Không để cán bộ ‘dám nghĩ, dám làm’ phải lo lắng, đặt cược sinh mệnh chính trị của mình
Thứ năm, 02/11/2023 - 05:00 (GMT+7)
TCVM - Đại biểu Quốc hội cho rằng, phải xây dựng pháp luật để cán bộ không phải dám nghĩ, dám làm theo nghĩa “xé rào”, vi phạm pháp luật để khắc phục những bất cập của pháp luật.
Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 6, ngày 01/11, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024...
Tình trạng một bộ phận cán bộ né tránh, đùn đẩy công việc, sợ sai, sợ trách nhiệm... đã được đề cập rất nhiều trong thời gian qua. Ngay trong báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 6 cũng thẳng thắn nhìn nhận, một trong những hạn chế, khó khăn trong thực hiện phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 là “một bộ phận cán bộ còn có tâm lý né tránh, sợ trách nhiệm, sợ sai trong thực thi công vụ thuộc thẩm quyền”.
Vấn đề này cũng nhận được sự quan tâm của nhiều đại biểu Quốc hội trong 1,5 ngày (chiều 31/10 và cả ngày 1/11) thảo luận ở hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024.
Tạo cơ sở pháp lý bảo vệ người dám nghĩ dám làm, vì lợi ích chung
Nêu quan điểm về vấn đề này, Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang cho rằng cần nghiên cứu sớm sửa đổi pháp luật, tạo cơ sở pháp lý bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, vì lợi ích chung.
Đánh giá cao kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội 9 tháng năm 2023, mặc dù còn 5/15 chỉ tiêu không đạt mục tiêu đề ra, nhưng trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, những kết quả này rất đáng ghi nhận, là sự nỗ lực rất lớn của Chính phủ, các bộ, ngành, cả hệ thống chính trị.
Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo của Chính phủ cũng chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế trong đó có hạn chế do tổ chức điều hành thực hiện nhiệm vụ được giao của bộ máy nhà nước.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang. Ảnh: Quochoi.vn
Đại biểu đề nghị Chính phủ nghiên cứu làm rõ hơn nguyên nhân chủ quan tác động đến hạn chế này, bởi yếu tố con người là quan trọng nhất. Đây là nguyên nhân căn cơ để đưa ra các cái giải pháp khắc phục hạn chế và nâng cao chất lượng thực thi nhiệm vụ công vụ của cán bộ công chức, viên chức.
Liên quan đến nâng cao chất lượng bộ máy nhà nước trong thực hiện nhiệm vụ, đại biểu rất mừng vì thời gian qua Chính phủ đã ban hành Nghị định 73 về khuyến khích bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung.
Tuy nhiên, đây là nghị định, không thể thay thế điều chỉnh các quy định của luật vì vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm nghiên cứu sửa đổi pháp luật, trong đó có Luật Công chức và Luật Viên chức.
Ở góc nhìn khác, đại biểu Tạ Văn Hạ (Đoàn đại biểu quốc hội Quảng Nam) đặt vấn đề, tại sao trong triển khai thực hiện còn vướng mắc nhiều, nhất là đầu tư công, cán bộ, công chức sợ trách nhiệm, không dám làm.
Đại biểu đánh giá cao kết quả rà soát hệ thống văn bản pháp luật, nhưng có một vấn đề quan trọng là chính sách, pháp luật đưa ra nhưng cách hiểu luật có những vấn đề chưa thực sự thống nhất, dẫn đến cán bộ hiểu luật theo một cách nhưng đoàn kiểm tra, giám sát thì hiểu một theo một cách khác.
Đại biểu đoàn Quảng Nam dẫn ví dụ về xác định giá trị đất đai trong các vụ việc sai phạm, có trường hợp xác định giá trị ở thời điểm khởi tố vụ án, nhưng cũng có quan điểm cần xác định thất thoát tại thời điểm xảy ra vụ việc.
Chánh án TAND tối cao cũng từng trả lời tại Quốc hội rằng xác định thiệt hại tại thời điểm xảy ra vụ việc, nhưng có vụ xác định tại thời điểm khởi tố và “sau mấy năm giá trị đất đã khác”.
“Có vụ án lúc đầu xác định thiệt hại 4 nghìn tỷ đồng, sau đó còn hơn 1 nghìn tỷ đồng. Có vụ ở TP Hồ Chí Minh ban đầu hơn 1 nghìn tỷ đồng nhưng về sau còn hơn 200 tỷ đồng. Việc xác định giá trị tại thời điểm nào cũng là một trong những nguyên nhân, yếu tố làm cho cán bộ sợ, không dám làm” – đại biểu Tạ Văn Hạ nói. Đồng thời đề nghị khi rà soát đánh giá văn bản pháp luật có chồng chéo, bất cập hay không cần làm rõ câu chuyện làm sao để cách hiểu thống nhất.
Đầu tư vào yếu tố con người
Nêu quan điểm về việc đâu tư vào yếu tố con người, Đại biểu Chamaléa Thị Thủy – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận cho rằng, tình hình thế giới đang đặt ra nhiều khó khăn thách thức đối với việc thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế xã hội. Để thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế, Chính phủ cần giải pháp điều hành linh hoạt và quyết liệt hơn nữa, tập trung nguồn lực có trọng tâm, trọng điểm, trước hết cần đầu tư hiệu quả vào yếu tố con người.
Đại biểu cho rằng, con người là yếu tố rất quan trọng, vì yếu tố con người quyết định thành bại của mọi chính sách khác.
Đại biểu Chamaléa Thị Thủy – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận. Ảnh: Quochoi.vn
Các chính sách lớn chậm được triển khai, lúng túng trong thực hiện thì nguyên nhân chính là do nguồn lực thực hiện còn hạn chế, năng suất lao động thấp, chất lượng nguồn nhân lực chưa cao, nguồn nhân lực thiếu và yếu trong một số ngành mũi nhọn.
Đại biểu đề nghị cần đầu tư nhiều hơn nữa, hiệu quả hơn nữa vào yếu tố con người, thực hiện hiệu quả các chính sách về chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, quan tâm đầu tư nhiều hơn nữa cho giáo dục và đào tạo, xây dựng chính sách phát huy hiệu quả giá trị văn hóa, khơi dậy sức mạnh dân tộc, tinh thần yêu nước và khát vọng vươn lên của người Việt, tạo nền tảng bền vững và lâu dài cho sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.
Phải xây dựng pháp luật để cán bộ không phải dám nghĩ, dám làm theo nghĩa là “xé rào”
Tranh luận trong phiên thảo luận của Quốc hội, đại biểu Trần Hữu Hậu (Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh) đồng tình với ý kiến cần cải cách thể chế mạnh mẽ hơn nữa nhưng cho rằng cần xem xét kĩ và có cách làm khác đối với đề xuất thể chế hóa việc bảo vệ cán bộ, doanh nghiệp, dám nghĩ, dám làm.
Đại biểu nhắc lại vấn đề từng nêu tại kỳ họp trước là phải xây dựng pháp luật để cán bộ không phải dám nghĩ, dám làm theo nghĩa là “xé rào”, là vi phạm pháp luật để khắc phục những bất cập của pháp luật; không phải đem cả sinh mệnh chính trị của mình để thực thi chức trách, nhiệm vụ mà phải tìm cách lách từ cái tên của công việc cho đỡ bị chú ý, đến phải trình bày nhỏ to để cơ quan chức năng thông cảm, bỏ qua hoặc “giơ cao, đánh khẽ”.
Đại biểu Trần Hữu Hậu (Đoàn Đại biểu quốc hội tỉnh Tây Ninh). Ảnh: Báo điện tử Đảng Cộng Sản
Đại biểu Trần Hữu Hậu cho rằng, việc quyết liệt rà soát hàng trăm văn bản để tìm ra những mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, vướng mắc theo Nghị quyết 101/2023/QH15 là cơ sở để sửa đổi, bổ sung các quy định xử lý những vướng mắc, tồn tại từ nhiều năm, tạo hành lang pháp lý cho cán bộ ta an tâm hơn, chủ động hơn trong thực thi công vụ.
Tuy nhiên, thực tế luôn biến động, chất lượng xây dựng pháp luật lúc này lúc khác chưa cao, những bất cập, chồng chéo, mâu thuẫn mới sẽ phát sinh. Do đó, cần tìm những phương thức xây dựng pháp luật phù hợp.
Đại biểu Trần Hữu Hậu đề nghị Quốc hội xem xét sửa đổi Luật Ban hành quy phạm pháp luật theo hướng cho phép trình và thông qua Quốc hội một luật sửa đổi, bổ sung nhiều luật chỉ với một hoặc một vài nội dung cụ thể theo quy trình, thủ tục ngắn gọn trong một kỳ họp. Đại biểu cho rằng điều này sẽ đáp ứng yêu cầu cơ bản trong xây dựng pháp luật là luật phải xây dựng từ thực tiễn, đáp ứng kịp thời những đòi hỏi của thực tiễn để phát huy cao nhất tiềm lực phát triển đất nước.
“Luật gây vướng mắc, góp phần tạo sức ì cho hệ thống công quyền mà không sửa kịp thời là có lỗi với dân, với nước”, đại biểu nhấn mạnh.
Hải An
