Khoa học công nghệ

Các khách mời tham dự Tọa đàm (từ trái sang): Bà Trịnh Ngọc Trâm, Phó Chủ tịch UBND phường Cửa Nam, TP. Hà Nội; ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS), Hội Truyền thông số Việt Nam; ông Phạm Đức Long, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ; ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội; ông Phan Trung Tuấn, Vụ trưởng Vụ chính quyền địa phương – Bộ Nội vụ - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Ngày 24/7, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ phối hợp Văn phòng UBND TP. Hà Nội tổ chức Tọa đàm “Chuyển đổi số – Cầu nối sống còn giữa hai cấp chính quyền địa phương”. Sự kiện quy tụ đại diện các bộ, ngành trung ương, chuyên gia và lãnh đạo địa phương nhằm chia sẻ kinh nghiệm, tháo gỡ khó khăn trong quá trình ứng dụng công nghệ số vào xây dựng mô hình chính quyền hai cấp.

Tại tọa đàm, ông Phan Trung Tuấn – Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ) cho biết, từ ngày 1/7/2025, cả nước đã có 34 tỉnh, thành với hơn 3.200 xã vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Sau hơn 3 tuần triển khai, hệ thống bước đầu hoạt động ổn định, không xảy ra gián đoạn hành chính.

Chia sẻ kinh nghiệm từ Hà Nội, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng nhấn mạnh ba yếu tố then chốt: “Đồng bộ – Dữ liệu – Chủ động” giúp Thành phố duy trì bộ máy thông suốt, nhất là ở cấp cơ sở. Tại phường Cửa Nam, chính quyền địa phương đã đưa robot AI vào phục vụ hành chính công, tạo môi trường thân thiện và văn minh.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Đức Long cho biết, từ tháng 4/2025, Bộ đã hướng dẫn các địa phương nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, đồng thời cử nhân sự hỗ trợ cấp xã. Đến nay, 100% xã thuộc diện sáp nhập đã vận hành ổn định. Tuy nhiên, sau khảo sát, tổ liên ngành ghi nhận 25 nhóm vấn đề còn tồn tại, từ thiếu cấu hình biểu mẫu, hạ tầng CNTT, kỹ năng cán bộ… đến bất cập trong liên thông chữ ký số giữa các bộ ngành.

Bộ KH&CN sẽ kiến nghị Chính phủ họp đánh giá, đồng thời giao Sở KH&CN địa phương giữ vai trò “nhạc trưởng” điều phối xây dựng nền tảng số dùng chung, tránh đầu tư chồng chéo, manh mún.

Ở góc độ chuyên gia, ông Nguyễn Quang Đồng – Viện trưởng IPS (Hội Truyền thông số Việt Nam) nhấn mạnh vai trò của dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống và kết nối được” để tiến tới thủ tục hành chính phi địa giới.

Về giải pháp lâu dài, Bộ Nội vụ và các địa phương xác định trọng tâm là phát triển nguồn nhân lực cấp xã – nơi đang chịu áp lực công việc lớn sau khi nhận thêm hơn 1.000 nhiệm vụ từ cấp huyện. Cán bộ xã phải vừa hiểu luật, giỏi nghiệp vụ, thành thạo công nghệ và biết phục vụ dân. Các địa phương như Hà Nội, Đà Nẵng, Thái Nguyên đã triển khai nhiều mô hình sáng tạo: đưa sinh viên công nghệ về xã, bố trí luật sư tư vấn, sử dụng robot hỗ trợ hành chính.

Kết luận tọa đàm, Thứ trưởng Phạm Đức Long nêu ba điều kiện then chốt để chuyển đổi số thành công: vai trò người đứng đầu, dữ liệu số chất lượng cao, và nhận thức rằng đây là quá trình liên tục, không phải một dự án “làm rồi để đó”. Chỉ khi chuyển đổi số thực sự đi vào thực tiễn, mới có thể phục vụ tốt người dân, doanh nghiệp, và hiện thực hóa một nền hành chính hiện đại, hiệu quả.

 Kể từ ngày 1/7/2025, 34 tỉnh, thành phố trong cả nước bắt đầu triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp (gồm cấp tỉnh và cấp xã). Phát biểu tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số ngày 2/7, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: "Chuyển đổi số chính là hệ thần kinh Trung ương, là cầu nối "sống còn" giữa tỉnh và xã; là bộ não dữ liệu để tổng hợp, phân tích, cảnh báo sớm tình hình, không để xảy ra vùng trũng thông tin".