Toàn cảnh nước mỹ

Cựu Tổng thống Trump đang dẫn trước các đối thủ của mình trong cuộc đua đề cử tổng thống của Đảng Cộng hòa với gần 40 điểm phần trăm, theo cuộc thăm dò cử tri Đảng Cộng hòa mới nhất của Reuters/Ipsos. Ông Trump đã không nhận tội trong các vụ án hình sự chống lại ông và cho biết chúng có động cơ chính trị.

Ông cũng đang tiến gần hơn đến việc giành được đề cử của Đảng Cộng hòa, sau chiến thắng vang dội vào ngày 15/1 tại Iowa.

Điều đó khiến một trong số ít đối thủ còn lại của ông, Thống đốc Florida Ron DeSantis, phải bỏ cuộc đua. Chỉ còn lại cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Liên hiệp quốc là bà Nikki Haley chiến đấu với ông Trump.

Theo Reuters, có bốn lý do mà ông Trump có thể giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11 năm 2024 trước ứng viên đảng Dân chủ đương nhiệm, ông Joe Biden.

Sự không hài lòng của các cử tri

Nhà Trắng lập luận rằng nền kinh tế đang ở trạng thái tốt, với tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống mức thấp gần như lịch sử là 3,7% từ mức 6,3% khi ông Trump rời nhiệm kỳ và lạm phát giảm từ cao điểm hơn 9% vào tháng 6/2022 xuống còn 3,4% tính đến tháng 12/2023.

Phần lớn công chúng, bao gồm những cử tri trẻ, lại nghĩ khác. Họ chỉ ra rằng tiền lương không theo kịp chi phí của hàng hóa và dịch vụ thiết yếu như thực phẩm, nhà ở, đi lại, chăm sóc trẻ em và người già.

Khi ông Biden nói về nền kinh tế, người Mỹ nghĩ về khả năng chi trả chứ không phải các chỉ số kinh tế. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy phần lớn cử tri coi đảng Cộng hòa là những người quản lý nền kinh tế tốt hơn, mặc dù ông Trump chỉ đưa ra những đề nghị mơ hồ.

Những mối lo lắng

Cử tri không yên tâm vì những lý do vượt xa nền kinh tế. Ông Trump nói lên những lo lắng, dù có thật hay không, mà nhiều người Mỹ gặp phải ở một đất nước ngày càng trở nên đa dạng và cấp tiến hơn về văn hóa.

Ngoài ra còn có cảm giác mất dần vị thế, rằng những nền tảng của cuộc sống người Mỹ - quyền sở hữu nhà, mức lương xứng đáng theo kịp lạm phát, giáo dục đại học - đang ngày càng trở nên xa tầm với của nhiều người. Các cuộc thăm dò cho thấy cử tri lo lắng về tội phạm và lo lắng về làn sóng di dân vượt biên giới Mỹ-Mexico bất hợp pháp.

Ông Trump rất thành thạo trong việc truyền tải và chuyển tải những nỗi sợ hãi đó, trong khi vẫn thể hiện mình là một người đến từ bên ngoài hệ thống chính trị Hoa Kỳ. Ông vừa là người đốt phá vừa là lính cứu hỏa, người tuyên bố đất nước đang hỗn loạn và sau đó tự hiến mình như một vị cứu tinh.

Được lòng nhiều cử tri

Trong khi những người chỉ trích trong lưỡng đảng, và trong giới truyền thông coi ông là người không phù hợp với chức vụ tổng thống, thì hàng triệu cử tri không đồng ý.

Người ủng hộ ông Trump tại địa điểm tổ chức phiên tranh luận đầu tiên của Đảng Cộng hoà.

Thay vào đó, nhiều người ủng hộ ông tin rằng ông Trump là nạn nhân của một cuộc truy bức chính trị. Ít nhất một nửa số đảng viên Cộng hòa được Reuters/Ipsos khảo sát hồi đầu năm nay cho biết họ sẽ không gặp vấn đề gì khi bỏ phiếu cho ông Trump ngay cả khi ông bị kết tội.

Ông Trump cũng có thể chỉ ra 4 năm cầm quyền của mình và lập luận rằng bộ máy chính phủ phần lớn hoạt động bình thường, nếu có đôi khi hỗn loạn, bất chấp những lo ngại rằng ông không thể cai trị và những cáo buộc tồi tệ nhất về ông - chẳng hạn như việc ông thông đồng với Nga - chưa bao giờ được chứng minh.

"Hưởng lợi" từ Tổng thống đương nhiệm

Ông Trump cũng có thể hưởng lợi từ việc mà Nhà Trắng cho đến nay vẫn chưa thể thuyết phục được phần lớn công chúng rằng các chính sách tạo việc làm của ông Biden - thông qua đầu tư mạnh mẽ của chính phủ vào cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch và sản xuất chip - đã tạo ra sự khác biệt cho cuộc sống của họ.

Tổng thống Biden đang đối diện với hai cuộc xung đột nước ngoài. Thông điệp không can thiệp, “Nước Mỹ trên hết” của ông Trump có thể gây được tiếng vang với các cử tri lo ngại về việc Mỹ can thiệp sâu hơn vào Ukraine hoặc Israel trong khi ông Biden vẫn duy trì chính sách đối ngoại Mỹ theo chủ nghĩa can thiệp, truyền thống hơn.

Tất nhiên, không có điều nào trong số này có nghĩa là ông Trump chắc chắn sẽ thắng cử. 

Ông vẫn không được ưa chuộng ở nhiều nơi trên đất nước và trong nhiều nhóm sắc dân, và nếu ông được chọn làm ứng cử viên của đảng mình, điều đó có thể gây ra tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu cao ủng hộ đảng Dân chủ để chống lại ông.

Ngôn từ mang tính kích động của ông, bao gồm cả những lời đe dọa trả thù những kẻ thù chính trị mà ông tố cáo là “sâu bọ”, cũng có thể gây khó chịu cho những đảng viên Cộng hòa ôn hòa hơn và những cử tri độc lập, những người mà ông sẽ cần để đánh bại ông Biden.

Nhưng vào thời điểm này, còn 10 tháng nữa tới ngày bầu cử tổng thống, ông Trump có cơ hội tốt trở lại Nhà Trắng hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ khi ông rời nhiệm kỳ.