Câu chuyện Đại sứ

Iran là một quốc gia có vị trí chiến lược tại khu vực Trung Đông, thường xuyên đối mặt với các hoạt động do thám, gián điệp từ các quốc gia thù địch hoặc đối thủ chiến lược, đặc biệt là Israel, Mỹ và một số quốc gia phương Tây.

Trong bối cảnh đó, lran đã xây dựng một hệ thống an ninh - tình báo chặt chẽ và có các biện pháp nghiêm khắc để xử lý hoạt động gián điệp. Dưới đây là các phương thức chủ yếu mà lran đã và đang sử dụng để xử lý gián điệp.

1. Tổ chức bộ máy tình báo mạnh mẽ

Iran có nhiều cơ quan tình báo với nhiệm vụ phát hiện, ngăn chặn và tiêu diệt các mạng lưới gián điệp. Trong đó, Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) và Bộ Tình báo Iran (MOIS) là hai tổ chức then nốt.

MOIS tập trung vào các hoạt động phản gián, giám sát công dân, kiểm soát truyền thông và điều tra các tổ chức bị nghi ngờ làm việc cho các thế lực nước ngoài.

IRGC, đặc biệt là đơn vị Quds, không chỉ hoạt động ở trong nước mà còn thực hiện các hoạt động phản gián ở nước ngoài.

CIA, Mossad (tình báo Israel), MI6 (Anh), v.v. Các hoạt động này thường bao gồm:

Theo dõi và nghe lén các cuộc liên lạ quốc tế.

Đột kích nơi ở hoặc trụ sở làm việc của nghi phạm.

Tịch thu thiết bị công nghệ, tài liệu, chứng cứ điện tử.

Tổ chức các chiến dịch quy mô nhằm bắt giữ các điệp viên nằm vùng hoặc tay sai trong nước.

Ví dụ: năm 2019, Iran tuyên bố đã phá vỡ một mạng lưới 17 gián điệp CIA và kết án tử hình một số người trong nhóm. Năm 2022, Iran cũng bắt giữ nhiều đối tượng bị cáo buộc làm việc cho Mossad trong các chiến dịch phá hoại hạ tầng quốc phòng.

2. Xử lý pháp lý và xét xử gián điệp

Các nghi phạm gián điệp tại Iran thường bị bắt giữ mà không thông báo công khai, sau đó bị thẩm vấn dài ngày, có khi lên tới vài tháng, trước khi bị truy tố. Iran không công nhận song tịch, nên ngay cả khi các công dân có quốc tịch kép bị bắt, chính phủ lran vẫn coi họ là công dân Iran và từ chối sự can thiệp của chính phủ nước ngoài.

Các tội danh liên quan đến gián điệp thường bị xử theo luật hình sự và an ninh quốc gia với mức án rất nghiêm khắc.

Tùy theo mức độ, hình phạt có thể từ nhiều năm tù đến tử hình. Phiên tòa xét xử gián điệp thường được tổ chức kín và không có sự tham dự của truyền thông độc lập hay đại diện ngoại giao, đặc biệt là trong các vụ án liên quan đến Mossad hoặc CIA.

3. Tác động quốc tế và đối đầu ngoại giao

Việc Iran bắt giữ và xét xử những người bị cáo buộc gián điệp thường gây căng thẳng với các quốc gia phương Tây.

Một số nước đã gọi hành động của Iran là "bắt con tin nhà nước" nhằm đổi chác hoặc gây sức ép ngoại giao. Tuy nhiên, Iran luôn khẳng định họ hành động theo luật pháp quốc gia và quyền bảo vệ an ninh tối cao của đất nước.

4. Tuyên truyền và răn đe công khai Iran thường công bố công khai việc bắt giữ gián điệp nhằm mục đích:

Răn đe các đối tượng có ý định cộng tác với lực lượng nước ngoài.

Gửi thông điệp cứng rắn đến các quốc gia đối thủ.

Tạo dựng hình ảnh chính phủ kiểm soát được tình hình an ninh.

Họ thường phát sóng các "lời thú tội" trên truyền hình quốc gia, dù nhiều iổ chức nhân quyền quốc tế cho rằng những lời thú nhận này có thể bị ép cung.

Iran sử dụng nhiều biện pháp khác nhau để loại bỏ gián điệp

5. Trừng phạt nghiêm khắc - bao gồm án tử hình

Iran có một hệ thống pháp luật nghiem khắc trong xử lý gián điệp. Theo luật Hình sự lran, tội gián điệp có thể bị xử tử hình, đặc biệt nếu nó liên quan đến các bí mật quân sự, an ninh quốc gia, hoặc gây tổn hại nghiêm trọng đến lợi ích của nhà nước.

Ngoài án tử, những hình phạt khác gồm có:

Tù chung thân.

Tịch thu tài sản.

Cấm hành nghề hoặc giám sát suốt đời sau khi mãn hạn tù.

6. Hợp tác tình báo với các đông minh trong khu vực

Dù là quốc gia bị cô lập bởi phương Tây, Iran vẫn có những kênh hợp tác tình báo không chính thức với các lực lượng hoặc tổ chức thân cận như:

Chính quyền Syria của Bashar al-Assad.

Hezbollah ở Lebanon.

Các nhóm dân quân ở Iraq và Yemen.

Những kênh này giúp Iran thu thập thông tin tình báo từ nước ngoài, phát hiện sớm các hoạt động gián điệp có nguồn gốc từ Mỹ - Israel.

Việc xử lý gián điệp là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách an ninh quốc gia của Iran.

Bằng cách kết hợp chặt chẽ giữa hệ thống tình báo mạnh, luật pháp nghiêm minh, chiến dịch tuyên truyền răn đe, và cả các hành động phản công, Iran đã duy trì được một mức độ kiểm soát khá hiệu quả trước các mối đe dọa gián điệp.

Tuy nhiên, các biện pháp này cũng gây nhiều tranh cãi trong cộng đồng quốc tế, đặc biệt liên quan đến nhân quyền và minh bạch tư pháp. Dẫu vậy, trong môi trường địa chính trị đầy bất ổn, cách tiếp cận cứng rắn của Iran phản ánh quan điểm bảo vệ chủ quyền quốc gia bằng mọi giá.