Đối tác toàn diện

Tháng 12/2001, Hiệp định Thương mại song phương Việt Nam – Hoa Kỳ được ký kết và chính thức có hiệu lực tháng 12 năm 2001 đã đưa thương mại hai nước tăng mạnh và từ năm 2005, Hoa Kỳ đã trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Cũng từ thời điểm này, sự xuất hiện của các doanh nghiệp Hoa Kỳ đầu tư vào Việt Nam đã thúc đẩy sự phát triển của kinh tế Việt Nam nói chung, các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng.

Trong đà phát triển của đất nước, việc đảm bảo an ninh năng lượng cho quốc gia và phát triển bền vững ngành năng lượng là một nhu cầu bức thiết. Lĩnh vực năng lượng cũng được đánh giá là lĩnh vực tiềm năng để làm sâu sắc hơn quan hệ toàn diện giữa hai nước, vì lợi ích của hai bên và hòa bình, ổn định trong khu vực và thế giới.

Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) là một trong những trụ cột kinh tế của đất nước, thực hiện vai trò là công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô của Chính phủ, đóng góp quan trọng cho ngân sách nhà nước. Hiện tại, Petrovietnam có đội ngũ lao động hùng hậu với số lượng gần 60.000 người, có trình độ cao, làm chủ các hoạt động dầu khí ở trong nước và ngoài nước.

Trải qua hơn 44 năm phát triển, Petrovietnam đã xây dựng được hệ thống công nghiệp dầu khí hoàn chỉnh, đồng bộ từ tìm kiếm thăm dò khai thác dầu khí đến phát triển công nghiệp khí - điện - chế biến và dịch vụ dầu khí, góp phần quan trọng đảm bảo an ninh năng lượng đất nước. Bên cạnh đó, Petrovietnam còn là đơn vị tiên phong trong hợp tác, hội nhập quốc tế . Đến nay, Petrovietnam hiện đang triển khai hoạt động dầu khí tại 14 nước trên thế giới. Các đối tác của Petrovietnam trải rộng ở hầu hết các châu lục.

Các doanh nghiệp Hoa Kỳ là các đối tác quan trọng của Petrovietnam trong các lĩnh vực hoạt động, từ tìm kiếm – thăm dò – khai thác dầu khí đến lĩnh vực khí, điện, chế biến dầu khí, dịch vụ dầu khí và tài chính. Các doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ như: ExxonMobil, Murphy Oil, Chevron, GE, HoneyWell, ... đều có mặt tại Việt Nam với nhiều dự án hợp tác sôi động trải rộng trên khắp cả nước. Các hoạt động hợp tác cũng hết sức phong phú và bao trùm mọi lĩnh vực năng lượng như thăm dò, khai thác, chế biến dầu khí, đầu tư, phát triển các nhà máy điện, phát triển năng lượng tái tạo...

Lãnh đạo Tập đoàn, BSR chụp ảnh lưu niệm với Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ

Bên cạnh lĩnh vực thăm dò, khai thác dầu khí, các doanh nghiệp Hoa Kỳ đánh giá cao khả năng phát triển các dự án điện tại Việt Nam, đặc biệt là các dự án điện sử dụng khí LNG nhập khẩu như NMĐ Sơn Mỹ 2. Dự án này nhận được sự quan tâm từ phía Tập đoàn AES. Tập đoàn AES là một doanh nghiệp lớn của Hoa Kỳ có nhiều kinh nghiệm trong mảng sản xuất và phân phối điện trên thế giới. Tại Việt Nam, AES đã phát triển Dự án Nhiệt điện Mông Dương 2 với công suất 1.240 MW cùng tổng số vốn vay vào khoảng 1,46 tỷ USD. Dự án này hiện đã hoàn thành và được đưa vào vận hành thương mại tháng 4/2015. 

Gần đây nhất, vào ngày 29/4/2019, tàu Almi Horizon đã cập cảng Nhà máy lọc dầu Dung Quất, chở theo 950.000 thùng dầu thô được khai thác tại Mỹ. Đây là chuyến tàu dầu thô đầu tiên của Mỹ xuất bán cho Việt Nam, đánh dấu sự phát triển trong mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam – Hoa Kỳ trong lĩnh vực chế biến dầu khí.

Bên cạnh các hợp tác về chính trị, kinh tế, hợp tác trong lĩnh vực năng lượng luôn được lãnh đạo của cả hai nước quan tâm, chú trọng. Tháng 5 năm 2017, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tới Hoa Kỳ, Petrovietnam và GE đã ký MOU về việc hợp tác phát triển nhà máy điện tuabin khí hỗn hợp Miền Trung 1 và 2. Cũng trong năm 2017, nhân chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Donald Trump tới Việt Nam, PV Gas và AES đã ký Bản ghi nhớ về dự án Kho cảng LNG Sơn Mỹ trước sự chứng kiến của lãnh đạo hai nước.

Để tăng cường mối quan hệ hợp tác với hai bên, hằng năm, đoàn doanh nghiệp cấp cao Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (US-ABC) đã có những buổi làm việc với lãnh đạo Petrovietnam tại trụ sở Tập đoàn để trao đổi về các cơ hội hợp tác kinh doanh về các lĩnh vực mà hai bên có thế mạnh. Tại các buổi làm việc, lãnh đạo Petrovietnam đã giới thiệu tới các doanh nghiệp thành viên của US-ABC các thông tin về các dự án mà các doanh nghiệp Hoa Kỳ có thể tham gia đầu tư, hợp tác. Đồng thời, giải đáp các vấn đề quan tâm của đoàn Doanh nghiệp Hoa Kỳ và khẳng định Petrovietnam luôn ủng hộ và sẵn sàng hợp tác với các đối tác trong các lĩnh vực liên quan.

Chủ tịch HĐTV PVN Trần Sỹ Thanh tiếp Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ

Đặc biệt, để cụ thể hóa, kể từ năm 2018, những cuộc đối thoại về an ninh năng lượng giữa Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã được diễn ra. Trọng tâm của vòng đối thoại là phương hướng tăng cường hợp tác trong lĩnh vực khí tự nhiên hóa lỏng, năng lượng tái tạo và đảm bảo an ninh năng lượng. Việc thiết lập đối thoại an ninh năng lượng sẽ hình thành một cơ chế hợp tác cấp Chính phủ với sự tham gia của các cơ quan quản lý, đơn vị nghiên cứu và doanh nghiệp của hai nước giúp tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc trao đổi, chia sẻ thông tin về chính sách, kế hoạch phát triển năng lượng và phối hợp đề xuất, xây dựng và phát triển các dự án hợp tác trong từng lĩnh vực cụ thể.

Cũng tại những cuộc đối thoại này, Petrovietnam bày tỏ sự hoan nghênh các doanh nghiệp Hoa Kỳ đầu tư, tham gia vào các dự án năng lượng tại Việt Nam cũng như cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Hoa Kỳ trong việc đầu tư vào các dự án phát triển kinh tế nói chung cũng như lĩnh vực năng lượng nói riêng. Với tiềm lực mạnh, kinh nghiệm dày dặn của các doanh nghiệp năng lượng Hoa Kỳ và tiềm lực phát triển của Việt Nam, hai bên có thể hướng tới hợp tác trong các dự án thăm dò, khai thác dầu khí, các dự án lọc hóa dầu, chế biến các sản phẩm dầu khí cũng như đầu tư hạ tầng cơ sở phục vụ nhập khẩu năng lượng tại Việt Nam. Thông qua các dự án này, các doanh nghiệp Việt Nam nói chung, Petrovietnam nói riêng có cơ hội chia sẻ, học hỏi kinh nghiệp từ các Tập đoàn, doanh nghiệp lớn về năng lượng của Hoa Kỳ để vạch ra chiến lược phát triển một cách bền vững ổn định trong những năm tiếp theo. Tuy nhiên để làm được những điều này, cần phải có những chính sách, cơ chế phù hợp để phát triển ngành năng lượng Việt Nam trong đó có ngành Dầu khí.

Có thể nói, sự đóng góp từ việc hợp tác trong lĩnh vực dầu khí nói riêng, năng lượng nói chung của Việt Nam – Hoa Kỳ đã góp phần không nhỏ nâng tầm quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Sự hợp tác đang mang lại nhiều lợi ích cho cả hai nước, tạo nền tảng và động lực cho sự phát triển quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đồng thời mở ra cơ hội hòa nhập cũng như vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế trong thời gian tới.