Câu chuyện Đại sứ

 Bối cảnh hiện tại: leo thang quân sự và đe dọa toàn diện

Kêu gọi tổng động viên và tấn công đất liền vào Gaza City

Quân đội Israel (IDF) đã triển khai kế hoạch gọi tới 60.000 quân dự bị để chuẩn bị cho một cuộc tấn công trên bộ vào Gaza City, vốn được coi là "thành trì" của Hamas. Nếu được thực hiện, đây đánh dấu một bước leo thang quân sự quy mô lớn và đầy rủi ro, có thể gây tổn thất nặng nề về cả người và cơ sở hạ tầng.

Khu vực ngoại vi Gaza City đã trở thành điểm nóng chiến sự: quân Israel đã kiểm soát một số vùng ngoại vi như Zeitoun hay Jabalia, trong bối cảnh đợt không kích và pháo kích dữ dội gây tàn phá rộng khắp.

Lệnh yêu cầu sơ tán bác sĩ và các nhân viên y tế

Israel đã liên lạc với các bệnh viện, tổ chức y tế và NGO, yêu cầu họ rời khỏi Gaza City và chuyển về phía nam để "chuẩn bị cho một cuộc xâm lược sắp tới" - điều mà Bộ Y tế Gaza cho rằng là "nguy hiểm và có thể làm sụp đổ hệ thống y tế."

Cảnh báo "cánh cửa địa ngục" và đe dọa hủy diệt Gaza

Bộ trưởng Quốc phòng Israel, Israel Katz, ra tuyên bố cứng rắn: nếu Hamas không đáp ứng các điều kiện của Israel, thì "cánh cửa địa ngục sẽ mở ra", và Gaza có thể bị "hủy diệt hoàn toàn."

Khủng hoảng nhân đạo: từ cảnh báo đến thực tế

Nguy cơ nạn đói và sụp đổ y tế

Đã có thông báo từ các tổ chức quốc tế răng nhiều vùng ở Gaza, bao gồm Gaza City, sẽ bị tuyên bố là đang trải qua nạn đói (famine) - lần đầu tiên diễn ra trong lịch sử gần đây của khu vực này.

Hậu quả của chiến dịch phong tỏa kéo dài và hạn chế triệt để nguồn cung: mức độ suy dinh dưỡng trẻ em tăng gấp sáu lần. Các cơ sở y tế bị phá hủy, hoạt động siêu hạn chế.

Lạm dụng chiến tranh làm khó khăn nhân đạo

Theo các tổ chức như Refugees International, Israel đã có hành vi cản trở nghiêm trọng hoạt động viện trợ, tạo ra một cuộc "khủng hoảng nhân đạo do con người gây ra"

ICJ cũng đã ra các biện pháp tạm thời yêu cầu Israel phải tạo điều kiện cho hoạt động cứu trợ - nếu không tuân thủ, Israel có thể đối mặt với các hậu quả pháp lý quốc tế nghiêm trọng.

Quân đội Israel đe doạ tiếp tục tấn công dải Gaza

Đánh giá tội ác chiến tranh và nguy cơ diệt chủng

Tổ chức Nhân quyền & pháp lý quốc tế: Việc dùng nạn đói như một phương tiện chiến tranh, phá hủy cơ sở hạ tầng, hạn chế tiếp cận viện trợ đều có thể là tội ác chiến tranh, thậm chí tội diệt chủng nếu có ý định hủy diệt nhóm người.

Các báo cáo của Amnesty International và Human Rights Watch cho rằng, hành động này có khả năng cấu thành tội diệt chủng.

Tuyên bố hiến binh Israel như của Katz - "buộc người dân Gaza rời đi ngay lập tức, không cho họ một giọt nước hay một viên pin cho đến khi họ rời khỏi thế giới này" - là yếu tố khiến nhiều chuyên gia coi đây là bằng chứng củng cố ý định diệt chủng.

Hệ quả chính trị và ngoại giao

Israel dần bị quốc tế cô lập

Việc Israel tiếp tục chiến dịch tại Gaza trong khi lệnh phong tỏa cứng rắn kéo dài đã làm suy yếu hình ảnh của nước này trên trường quốc tế. Mối quan hệ với các quốc gia châu Âu - đặc biệt là Anh - đã trở nên căng thẳng. Anh triệu hồi đại sứ Israel sau khi chính phủ Israel thông qua kế hoạch mở rộng khu định cư E1 ở Bờ Tây - vi phạm luật pháp quốc tế.

Liên Hiệp Quốc, Liên đoàn Ả Rập và nhiều quốc gia lên tiếng mạnh mẽ, thúc giục Israel chấm dứt hạn chế viện trợ, cho ngừng chiến lâu dài và bảo đảm nhân đạo.

Pháp lý quốc tế gia tăng áp lực

Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đang điều tra tội ác chiến tranh có thể xảy ra từ cả hai bên, kể cả các quan chức cấp cao Israel như Thủ tướng Netanyahu hay Bộ trưởng Gallant.

Tố tụng ICJ về nghi vấn diệt chủng, do Nam Phi khởi xướng, đang thu hút sự tham gia của các quốc gia như Brazil - cho thấy Israel phái đối mặt với nguy cơ pháp lý không chỉ về mặt chính trị mà còn là trách nhiệm hình sự quốc tế.

Động lực nội bộ Israel và cân nhắc chiến lược

Căng thẳng nội bộ và áp lực chính trị

Mặc dù chính phú Israel tuyên truyền rằng tấn công mạnh vào Gaza là cần thiết để tiêu diệt Hamas và bảo vệ an ninh quốc gia, thực tế trong nước lại cho thấy có khoảng 80% người Israel mong muốn đình chiến, dẫn đến phong trào đình công và biểu tình rầm rộ.

Nhóm chính trị cánh hữu, như Bộ trưởng Orit Strook, vẫn ủng hộ chiến dịch tiếp tục, bất chấp nguy cơ mất mạng của con tin người Israel, với lý do phải thắng "bằng mọi giá".

Tính toán chiến lược và cơ may ngoại giao

Cùng lúc triển khai kế hoạch tấn công, Netanyahu đã yêu cầu bắt đầu đàm phán ngừng bắn, gắn với việc trả tự do cho con tin. Điều này có thế được xem là phép thử chính trị, nhằm giảm áp lực nội bộ và quốc tế, dù mục tiêu chiến lược lâu dài vẫn là buộc Hamas đầu hàng hoặc bị loại bỏ hoàn toàn.

Tuy nhiên, bất kỳ thỏa thuận nào cũng sẽ đối mặt với rủi ro sụp đổ nếu không xây dựng được niêm tin song phương hoặc đảm bảo an ninh dài hạn.

Khuyến nghị chiến lược và con đường phía trước

Dưới đây là một số hướng tiếp cận cần được cân nhắc cho cộng đồng quốc tế, Israel và các bên liên quan:

●     Cần ngừng ngay chiến dịch tấn công Gaza City và dỡ bỏ phong tỏa nhân đạo, để tránh một "thảm họa nhân đạo" theo đúng cảnh báo UN và Hội Chữ Thập Đỏ.

●     Bắt đầu đàm phán ngừng bắn có hiệu quả, đi kèm với trao đổi con tin, đồng thời đảm bảo viện trợ an toàn, không bị cản trở.

●     Thiết lập giám sát độc lập (SI, ICC, ICJ...) đề điều tra các cáo buộc vi phạm nhân quyền, tội ác chiến tranh và diệt chủng - đồng thời thúc đẩy trách nhiệm pháp lý với các bên vi phạm.

●     Ủng hộ các sáng kiến hòa bình khu vực: củng cố vai trò PLO, mở lại triển vọng hai nhà nước - như đề xuất của Carnegie rằng cần vừa bảo vệ an ninh bên trong, vừa tạo cơ hội chính trị đa dạng cho người dân Israel và người

●     Tăng cường viện trợ quốc tế và tái kiến trúc lại Gaza khi chiến sự kết thúc, nếu không, phần lớn dân cư Gaza sẽ bị bỏ lại trong vòng luẩn quẩn bạo lực và nghèo đói.

Israel đang đẩy mạnh chiến dịch quân sự tại Gaza City, với âm mưu hủy diệt hoàn toàn "thành trì Hamas". Hành động này được áp dụng trong bối cảnh:

●     Quân đội tăng cường 60.000 quân dự bị và yêu cầu sơ tán nhân viên y tế.

●     Cảnh báo hủy diệt toàn khu vực nếu Hamas không đầu hàng,

●     Nạn đói lan rộng và khủng hoảng nhân đạo trầm trọng,

●     Cơ sở hạ tầng bị tàn phá, khiến hoạt động cứu trợ bị đe dọa,

●     Rất có thể vi phạm nghiêm trọng luật nhân đạo quốc tế, có thể cấu thành tội ác chiến tranh hoặc diệt chủng,

●     Israel đối mặt với áp lực chính trị nội bộ, quốc tế gia tăng, cùng với rủi ro pháp lý ngày càng rõ rệt.

Con đường để giảm thiểu thảm họa không chỉ là ngừng chiến, mà còn phải mở cửa cứu trợ ngay, đảm bảo an toàn cho nhân dân Gaza, đồng thời tìm cách xây dựng một tiến trình chính trị thực chất, có thể bền vững cho cả hai dân tộc.