Câu chuyện Đại sứ

Đây không chỉ là một động thái mang tính ngoại giao thông thường, mà còn cho thấy xu hướng hợp tác chiến lược, đặc biệt trong lĩnh vực quân sự, giữa hai quốc gia vốn từng có mối quan hệ truyền thống lâu dài trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Tăng cường quan hệ chính trị - quân sự giữa hai đồng minh cũ 

Chuyến công du của Ngoại trưởng Lavrov tới Bình Nhưỡng diễn ra trong bối cảnh Nga đang tìm cách phá thế cô lập từ phương Tây sau xung đột Ukraine, trong khi Triều Tiên tiếp tục theo đuổi chương trình phát triển vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo bất chấp các lệnh trừng phạt quốc tế. Cả hai nước đều năm trong vòng cấm vận của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, khiến họ ngày càng xích lại gần nhau như những "người bạn cùng chung số phận.

Theo truyền thông Nga và Triều Tiên, trong khuôn khổ chuyến thăm, Ngoại trưởng Lavrov đã có các cuộc hội đàm quan trọng với người đông cấp Triêu Tiên Choe Son-hui và có khả năng đã gặp cả Chủ tịch Kim Jong-un. Nội dung trao đổi tập trung vào việc tăng cường quan hệ hợp tác quốc phòng, chia sẻ thông tin tình báo, tập trận chung, và đặc biệt là chuyển giao công nghệ vũ khí.

Triều Tiên - một "đối tác chiến lược" mới của Nga? 

Trong nhiều thập ký qua, quan hệ Nga - Triêu vốn chí ớ mức tượng trưng, không mang nhiều ý nghĩa chiến lược. Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi nhanh chóng kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine vào năm 2022.

Phương Tây áp đặt hàng loạt biện pháp trừng phạt, cô lập Moscow khỏi hệ thống tài chính quốc tế, thúc đẩy Nga tìm kiếm các đối tác mới ở châu Á, Trung Đông và châu Phi.

Trong bối cảnh đó, Triều Tiên nổi lên như một điểm tựa quan trọng. Theo một số nguôn tin tình báo phương Tây, Bình Nhưỡng đã cung cấp hàng triệu quả đạn pháo, tên lửa và các thiết bị quân sự khác cho Nga đế sử dụng trên chiến trường Ukraine. Đáp lại, Moscow có thể đã viện trợ lương thực, năng lượng và công nghệ quân sự tiên tiến cho Triều Tiên - điều mà trước đây khó có thế tưởng tượng.

Ngoại trưởng Lavrov tuyên bố sau cuộc gặp: "Mối quan hệ giữa Nga và Triều Tiên đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, sâu sắc hơn và chiến lược hơn.

Chúng tôi cam kết tăng cường hợp tác trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là quốc phòng, công nghệ và an ninh khu vực."

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đến Wonsan hôm 11/7. (Ảnh: Reuters)

Tác động khu vực và phản ứng quốc tế 

Sự xích lại gần nhau giữa Nga và Triều Tiên chắc chắn khiến nhiều nước láng giềng lo ngại, đặc biệt là Hàn Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ.

Washington đã nhiều lần cảnh báo về nguy cơ Nga sử dụng vũ khí của Triều Tiên trong cuộc chiến ở Ukraine, đồng thời nhấn mạnh việc Bình Nhưỡng tiếp tục vi phạm nghị quyết của Liên Hợp Quốc.

Seoul gọi mối quan hệ này là "sự hợp tác nguy hiểm có thể làm gia tăng căng thẳng và đe dọa hòa bình khu vực". Bộ Ngoại giao Hàn Quốc lên tiếng yêu câu Nga tuân thủ nghĩa vụ quốc tế, không cung cấp công nghệ quân sự cho một quốc gia bị cấm vận.

Tác động khu vực và phản ứng quốc tế Sự xích lại gần nhau giữa Nga và Triều Tiên chắc chắn khiến nhiều nước láng giềng lo ngại, đặc biệt là Hàn Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ.

Washington đã nhiều lần cảnh báo về nguy cơ Nga sử dụng vũ khí của Triều Tiên trong cuộc chiến ở Ukraine, đồng thời nhấn mạnh việc Bình Nhưỡng tiếp tục vi phạm nghị quyết của Liên Hợp Quốc.

Seoul gọi mối quan hệ này là "sự hợp tác nguy hiểm có thể làm gia tăng căng thẳng và đe dọa hòa bình khu vực".

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc lên tiếng yêu câu Nga tuân thủ nghĩa vụ quốc tế, không cung cấp công nghệ quân sự cho một quốc gia bị cấm vận.

Trong khi đó, Trung Quốc - một đông minh truyền thống của cả Nga và Triều Tiên - giữ thái độ im lặng tương đôi, nhưng giới phân tích nhận định Bắc Kinh không hoàn toàn thoái mái với sự hợp tác quân sự ngày càng chặt chẽ này, do lo ngại mất vai trò trung tâm trong các vấn đề trên bán đảo Triều Tiên.

Hợp tác quân sự cụ thể - Nga giúp gì cho Triêu Tiên? 

Dù cả Nga và Triều Tiên đều không công bố chi tiết về các thỏa thuận quân sự đạt được trong chuyến thăm, nhưng các chuyên gia quốc phòng cho rằng Moscow có thể cung cấp cho Bình Nhưỡng những công nghệ và kỹ thuật quân sự mà nước này còn thiếu, bao gồm:

Công nghệ vệ tinh và tên lửa tâm xa: Nga có nhiều kinh nghiệm trong việc chế tạo và phóng vệ tinh quân sự, trong khi Triều Tiên đang muốn hoàn thiện hệ thống định vị và do thám vũ trụ phục vụ mục tiêu quốc phòng.

Máy bay không người lái (drone): Moscow đang triến khai rộng rãi các loại UAV trên chiên trường Ukraine, và Triều Tiên có thể học hỏi hoặc tiếp nhận một số mẫu công nghệ này.

Kỹ thuật phòng thủ điện tử: Đây là lĩnh vực mà Nga có thế mạnh, đặc biệt trong tác chiến chống vệ tinh và gây nhiễu thông tin liên lạc - điều Triều Tiên rất quan tâm trong chiên lược "tác chiến bất đối xứng".

Tất nhiên, mọi sự hợp tác đều phải tiến hành một cách kín đáo đế tránh sự chú ý và chỉ trích của cộng đồng quốc tế, nhất là khi Triều Tiên vẫn đang chịu các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt từ Liên Hợp Quốc.

Triển vọng tương lai - hình thành liên minh "chống phương Tây"? 

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Lavrov được coi là bước đệm để chuẩn bị cho một chuyến công du cấp cao hơn - có thể là của Tổng thống Nga Vladimir Putin - tới Bình Nhưỡng trong thời gian tới.

Nếu điều này xảy ra, đó sẽ là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy một trục quan hệ mới đang hình thành ở Đông Bắc Á - một liên minh không chính thức giữa Nga, Triều Tiên và thậm chí là cả Iran hay Syria, nhăm đối trọng với ảnh hưởng của Mỹ và NATO.

Dù chưa thể khẳng định rằng Nga và Triêu Tiên đang hình thành một liên minh quân sự chính thức, nhưng những động thái gần đây cho thấy họ đang ngày càng phụ thuộc lẫn nhau.

Nga cần đạn dược, Triều Tiên cần công nghệ và hỗ trợ kinh tế - một mối quan hệ "đôi bên cùng có lợi" trong thời điểm đầy biến động hiện nay.

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tới Triều Tiên không chí mang tính biểu tượng mà còn thế hiện bước ngoặt quan trọng trong chiến lược đối ngoại của cả hai quốc gia.

Việc thúc đẩy hợp tác quân sự sâu rộng giữa Moscow và Bình Nhưỡng là một phần trong nỗ lực tái cấu trúc lại các liên minh toàn cầu theo hướng "đa cực hóa", làm phức tạp thêm bức tranh địa chính trị khu vực Đông Bắc Á.

Nếu xu hướng này tiếp tục, các quốc gia trong khu vực cũng như cộng đồng quốc tế sẽ phải đối mặt với một loạt thách thức mới liên quan đến an ninh, kiểm soát vũ khí, và nguy cơ chạy đua quân sự - điều có thể đẩy khu vực này rơi vào vòng xoáy bất ổn khó lường.