Toàn cảnh nước mỹ

Việc Trump quyết định kiện Murdoch - ông trùm đứng sau Fox News - đánh dấu một bước ngoặt lớn trong mối quan hệ từng được coi là thân thiết giữa một nhà lãnh đạo dân túy và một đế chế truyền thông bảo thủ quyền lực.

I. BỐI CẢNH VỤ KIỆN: MỐI QUAN HỆ TỪ THÂN THIẾT ĐẾN RẠN NỨT

Donald Trump và Rupert Murdoch từng là đồng minh chiến lược.Trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016,Fox News- kênh truyền hình thuộc tập đoàn củaMurdoch - đóng vai trò không nhỏ trong việc đưa thông điệp của Trump đến với cử tri bảo thủ.

Kể cả trong suốt nhiệm kỳ đầu tiên của ông tại Nhà Trắng,Fox News luôn là nơi ông Trump xuất hiện thường xuyên,và nhiều người trong bộ máy của ông cũng xuất thân từ kênh truyền thông này.

Tuy nhiên,kể từ sau cuộc bầu cử năm 2020,mối quan hệ này băt đầu rạn nứt.Trump cáo buộc Fox News đã"quay lưng"với ông khi kênh này là một trong những hãng đầu tiên công bố chiến thắng ở bang Arizona cho ứng viên JoeBiden - điều Trump cho răng là sự phản bội.

Sau đó, các bản tin và phân tích củaFox News dần thể hiện khoảng cách rõ rệt với luận điệu"bầu cử bị đánh cắp"cúa Trump

II. CÁO BUỘC CỦA DONALD TRUMP VỚI FOX VÀ MURDOCH

Trong đơn kiện,Donald Trump cáo buộc Rupert Murdoch và Fox News đã cố tình phát tán thông tin sai lệch,làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh tiếng và cơ hội chính trị của ông.

Trump cho rằng Fox News không chỉ đưa tin bất lợi mà còn"âm mưu"cùng các thế lực chông lại ông, đặc biệt trong việc phản bác các cáo buôc gian lân bầu cử năm 2020.

Ông cũng cho rằng các quyết định biên tập và định hướng tin tức của Fox trong thời gian qua mang động cơ chính trị,với mục tiêu loại ông khỏi sân chơi chính trị để nhường chỗ cho các ứng viên Cộng hòa khác "được lòng giới tinh hoa".

III. PHẢN ỨNG CỦA FOX VÀ NHỮNG NGHI VẤN VỀ MỤC TIÊU CỦA VỤ KIỆN

Fox News phủ nhận mọi cáo buộc và gọi vụ kiện là"không có cơ sở pháp lý".Các nhà phân tích pháp lý cũng cho rằng vụ kiện này mang nhiều yếu tố chính trị hơn là tranh tụng pháp lý thông thường.

Một số người cho rằng đây là một chiến lược của Trump nhằm tái kiểm soát truyền thông cánh hữu trước cuộc bầu cử năm 2024. Sau khi bị các nền tảng lớn như Twitter (nay là X),Facebook, và YouTube"cấm cửa"một thời gian, Trump nhận thấy vai trò sống còn của truyền thông bảo thủ như Fox News trong việc định hình nhận thức công chúng. Vụ kiện có thể xem như một "tuyên chiến" với những ai từng là đồng minh nhưng giờ đây không còn phục tùng ông một cách tuyệt đối.

Tổng thống Trump (trái) và tỷ phú Murdoch. Ảnh: Shutterstock.

IV. CUỘC CHIẾN GIỮA CÁ NHÂN VÀ HỆ THỐNG

Cuộc chiến giữa Trump và Murdoch không chỉ là xung đột cá nhân, mà còn phản ánh sự chia rẽ ngày càng sâu trong nội bộ đảng Cộng hòa và trong toàn bộ hệ sinh thái truyền thông bảo thủ.

Rupert Murdoch, ở tuổi 93, đang dần rút lui khỏi vai trò điều hành trực tiếp,nhưng tập đoàn của ông vẫn có ảnh hướng sâu rộng.Việc Fox News dường như ủng hộ các nhân vật Cộng hòa ôn hòa hơn - như Ron DeSantis - đã khiến Trump tức giận.

Trump không chỉ nhìn nhận đây là sự "phản bội",mà còn coi đólà một phần của chiến dịch "loại bỏ ông" ra khỏi chính trường.

Trong khi đó,Fox News đang tìm cách bảo vệ hình ảnh"độc lập"về biên tập,khi phải đối mặt với các vụ kiện lớn như Dominion Voting Systems - vụ việc mà Fox đã phải chi 787,5 triệu USD để dàn xếp vì đưa tin sai lệch.

Điều đó cho thấy Fox giờ đây có xu hướng thận trọng hơn,tránh bị lôi kéo vào các tuyên bố không có băng chứng rõ ràng - điều mà Trump thường xuyên sử dụng.

V. ẢNH HƯỞNG VÀ TÁC ĐỘNG ĐẾN CUỘC BẦU CỬ 2024

Vụ kiện giữa Trump và Murdoch chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến cục diện chính trị năm 2024.

Khi mối quan hệ giữa Trump và Fox News xấu đi, nhiều khả năng Trump sẽ tìm đến các nền tảng truyền thông khác như Newsmax hoặc OANN - những kênh ủng hộ ông mạnh mẽ hơn.

Tuy nhiên, sự vắng bóng của Trump trên Fox có thế khiến ông mất đi lượng cử tri trung thành trước đây vốn chỉ theo dõi Fox News.

Trong khi đó, Fox cũng có nguy cơ mất khán giả nếu những người ủng hộ Trump quay lưng với kênh này.Ngoài ra, vụ kiện còn là thông điệp mà Trump gửi đến các cơ quan truyền thông: hoặc đứng về phía ông, hoặc sẽ phải đối mặt với đòn trả đũa pháp lý.

Điều này làm dấy lên lo ngại về tự do báo chí, khi giới truyền thông có thể bị răn đe bởi các hành động pháp lý từ những nhân vật chính trị quyền lực.

VI. CÁI GIÁ CỦA CUỘC CHIẾN CHÍNH TRỊ-HẬU TRƯỜNG

Donald Trump là một nhân vật luôn khiến truyền thông "nóng lên",nhưng lần này, ông không chỉ là người tạo tin tức mà còn là nguyên đơn trong một vụ kiện chống lại chính nguồn phát tán thông tin đó.

Điều trớ trêu là chính ông - người từng hưởng lợi lớn từ truyền thông - nay lại xem truyền thông là "kẻ thù".

Cuộc chiến giữa Trump và Murdoch cũng cho thấy sự mong manh trong mối liên kết giữa chính trị và truyền thông.

Khi lợi ích không còn tương đồng, sự "ly hôn" là điêu tất yếu.

Tuy nhiên, cái giá của sự chia tay này là không nhỏ - không chỉ với Trump và Murdoch,mà còn với cá nền dân chủ Mỹ - nơi mà truyền thông và chính trị luôn phải giữ một khoảng cách cân thiết để đám bảo sự minh bạch và kiểm soát quyền lực

Vụ kiện của Donald Trump chống lại Rupert Murdoch không đơn thuân là một vụ việc pháp lý - đó là một chương mới trong cuộc chiến giành quyền kiểm soát không gian truyền thông chính trị ở Mỹ.

Nó phản ánh sự căng thẳng ngày càng gay gắt giữa các phe cánh trong nội bộ đảng Cộng hòa, đồng thời đặt ra câu hỏi lớn về vai trò và trách nhiệm của truyền thông trong thời đại hậu sự thật (post-truth).Liệu Trump có thành công trong việc"thuần hóa" lại truyền thông bảo thủ? Hay Murdoch và Fox News sẽ vững vàng trước sức ép?

Dù kết quả thế nào, vụ kiện này chắc chắn sẽ để lại những ảnh hưởng sâu rộng trong cả chính trị lẫn truyền thông Hoa Kỳ trong những năm tới.