Đối tác toàn diện

Rạng sáng ngày 1/8/2025 (giờ Việt Nam), Nhà Trắng chính thức công bố Sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump về việc điều chỉnh mức thuế đối ứng với 69 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó Việt Nam là một trong những nước được điều chỉnh giảm mạnh nhất – từ 46% xuống còn 20%. Đây là một thông tin mang tính bước ngoặt, mở ra nhiều cơ hội cũng như thách thức cho nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang có nhiều biến động.

Việt Nam là một trong những nước hưởng lợi lớn

Việc giảm thuế từ 46% xuống còn 20% là một sự thay đổi đáng kể, có thể xem như một tín hiệu tích cực từ phía Hoa Kỳ đối với Việt Nam. Mức thuế đối ứng trước đây vốn được áp dụng nhằm cân bằng lại lợi thế thương mại mà phía Mỹ cho là "không công bằng", đặc biệt đối với các mặt hàng xuất khẩu có giá trị gia tăng cao như dệt may, da giày, đồ gỗ, điện tử và linh kiện.

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, động thái giảm thuế sẽ giúp hàng hóa Việt Nam cạnh tranh hơn tại thị trường Mỹ – vốn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt hơn 97 tỷ USD năm 2024. Sự thay đổi thuế suất này cũng sẽ góp phần giảm chi phí xuất khẩu, tăng biên lợi nhuận cho doanh nghiệp Việt và kích thích đầu tư vào các ngành sản xuất định hướng xuất khẩu. Với mức thuế mới, nhiều ngành hàng chủ lực của Việt Nam sẽ có lợi thế vượt trội. Cụ thể:

Động lực tăng trưởng mới cho FDI và sản xuất

Từ năm 2020 đến nay, Việt Nam đã nổi lên như một trung tâm sản xuất thay thế Trung Quốc nhờ chính sách ổn định, nhân công giá rẻ và vị trí địa lý thuận lợi. Việc Hoa Kỳ giảm thuế đối ứng sẽ càng củng cố vị thế này, thúc đẩy làn sóng đầu tư mới từ các tập đoàn nước ngoài.

Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên nhận định: “Chính sách thuế mới sẽ là ‘điểm cộng’ quan trọng trong mắt các nhà đầu tư. Việt Nam sẽ có thêm điều kiện thu hút FDI chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực chế tạo, công nghệ và logistics.”

Các khu công nghiệp tại Bắc Ninh, Hải Phòng, Bình Dương hay Đồng Nai được dự báo sẽ đón thêm nhiều dự án đầu tư trong nửa cuối năm 2025. Đây cũng là cơ hội để Việt Nam đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hóa, gắn kết sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Hoa Kỳ giảm thuế quan cho Việt Nam mang lại cơ hội lớn cho doanh nghiệp xuất khẩu

Thách thức trong việc tận dụng cơ hội

Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều thách thức. Đầu tiên là năng lực hấp thụ cơ hội của doanh nghiệp Việt còn hạn chế. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa đủ nguồn lực mở rộng sản xuất hay chuyển đổi công nghệ để đáp ứng nhu cầu khắt khe từ thị trường Mỹ.

Ngoài ra, việc giảm thuế đối ứng không đồng nghĩa với việc miễn trừ tất cả các rào cản kỹ thuật. Các tiêu chuẩn về an toàn sản phẩm, xuất xứ hàng hóa, lao động, môi trường… tại Hoa Kỳ vẫn rất nghiêm ngặt. Do đó, doanh nghiệp cần đầu tư nhiều hơn vào quản trị rủi ro, nâng cao chất lượng, và đảm bảo tuân thủ quy định quốc tế.

Một yếu tố khác không thể bỏ qua là tính bền vững của chính sách. Dưới thời Tổng thống Trump, chính sách thương mại thường mang tính đối phó nhanh với các mục tiêu nội tại. Điều này có thể thay đổi bất cứ lúc nào nếu các cân nhắc chính trị - thương mại nội bộ Mỹ thay đổi.

Việt Nam cần làm gì để tận dụng cơ hội?

Để biến lợi thế thuế suất thành tăng trưởng thực chất, Việt Nam cần có chiến lược đồng bộ ở cả cấp vĩ mô và vi mô.

Thứ nhất, cần nhanh chóng xây dựng các bộ công cụ hỗ trợ doanh nghiệp trong việc chuyển đổi sản xuất, đáp ứng tiêu chuẩn Mỹ, đặc biệt là trong truy xuất nguồn gốc, lao động và môi trường. Các cơ quan như Bộ Công Thương, Bộ KH&ĐT, VCCI cần vào cuộc mạnh mẽ hơn trong vai trò cầu nối chính sách và doanh nghiệp.

Thứ hai, tăng cường đàm phán song phương để đảm bảo sự ổn định chính sách thương mại dài hạn với Hoa Kỳ. Việc thiết lập các cơ chế tham vấn định kỳ, thiết lập kênh phản hồi khi có xung đột lợi ích sẽ giúp tránh các đợt tăng thuế đột ngột trong tương lai.

Thứ ba, cần đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng hậu cần, cảng biển và Logistics để giảm chi phí vận chuyển, tăng tốc độ giao hàng sang Hoa Kỳ – một thị trường đòi hỏi cao về thời gian giao hàng và sự ổn định của chuỗi cung ứng.

Thứ tư, Việt Nam nên khuyến khích các doanh nghiệp nội địa liên kết lại, tạo thành các cụm ngành (cluster) trong các lĩnh vực xuất khẩu chủ lực nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, chia sẻ nguồn lực và giảm thiểu rủi ro. 

Việc Hoa Kỳ điều chỉnh mức thuế đối ứng từ 46% xuống còn 20% cho hàng hóa Việt Nam là một tín hiệu tích cực và là cơ hội quan trọng để nâng cao năng lực xuất khẩu. Tuy nhiên, để tận dụng được tối đa cơ hội này, Việt Nam không thể chỉ trông chờ vào thay đổi từ bên ngoài mà cần chủ động chuyển mình từ bên trong: cải thiện thể chế, hỗ trợ doanh nghiệp, nâng cao chất lượng hàng hóa và gia tăng giá trị trong chuỗi cung ứng toàn cầu.Chỉ khi đó, lợi ích từ chính sách thuế mới của Hoa Kỳ mới thực sự trở thành đòn bẩy cho phát triển bền vững cho doanh nghiệp Việt Nam.