Toàn cảnh nước mỹ

BRICS hiện bao gồm 5 quốc gia thành viên gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi. Tuy nhiên, vào tháng 1/2024, khối này sẽ mở rộng với sự gia nhập của Argentina, Ai Cập, Ethiopia, Iran, Saudi Arabia và UAE. Quyết định này đã được thông qua tại Nội nghị thượng đỉnh BRICS vào tháng 8 năm nay tại Johannesburg, Nam Phi.

Lãnh đạo các quốc gia BRICS. Ảnh: Reuters

Theo ước tính của các nhà phân tích, BRICS+ sẽ đại diện cho gần một nửa sản lượng toàn cầu vào năm 2040, tăng gấp đôi thị phần so với con số của Nhóm G7, bao gồm Mỹ, Canada, Anh, Pháp, Italia, Đức và Nhật Bản.

Đầu năm nay, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố, BRICS đã vượt qua các nước G7 về sức mua tương đương (PPP) của dân số các nước này.

Các chuyên gia dự đoán, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của BRICS mở rộng tính theo PPP sẽ lên tới khoảng 65.000 tỉ USD. Điều này sẽ nâng tỷ trọng của khối trong GDP toàn cầu từ 31,5% hiện    tại lên 37%. Để so sánh, thị phần của G7 hiện ở mức khoảng 29,9%.

Trong một bài luận gần đây trên tạp chí Foreign Policy, Cựu chuyên gia kinh tế Nhà Trắng Joe Sullivan đã chỉ ra những lo ngại ngày càng tăng rằng các quốc gia BRICS có thể tạo ra một loại tiền tệ cạnh tranh với đồng USD trong thương mại quốc tế. Một loại tiền tệ như vậy có khả năng lật đổ đồng USD khỏi vị trí đứng đầu thị trường thương mại toàn cầu và trở thành đồng tiền dự trữ thống trị.

Mặc dù các quan chức BRICS cho biết không có loại tiền tệ nào qua mặt được đồng USD, nhưng khối các nước thị trường mới nổi - gần đây đã mở rộng tới Argentina, Ai Cập, Ethiopia, Iran, Ả Rập Saudi và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất - có thể gây ra mối đe dọa cho đồng tiền Hy Lạp dựa trên ảnh hưởng ngày càng tăng của nó, Sullivan cảnh báo.

Việc bổ sung Ai Cập, Ethiopia và Ả Rập Saudi có thể mang lại ảnh hưởng cho BRICS trên 12% tổng thương mại toàn cầu. Đó là bởi vì ba quốc gia này bao quanh kênh đào Suez, tuyến đường quan trọng để hàng hóa chảy vào thị trường quốc tế.

Sullivan lưu ý rằng khối này cũng có ảnh hưởng lớn trên thị trường hàng hóa. Ả Rập Saudi, Iran và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất nằm trong số những nước xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch hàng đầu thế giới. Trong khi đó, Brazil, Trung Quốc và Nga là những quốc gia xuất khẩu kim loại quý lớn.

Việc bổ sung thêm Ả Rập Saudi nói riêng có thể mang lại cho BRICS+ một lợi thế lớn. Sullivan cho biết, quốc gia Trung Đông này sở hữu hơn 100 tỷ USD trái phiếu Kho bạc Hoa Kỳ, điều này đã giúp nâng tổng lượng nắm giữ của BRICS tại Kho bạc Mỹ lên hơn 1 nghìn tỷ USD.

Sullivan cho rằng, những xu hướng đó có thể khiến đồng bạc xanh rơi vào vị trí tương tự như đồng bảng Anh, vốn đã tuột khỏi vị trí thống trị quốc tế vào những năm 1800.

Nếu BRICS+ yêu cầu thanh toán bằng đồng tiền quốc gia khi giao dịch với bất kỳ thành viên nào trong khối, thì vai trò của đồng USD trong nền kinh tế thế giới sẽ giảm sút” - ông Sullivan tuyên bố và lưu ý rằng, một khi điều đó xảy ra, nhiều loại tiền tệ sẽ có vai trò quan trọng hơn.

“Tin đồn về hồi kết của đồng USD với tư cách là đồng tiền dự trữ toàn cầu có thể đã bị phóng đại trước hội nghị thượng đỉnh của BRICS hồi tháng 8 ở Johannesburg, Nam Phi. Tuy nhiên, lần này, những tin đồn về hồi kết của đồng USD có thể không phải là cường điệu”, ông Sullivan kết luận.