Nhịp cầu doanh nghiệp

Quá trình hợp tác giữa GS1 Việt Nam và GS1 quốc tế trong lĩnh vực truy xuất nguồn gốc

Truy xuất nguồn gốc (TXNG) đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, giúp minh bạch thông tin sản phẩm, đảm bảo chất lượng và đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế. Để nâng cao năng lực quản lý và hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động TXNG, Việt Nam đã có những bước đi quan trọng trong việc hội nhập với hệ thống tiêu chuẩn quốc tế.

GS1 là một tổ chức toàn cầu thiết lập và duy trì các tiêu chuẩn về mã số, mã vạch và truy xuất nguồn gốc, giúp cải thiện khả năng nhận diện sản phẩm và quản lý chuỗi cung ứng. GS1 Việt Nam, với tư cách là tổ chức thành viên của GS1 quốc tế từ năm 1995, đã tham gia vào các chương trình nghiên cứu, xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc theo mô hình GS1 Global Traceability Standard (GTS).

Việc hội nhập không chỉ giúp Việt Nam áp dụng các tiêu chuẩn TXNG theo chuẩn quốc tế mà còn tạo lợi thế cho doanh nghiệp trong xuất khẩu, giúp sản phẩm dễ dàng đáp ứng các quy định nghiêm ngặt từ các thị trường lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản. Đồng thời, Việt Nam ngày càng tích cực tham gia các dự án TXNG khu vực và quốc tế, mở rộng cơ hội giao thương, nâng cao vị thế hàng hóa trên thị trường toàn cầu.

Ngoài ra, GS1 Việt Nam cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tham gia các diễn đàn quốc tế, trao đổi kinh nghiệm về TXNG và ứng dụng các công nghệ mới vào quản lý chuỗi cung ứng. Sự hợp tác này không chỉ giúp nâng cao năng lực quản lý TXNG tại Việt Nam mà còn mở ra cơ hội thúc đẩy xuất khẩu bền vững.

Trung tâm Mã số, Mã vạch Quốc gia – Nỗ lực xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc tại Việt Nam

Trung tâm Mã số, Mã vạch Quốc gia là đơn vị tiên phong trong việc triển khai các giải pháp TXNG tại Việt Nam. Không chỉ đảm nhiệm vai trò cấp mã số, mã vạch, Trung tâm còn chủ động nghiên cứu, xây dựng các hệ thống TXNG phù hợp với điều kiện thực tế trong nước, hỗ trợ doanh nghiệp và cơ quan quản lý giám sát chất lượng sản phẩm một cách hiệu quả.

Một trong những bước tiến quan trọng của Trung tâm là việc xây dựng và đưa vào hoạt động Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa Quốc gia. Đây là nền tảng dữ liệu tập trung giúp kết nối thông tin từ các hệ thống TXNG của doanh nghiệp, cơ quan quản lý và các đơn vị giải pháp. Nhờ đó, hoạt động truy xuất nguồn gốc tại Việt Nam đang ngày càng minh bạch, đồng bộ và có tính kết nối cao hơn với các tiêu chuẩn quốc tế.

Bên cạnh đó, Trung tâm cũng đẩy mạnh công tác đào tạo, tư vấn và hỗ trợ doanh nghiệp triển khai hệ thống TXNG, giúp họ đáp ứng được các quy định trong nước và quốc tế. Từ việc hướng dẫn áp dụng tiêu chuẩn GS1 đến hỗ trợ doanh nghiệp hoàn thiện quy trình TXNG, Trung tâm đang đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Những nỗ lực này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng mà còn góp phần nâng cao giá trị thương hiệu cho sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc tại Việt Nam theo chuẩn quốc tế

Để đảm bảo tính đồng bộ và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình xuất khẩu, Việt Nam đã xây dựng một hệ thống tiêu chuẩn TXNG hài hòa với các tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt là tiêu chuẩn GS1. Các tiêu chuẩn này không chỉ giúp nâng cao chất lượng quản lý mà còn là sự phù hợp với hệ thống TXNG toàn cầu.

Một số tiêu chuẩn quan trọng đã được xây dựng, bao gồm:

TCVN 12850:2019 – Yêu cầu chung đối với hệ thống TXNG.

TCVN 13275:2020 – Định dạng vật mang dữ liệu.

TCVN 13274:2020 – Hướng dẫn định dạng mã truy vết.

Ngoài ra, Thông tư 02/2024/TT-BKHCN mới được ban hành cũng đã tích hợp các nguyên tắc TXNG quốc tế như "một bước trước - một bước sau", "sẵn có của phần tử dữ liệu chính", giúp đảm bảo hệ thống TXNG tại Việt Nam có thể tương thích với các yêu cầu toàn cầu.

Việc hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn này sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, đảm bảo tính minh bạch và thuận lợi trong quá trình xuất khẩu hàng hóa.

Thách thức và rào cản trong quá trình hội nhập truy xuất nguồn gốc quốc tế

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, Việt Nam vẫn gặp phải một số thách thức trong quá trình hội nhập TXNG quốc tế:

1. Sự khác biệt về tiêu chuẩn giữa các quốc gia

Mỗi quốc gia có yêu cầu riêng về TXNG, gây khó khăn cho doanh nghiệp khi xuất khẩu. Ví dụ, Trung Quốc có hệ thống mã vùng trồng riêng, không sử dụng mã GLN của GS1, khiến các doanh nghiệp Việt Nam cần có sự điều chỉnh phù hợp.

2. Thách thức trong ứng dụng công nghệ TXNG

Dù Cổng thông tin TXNG quốc gia đã đi vào hoạt động, một số doanh nghiệp vẫn chưa có đủ nguồn lực để ứng dụng các công nghệ mới như blockchain, RFID trong hệ thống TXNG của mình. Điều này tạo ra khoảng cách giữa các doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp nhỏ trong việc đồng bộ hóa dữ liệu TXNG.

3. Nhận thức và chi phí triển khai

Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ, chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của TXNG. Bên cạnh đó, chi phí đầu tư ban đầu cho hệ thống TXNG cũng là một rào cản lớn, khiến nhiều doanh nghiệp chưa sẵn sàng áp dụng.

4. Cần hoàn thiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp

Dù Việt Nam đã ban hành nhiều quy định về TXNG, song việc thực thi còn gặp khó khăn do thiếu chính sách hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng TXNG một cách hiệu quả.

Đề xuất giải pháp thúc đẩy truy xuất nguồn gốc tại Việt Nam

Để nâng cao hiệu quả TXNG, Việt Nam cần thực hiện một số giải pháp sau:

Tiếp tục hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn TXNG, đảm bảo tương thích với các tiêu chuẩn quốc tế.

Hỗ trợ doanh nghiệp trong việc ứng dụng công nghệ số vào TXNG, giúp giảm chi phí và nâng cao tính minh bạch trong chuỗi cung ứng.

Mở rộng hoạt động đào tạo, tư vấn, giúp doanh nghiệp hiểu rõ và áp dụng TXNG hiệu quả hơn.

Tăng cường hợp tác với các đối tác quốc tế, tạo điều kiện cho hàng hóa Việt Nam thâm nhập các thị trường lớn.

Với những bước đi đúng hướng, hệ thống TXNG tại Việt Nam sẽ ngày càng phát triển, góp phần nâng cao giá trị hàng hóa và thúc đẩy thương mại bền vững trong bối cảnh hội nhập quốc tế.