Câu chuyện Đại sứ

Trong bối cảnh bán đảo Triều Tiên luôn tiềm ẩn nguy cơ căng thắng quân sự, nhất là giữa hai quốc gia cùng dân tộc nhưng chia cắt hơn 70 năm qua - Hàn Quốc và Triều Tiên - mọi động thái về quân sự, ngoại giao giữa hai bên đều thu hút sự quan tâm đặc biệt từ cộng đông quốc tế.

Phải chăng đây là tín hiệu cho thấy Seoul đang muốn "xuống thang" căng thẳng và hướng tới một lộ trình đối thoại mới với Bình Nhưỡng?

Hay đây chỉ là bước đi mang tính chiến thuật tạm thời trước những diễn biến phức tạp trong khu vực?

Bối cảnh lịch sử và hiện tại

Hệ thống loa tuyên truyền - biểu tượng chiến tranh tâm lý

Từ sau Chiến tranh Triêu Tiên (1950-1953), hai miên Nam - Bắc bán đảo Triều Tiên đã tiến hành nhiều biện pháp đối đầu trong lĩnh vực chiên tranh tâm lý.

Một trong những biểu tượng nổi bật là hệ thống loa phát thanh tuyên truyền dọc khu phi quân sự (DMZ) rộng 4 km - vốn là nơi phân chia Hàn Quốc và Triều Tiên.

Những chiếc loa công suất lớn của cả hai bên không chỉ phát tin tức, thông tin phản đối chính quyền đối phương mà còn phát nhạc pop, bản tin thời sự nhằm ảnh hưởng tinh thần của binh sĩ và dân cư gần biên giới.

Vai trò của loa tuyên truyền trong quan hệ liên Triều

Các chiến dịch phát thanh tuyên truyền qua loa thường được Hàn Quốc sử dụng như một công cụ gây áp lực môi khi Triều Tiên có hành động khiêu khích như

thử tên lửa hay hạt nhân.

Tuy nhiên, việc kích hoạt hệ thống loa thường làm leo thang căng thắng, thậm chí từng dẫn đến các vụ đấu pháo dọc biên giới.

Trong năm 2018 - giai đoạn được coi là "thời kỳ trăng mật" trong quan hệ liên Triều - Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã cùng nhất trí dừng mọi hành vi tuyên truyền, trong đó có việc tắt loa và tháo dỡ thiết bị dọc biên giới, như một bước đi xây dựng lòng tin.

Tuy nhiên, từ sau khi đàm phán Mỹ - Triều đổ vỡ năm 2019, Bình Nhưỡng đã nhiều lần thể hiện thái độ cứng rắn, thậm chí phá hủy Văn phòng liên lạc liên Triều tại Kaesong năm 2020.

Nguyên nhân Hàn Quốc tháo dỡ loa tại biên giới

Động thái mang tính hòa dịu

Ngày 2/8/2025, Bộ Quốc phòng Hàn Quốc chính thức thông báo việc dỡ bỏ các hệ thống loa tuyên truyền ở nhiều điểm dọc khu vực biên giới.

Theo thông cáo, hành động này nhằm "tạo điều kiện thuận lợi cho môi trường an ninh ổn định", đồng thời "góp phần thúc đẩy triển vọng đối thoại trong tương lai gần".

Giới chuyên gia nhận định, đây là động thái mang tính hòa dịu, nhất là sau chuỗi ngày Triêu Tiên tăng cường các vụ phóng tên lửa tâm ngăn nhăm đáp trả các cuôc tâo trân chung Mỹ - Hàn.

Thay đổi chính sách dưới thời Tổng thống mới

Một nguyên nhân khác có thể đến từ sự thay đổi lãnh đạo tại Hàn Quốc. Sau cuộc bầu cử Tống thống đầu năm 2025, người kế nhiệm ông Yoon Suk-yeol đã đưa ra cam kết "xây dựng một bán đảo Triều Tiên ổn định và hòa bình, thông qua đối thoại và ngoại giao".

Việc tháo dỡ loa được xem là một bước đi đúng hướng, thể hiện cam kết giảm căng thẳng.

Hàn Quốc tháo dỡ loa dọc biên giới Triều Tiên liệu có giúp hạ nhiệt tình hình căng thẳng hai quốc gia

Phản ứng từ Triều Tiên và Quốc tế

Phản ứng từ Triều Tiên

Tính đến thời điểm hiện tại, Bình Nhưỡng chưa đưa ra phản ứng chính thức về hành động tháo dỡ loa của Hàn Quốc.

Tuy nhiên, các nhà quan sát cho rằng, Triều Tiên có thể coi đây là hành động tích cực, nhất là khi gần đây, nước này cũng có vài dấu hiệu "giảm nhiệt", như hạn chế số vụ phóng tên lửa trong tháng 7 vừa qua và tránh đề cập đến Hàn Quốc trong một số bài phát biểu.

Phản ứng của cộng đồng quốc tế

Các nước như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản - những quốc gia có ảnh hưởng lớn đến tình hình bán đảo Triều Tiên - đều hoan nghênh bước đi này của Seoul.

Washington tuyên bố "ủng hộ mọi nỗ lực giảm căng thẳng và thúc đẩy hòa bình lâu dài ở Đông Bắc Á".

Bắc Kinh và Tokyo cũng ra tuyên bố tích cực, cho rằng đây là "tín hiệu tốt giữa lúc tình hình an ninh khu vực có nhiều rủi ro".

Ý nghĩa và hệ luỵ

Góp phần tạo môi trường đối thoại

Việc tháo dỡ loa có thể mở đường cho các cuộc tiếp xúc cấp thấp, hoặc ít nhất là tái lập kênh liên lạc quân sự vốn bị cắt đứt trong nhiêu năm qua.

Nếu được Triều Tiên nhìn nhận như một thiện chí thật sự, đây có thể là khởi đầu cho quá trình xây dựng lòng tin trở lại. Triều Tiên nhìn nhận như một thiện chí thật sự, đây có thể là khởi đầu cho quá trình xây dựng lòng tin trở lại.

Tránh leo thang xung đột không cần thiết

Trong bối cảnh khu vực đang có nhiều điểm nóng như chiến sự Ukraine, xung đột Trung Đông, sự đối đầu Mỹ - Trung tại châu Á, việc Hàn Quốc chủ động "xuống thang" có thể giúp tránh việc bán đảo Triều Tiên trở thành một điểm bùng phát khủng hoảng mới.

Việc tháo dỡ loa - dù mang tính biểu tượng - nhưng lại có tác dụng thực tiễn trong việc ngăn chặn hành vi khiêu khích qua lại.

Tuy nhiên, còn nhiều nghi ngại

Không ít chuyên gia cho rằng, hành động của Hàn Quốc tuy tích cực nhưng có thế bị Triều Tiên "làm ngơ" hoặc thậm chí coi là yếu đuối.

Trong quá khứ, nhiều nỗ lực thiện chí từ Seoul từng không được Bình Nhưỡng đáp lại tương xứng, mà còn bị lợi dụng để gia tăng lợi thế đàm phán.

Vì vậy, giới chức Hàn Quốc vẫn cần có các biện pháp phòng thủ vững chắc trong trường hợp đối phương không đáp lại thiện chí này.

Khả năng nối lại đối thoại

Với việc tháo dỡ loa, nếu được Bình Nhưỡng đáp lại băng các bước đi tích cực - như khôi phục kênh liên lạc quân sự, ngừng thử tên lửa - thì triển vọng đối thoại liên Triều hoàn toàn có thế mở ra trong nửa cuối năm 2025.

Dưới sự hỗ trợ từ quốc tế, đặc biệt là vai trò trung gian của Mỹ hoặc Trung Quốc, một cuộc gặp thượng đỉnh mới có thể không quá xa vời.

Kịch bản tiêu cực vẫn có thể xảy ra

Ngược lại, nếu Triều Tiên tiếp tục phớt lờ và tăng cường các hoạt động quân sự, thì thiện chí từ Hàn Quốc sẽ sớm bị xóa bỏ. Seoul có thể tái kích hoạt hệ thống loa tuyên truyền, đông thời nối lại các cuộc tập trận lớn với Mỹ - điêu từng khiến Bình Nhưỡng nổi giận trong quá khứ.

Việc Hàn Quốc tháo dỡ hệ thống loa tuyên truyền dọc biên giới Triều Tiên là một quyết định quan trọng mang tính chiến lược.

Trong môi trường an ninh nhạy cảm, từng hành động nhỏ cũng có thể tạo ra thay đổi lớn.

Dù chỉ là một phần trong nỗ lực "giảm nhiệt" căng thắng, nhưng hành động này thể hiện thông điệp rõ ràng: Seoul săn sàng chọn con đường đối thoại thay vì đối đầu.

Tuy nhiên, hòa bình trên bán đảo Triều Tiên không thể đến từ một phía. Nếu không có sự đáp lại tương xứng từ Triều Tiên, nỗ lực của Hàn Quốc có thể trở thành "tiếng vọng trong im lặng".

Cộng đồng quốc tế đang theo dõi sát diễn biến tiếp theo, và tất cả đều hy vọng rằng, một ngày không xa, hệ thống loa tuyên truyền sẽ không còn cân thiết, thay vào đó là tiếng nói chung về hòa giải, hợp tác và thống nhất dân tộc.