Khoa học công nghệ

Cùng dự có: Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng; đại diện lãnh đạo các ban của Trung ương Đảng, Đảng ủy Chính phủ; lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương; 240 đại biểu, đại diện cho gần 5.000 đảng viên của 46 cơ sở đảng thuộc Đảng bộ Bộ KH&CN.

Với chủ đề "Đoàn kết - Kỷ cương - Đột phá - Sáng tạo - Phát triển", Đại hội Đảng bộ Bộ KH&CN nhiệm kỳ 2025-2030 đã tổng kết, đánh giá kết quả lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ 2020-2025, thống nhất phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ nhiệm kỳ 2025-2030. Đại hội cũng đóng góp ý kiến vào các dự thảo văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV và dự thảo văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030.

Báo cáo tại Đại hội nêu rõ, từ ngày 1/3/2025, Đảng bộ Bộ KH&CN được thành lập trên cơ sở hợp nhất Đảng bộ Bộ KH&CN và Đảng bộ Bộ Thông tin và Truyền thông. Kế thừa và phát huy những thành quả đã đạt được, Đảng bộ Bộ KHCN nhiệm kỳ 2020-2025 đã thể hiện rõ vai trò hạt nhân chính trị, lãnh đạo toàn diện các mặt công tác của Bộ.

Nhiều nghị quyết, chương trình hành động được ban hành đã tạo đột phá về tư duy và phương thức lãnh đạo, thúc đẩy cải cách thể chế, mở rộng không gian phát triển mới; toàn Đảng bộ cơ bản, các chỉ tiêu đặt ra đã được hoàn thành và hoàn thành vượt mức.

Trong đó, hoàn thành 3 chỉ tiêu được đề ra trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030 gồm: Tỷ trọng kinh tế số trong GDP năm 2025 ước đạt 19-20%; chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam đứng thứ 44/193 quốc gia; đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) đạt 46,2%, cao hơn giai đoạn 2016-2020.

Đại hội thống nhất, nhiệm kỳ tới, toàn Đảng bộ tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh toàn diện. Đảng bộ lãnh đạo xây dựng Bộ KH&CN thành cơ quan đầu mối quốc gia về KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, bưu chính, viễn thông, tiêu chuẩn hóa, sở hữu trí tuệ và năng lượng nguyên tử; đủ năng lực dẫn dắt, điều phối và kiến tạo môi trường thuận lợi để KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thực sự trở thành động lực chủ yếu cho phát triển nhanh, bền vững đất nước.

Trong đó, phấn đấu đến hết nhiệm kỳ, KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đóng góp 5% GDP; kinh tế số đạt tỷ trọng 30% GDP; hoàn thiện hạ tầng số và KHCN hiện đại, bảo đảm 100% dân số được phủ sóng 5G, triển khai thí điểm 6G; xây dựng 100 trung tâm đổi mới sáng tạo, trong đó ít nhất 6 trung tâm đạt tầm khu vực; xây dựng 1 trung tâm siêu tính toán quốc gia; chỉ số tích hợp phát triển bưu chính vào nhóm 20 quốc gia dẫn đầu thế giới…

Đại hội cũng đề ra mục tiêu đưa vào vận hành các sàn giao dịch công nghệ, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, bảo đảm 40% kết quả nghiên cứu và phát triển công nghệ được thương mại hóa hoặc ứng dụng thực tế; hỗ trợ tối thiểu 1.000 doanh nghiệp KHCN và 3.000 doanh nghiệp khởi nghiệp công nghệ.

Đảng bộ Bộ KH&CN phấn đấu triển khai hiệu quả chương trình phát triển năng lượng nguyên tử; hoàn thành đào tạo 50.000 kỹ sư trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược, năng lượng nguyên tử, tiêu chuẩn hóa; thu hút 500 chuyên gia quốc tế và trí thức kiều bào làm việc dài hạn tại Việt Nam; bảo đảm làm chủ tối thiểu 70% công nghệ chiến lược, góp phần nâng cao năng lực tự chủ công nghệ và năng lực cạnh tranh quốc gia.

Nhấn mạnh yêu cầu nhận thức rõ vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng nói trên để tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Thủ tướng đề nghị Đảng bộ Bộ KH&CN trong nhiệm kỳ tới cần tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Theo Thủ tướng, Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ KH&CN lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra trong bối cảnh tình hình khu vực và thế giới đang tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường; KHCN có những bước phát triển mạnh mẽ.

Thời gian vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành “bộ tứ trụ cột” (Nghị quyết 57 về phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế; Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng và thực thi pháp luật; Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân), tới đây là các Nghị quyết về giáo dục, y tế, văn hóa, kinh tế Nhà nước…

Khẳng định vai trò, tầm quan trọng của Nghị quyết 57, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục tổ chức thực hiện hiệu quả, đặc biệt là tháo gỡ vướng mắc thể chế; bảo đảm sự tiếp cận bình đẳng với KHCN, các nguồn lực đất nước; khuyến khích đổi mới sáng tạo ở khắp mọi nơi, tạo phong trào, xu thế đổi mới sáng tạo.

Đặc biệt, Thủ tướng nêu rõ, muốn thực hiện 2 mục tiêu 100 năm đã đề ra tới năm 2030, 2045, chúng ta phải có tư duy đổi mới, hành động quyết liệt, xác định đúng, trúng các nhiệm vụ, giải pháp, đặc biệt xác định phát triển bứt phá, nhanh chóng KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; đây là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên phát triển, KHCN là nền tảng, đổi mới sáng tạo là động lực, chuyển đổi số là kết nối, con người là trung tâm, là chủ thể.

Theo Thủ tướng, nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ đổi mới và sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân và doanh nghiệp; phải coi trọng trí tuệ, thời gian và quyết đoán đúng lúc; quyết tâm cao, nỗ lực lớn, nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu làm lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm; phát huy đoàn kết quốc tế, coi trọng sự giúp đỡ của bạn bè, đối tác với cách tiếp cận toàn dân, toàn diện, toàn cầu; để từ đó tổng hợp nhiều yếu tố khác nhau, tạo ra sức mạnh tổng hợp, bắt kịp, tiến cùng và vượt lên trong quá trình phát triển.

Thủ tướng nêu rõ, Bộ KHCN có vị trí đặc biệt quan trọng, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược, sở hữu trí tuệ; tiêu chuẩn đo lường, chất lượng; công nghiệp công nghệ thông tin...; phải tiên phong, gương mẫu, đi đầu trong phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, góp phần làm mới lại các động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, đưa hàm lượng KHCN để tăng năng suất lao động tổng hợp.

Thủ tướng đề nghị mỗi cán bộ trong lĩnh vực này phải là chiến sĩ tiên phong, người dẫn dắt, đi đầu, dám hy sinh trong việc phát triển, ứng dụng KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Nhấn mạnh yêu cầu nhận thức rõ vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng nói trên để tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Thủ tướng đề nghị Đảng bộ Bộ KH&CN trong nhiệm kỳ tới cần tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm.

Thứ nhất, tập trung làm tốt công tác xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của toàn Đảng bộ, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên.

Theo đó, quán triệt, thực hiện nghiêm và vận dụng sáng tạo 5 nguyên tắc, 5 phương thức lãnh đạo của Đảng, trong đó đặc biệt chú trọng nguyên tắc tập trung dân chủ; thực hiện tự phê bình và phê bình; đẩy mạnh kiểm tra, giám sát, không dàn trải, có trọng tâm, trọng điểm; giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất; luôn gắn bó mật thiết với Nhân dân, vì cuộc sống ấm no hạnh phúc của nhân dân; học tập và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.

Thứ hai, tiếp tục đổi mới tư duy lãnh đạo, nâng cao năng lực hoạch định và triển khai chính sách KHCN, với phương châm là: Lấy dữ liệu làm nền tảng, lấy công nghệ làm công cụ, lấy đổi mới sáng tạo làm động lực, lấy chuyển đổi số làm phương thức, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm.

Chủ động đẩy mạnh cải cách TTHC, thể chế hóa và triển khai hiệu quả các Nghị quyết Trung ương, nhất là Nghị quyết 57 và Nghị quyết 66 về xây dựng và thực thi pháp luật. Trọng tâm là sửa đổi, hoàn thiện hệ thống pháp luật về KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số theo hướng tích hợp, đồng bộ, minh bạch.

Thủ tướng giao Đảng ủy Bộ KHCN tập trung ưu tiên mọi nguồn lực để hoàn thiện các dự án Luật về KHCN, đổi mới sáng tạo, trong đó có Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Chuyển giao Công nghệ, Luật Trí tuệ nhân tạo (AI)… trình tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV (dự kiến tháng 10/2025). Sớm thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm.

Thứ ba, khuyến khích đa dạng các nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, đặc biệt là đầu tư tư nhân; phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.

Thứ tư, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, phát triển chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, công dân số hiện đại. Đặc biệt chú trọng phát triển hạ tầng số, nền tảng dữ liệu quốc gia, và bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng, chủ quyền số. Tích cực tham gia, thúc đẩy phong trào Bình dân học vụ số. Khẩn trương khắc phục tình trạng các thôn bản lõm sóng, thiếu điện.

Phát triển nguồn nhân lực KHCN chất lượng cao. Có cơ chế khuyến khích thành lập các doanh nghiệp khởi nghiệp, triển khai các sản phẩm nghiên cứu trong các viện nghiên cứu, trường đại học theo mô hình 3 nhà (nhà trường, nhà doanh nghiệp, nhà nghiên cứu). Triển khai chiến lược thu hút nhân tài; tập trung đào tạo 50 nghìn kỹ sư trong lĩnh vực công nghệ.

Ưu tiên phát triển và làm chủ công nghệ chiến lược, công nghệ lõi. Xây dựng phương án sắp xếp, tổ chức lại các tổ chức KHCN, đầu tư phát triển các tổ chức nghiên cứu mạnh. Triển khai đầu tư, chia sẻ khai thác các trung tâm nghiên cứu, phòng thí nghiệm dùng chung.

Thứ năm, Thủ tướng nêu rõ, một trong những nhiệm vụ quan trọng của Đại hội là tham gia đóng góp ý kiến vào văn kiện Đại hội XIV của Đảng, tham gia ý kiến vào các văn kiện và bầu đoàn đại biểu tham dự Đại hội Đảng bộ Chính phủ lần thứ nhất.

Khẳng định KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số không chỉ là xu thế, mà là “con đường tất yếu” để Việt Nam vươn lên trong kỷ nguyên mới, trở thành quốc gia phát triển, giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, thịnh vượng, Thủ tướng đề nghị mỗi cán bộ trong lĩnh vực này phải là chiến sĩ tiên phong, người dẫn dắt, đi đầu, dám hy sinh trong việc phát triển, ứng dụng KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Nhấn mạnh cần tiếp tục phát huy truyền thống tự hào, vẻ vang, tinh thần cống hiến, hy sinh, đây là một điểm tựa tinh thần để vượt lên chính mình, vượt qua giới hạn của bản thân, không thỏa mãn với những gì đã đạt được, với phương châm “Đoàn kết - Kỷ cương - Đột phá - Sáng tạo - Phát triển” mà Đại hội đã đề ra trong nhiệm kỳ tới, Thủ tướng yêu cầu ngay sau Đại hội, cấp ủy Bộ cần khẩn trương tổ chức quán triệt và cụ thể hóa Nghị quyết thành Chương trình hành động để triển khai thực hiện; đồng thời phân công, giao trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân, đơn vị bảo đảm “6 rõ”: Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ thẩm quyền; dễ giám sát, dễ kiểm tra, dễ thúc đẩy; kịp thời khen thưởng động viên, nhân rộng những mô hình hay, cách làm tốt, phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra.