Văn hóa

Khi hàng hóa EU bị áp thuế, các doanh nghiệp châu Âu sẽ tìm cách chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường khác, trong đó có châu Á. Điều này sẽ tạo ra sức ép cạnh tranh mới đối với hàng hóa Việt Nam ở các phân khúc như dệt may, da giày, đồ gỗ, thực phẩm chế biến – những mặt hàng mà EU cũng đang mạnh tay xuất khẩu.

Ngoài ra, EU sẽ đẩy mạnh hơn việc tiêu thụ nội địa, giảm nhập khẩu từ các nước như Việt Nam. Điều này có thể ảnh hưởng đến các mặt hàng Việt Nam đang xuất sang châu Âu theo EVFTA, đặc biệt là nông sản và thủy sản.

Theo chiều hướng tích cực, khi hàng hóa EU vào Mỹ bị đội giá vì thuế, hàng Việt Nam – nếu không nằm trong diện bị đánh thuế – sẽ có cơ hội tăng thị phần.
Ví dụ, trong lĩnh vực đồ nội thất, thép không gỉ, hoặc thực phẩm đóng gói, Việt Nam có thể trở thành nguồn cung thay thế tạm thời cho các nhà nhập khẩu Mỹ đang tìm kiếm mức giá cạnh tranh hơn.

Tuy nhiên, cơ hội này chỉ đến với những doanh nghiệp có năng lực sản xuất ổn định, tiêu chuẩn chất lượng cao và khả năng đáp ứng nhanh.

Ngành dệt may, đồ gỗ, thủy sản có thể là nhóm được hưởng lợi nếu nắm bắt kịp thời và tránh bị xem là trung chuyển hàng EU.

thuế quan Mỹ sắp áp cho EU có thể ảnh hưởng nhiều đến Việt Nam

Rủi ro đối với hàng hóa Việt Nam

Việc Mỹ và EU đối đầu có thể khiến chuỗi cung ứng toàn cầu thêm bất định. Việt Nam là nền kinh tế phụ thuộc lớn vào xuất khẩu và linh kiện nhập từ nhiều thị trường khác nhau – nếu Mỹ kiểm soát gắt gao hơn xuất xứ hàng hóa, Việt Nam cũng dễ bị “vạ lây”.

Ngoài ra, nếu EU thực hiện biện pháp trả đũa, môi trường thương mại toàn cầu sẽ xấu đi. Điều này khiến các hiệp định thương mại như EVFTA, CPTPP mất hiệu lực chiến lược trong ngắn hạn – ảnh hưởng đến kỳ vọng tăng trưởng của Việt Nam.

Một vấn đề đáng lưu ý là kiểm soát hàng EU đội lốt “made in Vietnam” để né thuế quan vào Mỹ.
Nếu không kiểm soát chặt, Việt Nam có thể trở thành “điểm trung chuyển” vô tình hoặc có chủ ý – dẫn đến việc Mỹ áp dụng các biện pháp điều tra phòng vệ thương mại như chống lẩn tránh thuế, kiểm tra xuất xứ, áp thuế chống bán phá giá.

Điều này từng xảy ra với sản phẩm thép không gỉ, đồ gỗ, dệt may – và có thể tái diễn với hàng điện tử, phụ kiện ô tô nếu không cảnh giác.

Đồng thời, khi hàng hóa EU bị cản trở tại Mỹ, các doanh nghiệp châu Âu sẽ tìm cách đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường còn mở, trong đó có Việt Nam và khu vực ASEAN.
Điều này đồng nghĩa với việc Việt Nam sẽ phải cạnh tranh trực diện với các sản phẩm có chất lượng cao, giá thành cạnh tranh từ EU – ngay tại sân nhà.

Đặc biệt trong các ngành như rượu vang, thực phẩm chế biến, dược phẩm và thiết bị y tế, hàng EU có thể tạo sức ép lên doanh nghiệp nội địa và các nhà cung cấp từ Nhật, Hàn hay Trung Quốc.

Căng thẳng thương mại Mỹ – EU, nếu trở thành hiện thực, sẽ là bài kiểm tra khả năng thích ứng và điều phối chính sách thương mại của Việt Nam.

Chính phủ và doanh nghiệp cần theo sát diễn biến, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, siết chặt quản lý xuất xứ và đầu tư vào chuỗi cung ứng nội địa.
Trong bối cảnh bất định toàn cầu, Việt Nam cần ứng xử chủ động, linh hoạt và giữ được vai trò “cân bằng mềm” để duy trì ổn định xuất khẩu và thu hút đầu tư.