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng toàn cầu.

Sự kiện hoãn áp thuế 90 ngày

Tại một cuộc gặp bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20 ở Buenos Aires (Argentina), Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Trung Quốc đã đạt thỏa thuận tạm ngừng leo thang xung đột thương mại:

- Mỹ tạm thời không tăng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc trong vòng 90 ngày.

- Trong thời gian này, hai bên sẽ đàm phán sâu hơn về các vấn đề cốt lõi, bao gồm bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, mở cửa thị trường và cải cách chính sách công nghiệp.

- Nếu sau 90 ngày không đạt được thỏa thuận, mức thuế mới sẽ được áp dụng ngay.

Lý do Mỹ quyết định hoãn áp thuế

Nguy cơ giảm tốc tăng trưởng: Các biện pháp thuế quan trước đó đã bắt đầu ảnh hưởng đến nền kinh tế Mỹ, đặc biệt là khu vực nông nghiệp và sản xuất công nghiệp.

Thị trường chứng khoán biến động: Tháng 11-12, chỉ số Dow Jones và S&P 500 sụt giảm mạnh do lo ngại vê chiến tranh thương mại. Việc hoãn thuế giúp trấn an giới đầu tư.

Áp lực từ các tập đoàn lớn: Nhiều doanh nghiệp Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ và bán lẻ, phụ thuộc vào chuỗi cung ứng Trung Quốc. Họ lo ngại chi phí tăng và mất thị phần.

Tổng thống Trump tuyên bố hoãn áp thuế 90 ngày đối với hàng hóa từ Trung Quốc

Mục tiêu chiến thuật trong đàm phán

Tạo thời gian thương lượng: 90 ngày là khoảng đệm để các nhóm đàm phán tìm điểm chung, tránh tình trạng leo thang ngay lập tức.

Thử thiện chí Bắc Kinh: Washington muốn thấy Trung Quốc đưa ra những cam kết cụ thể về mua thêm hàng Mỹ, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, và cải cách chính sách trợ cấp.

Giữ thế chủ động: Việc "tạm hoãn" nhưng không hủy áp thuế giúp Mỹ vẫn duy trì áp lực đàm phán.

Yếu tố chính trị

Năm bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ vừa kết thúc: Tổng thống Mỹ cần chứng minh rằng ông có thể bo vệ lợi ích kinh tế của Mỹ nhưng không gây khủng hoảng tài chính.

Dư luận trong nước: Người dân Mỹ ủng hộ việc cứng rắn với Trung Quốc, nhưng không muốn chịu tác động trực tiếp từ giá cả leo thang.

Nguy cơ suy thoái toàn cầu: Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới cảnh báo xung đột thương mại Mỹ - Trung có thế kéo giảm tăng trưởng toàn cầu 0,5-1%.

Áp lực từ đồng minh: Các đối tác lớn của Mỹ như EU, Nhật Bản mong muốn hai nền kinh tế lớn tìm giải pháp ổn định, tránh gây sốc cho thị trường.

Phản ứng từ Trung Quốc

Ngay sau khi đạt thỏa thuận tạm hoãn, Bắc Kinh đã:

- Cam kết mua thêm nông sản, năng lượng và hàng công nghiệp Mỹ để giảm thâm hụt thương mại.

- Tạm ngừng áp dụng mức thuế bổ sung đối với ô tô và linh kiện nhập khẩu từ Mỹ.

- Đẩy nhanh sửa đổi luật về đầu tư nước ngoài, nhấn mạnh việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn kiên định rằng cải cách phải diễn ra "theo lộ trình và điều kiện của mình", không hoàn toàn theo yêu câu của Mỹ.

Đối với Mỹ

Ngắn hạn: Thị trường tài chính hồi phục, doanh nghiệp yên tâm hơn, nông dân Mỹ bớt áp lực do xuất khẩu sang Trung Quốc được khơi thông phần nào.

Dài hạn: Vẫn tồn tại rủi ro nếu đàm phán thất bại, bởi thuế quan sẽ quay lại với mức cao hơn.

Đối với Trung Quốc

Giảm áp lực từ suy giảm xuất khẩu, giữ ổn định sản xuất và việc làm.

Có thêm thời gian điều chỉnh chính sách công nghiệp và đối ngoại.

Đối với kinh tế toàn cầu

Giảm căng thẳng thị trường, tạo điều kiện để các nền kinh tế khác duy trì đà tăng trưởng.

Gửi tín hiệu rằng Mỹ và Trung Quốc vẫn có khả năng tìm kiếm giải pháp hòa giải.

Thách thức trong 90 ngày đàm phán

Việc tạm hoãn thuế chỉ là bước "ngừng bắn" tạm thời. Những vấn đề cốt lõi rất khó giải quyết trong thời gian ngắn:

Sở hữu trí tuệ: Yêu cầu Mỹ về chấm dứt ép buộc chuyển giao công nghệ và xử lý vi phạm bản quyền.

Chính sách trợ cấp công nghiệp: Chương trình "Made in China 2025" là trụ cột chiến lược của Bắc Kinh, nhưng Mỹ coi đây là mối đe dọa cạnh tranh không công bằng.

Tiếp cận thị trường: Mỹ muốn Trung Quốc mở cửa nhiều hơn trong tài chính, viễn thông, thương mại dịch vụ.

Cơ chế giám sát: Washington yêu cầu thiết lập hệ thống kiếm chứng cam kết, điều Bắc Kinh thường không chấp nhận.

Triển vọng sau thời hạn 90 ngày

Có ba kịch bản chính:

- Đạt thỏa thuận toàn diện: Hai bên ký kết văn bản bao gồm giảm thuế, mở cửa thị trường và bảo vệ sở hữu trí tuệ. Kịch bản này khả năng thấp          vì mâu thuẫn sâu sắc.

- Đạt thỏa thuận từng phần: Trung Quốc mua nhiều hàng Mỹ hơn và nhượng bộ một số lĩnh vực, đổi lại Mỹ hoãn hoặc giảm thuế. Đây là kịch bản có khả năng cao nhất.

- Đàm phán thất bại: Thuế quan mới được áp dụng, xung đột thương mại leo thang mạnh.

Quyết định hoãn áp thuế 90 ngày của Tổng thống Mỹ không phải là dấu hiệu "mềm yếu" mà là bước đi chiến thuật nhằm:

• Tạo không gian đàm phán, tránh gây sốc cho nền kinh tế Mỹ và toàn cầu.

• Duy trì áp lực với Trung Quốc nhưng không làm tn hại ngay lập tức đến các lợi ích chiên lược.

• Thể hiện hình ảnh một nhà lãnh đạo biết cân băng giữa cứng răn và linh hoạt.

Tuy nhiên, khoảng thời gian 90 ngày chỉ là một "cửa sổ cơ hội" hẹp. Nếu không có những nhượng bộ thực chất từ cả hai phía, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung có thể bùng phát dữ dội hơn sau khi thời hạn kết thúc.