Kỷ nguyên mới
Trước thềm Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm đã phát đi một thông điệp quan trọng về Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
Thông điệp không chỉ khơi dậy khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc mà còn nhấn mạnh tinh thần hành động, đổi mới sáng tạo và trách nhiệm vì lợi ích chung, thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược: đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao.
 |
| Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo Trung ương về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Ảnh: TTXVN |
Việc tinh gọn bộ máy, giảm thiểu các khâu trung gian, sắp xếp lại cơ cấu tổ chức bộ máy cơ quan của Đảng sẽ tạo ra một hệ thống tổ chức chặt chẽ, không chồng chéo, hoạt động với hiệu suất cao không chỉ giúp tối ưu hóa nguồn lực mà còn nâng cao chất lượng tham mưu, lãnh đạo, quản lý và kiểm tra, giám sát theo đúng chức năng, nhiệm vụ.
Điều này đòi hỏi, những nỗ lực cải cách không chỉ dừng ở việc giảm thiểu số lượng cơ quan, ban, ngành mà còn tập trung cải thiện chất lượng đội ngũ cán bộ, bảo đảm sự minh bạch, trách nhiệm và hiệu quả trong mọi hoạt động, từ trung ương đến địa phương.
Để hiện thực hóa những mục tiêu này, một bộ máy tinh gọn, minh bạch, hiệu quả, và phục vụ tốt hơn cho nhân dân là điều kiện tiên quyết. Bài viết sẽ phân tích các luận cứ khoa học, dẫn chứng thực tế trong và ngoài nước, nhằm làm rõ tính cấp thiết cũng như các giải pháp triển khai việc tinh gọn tổ chức bộ máy cơ quan của Đảng.
Trên thế giới, đã có nhiều lý thuyết quản trị tổ chức, đặc biệt là mô hình quản trị tinh gọn (Lean Management), đã chứng minh rằng việc loại bỏ các yếu tố dư thừa, giảm tầng nấc trung gian và tối ưu hóa quy trình sẽ cải thiện hiệu quả hoạt động.
Trong bối cảnh Việt Nam, việc áp dụng các nguyên tắc này vào bộ máy cơ quan Đảng không chỉ giúp tăng cường hiệu suất mà còn giảm áp lực ngân sách và tăng sự tín nhiệm của nhân dân.
Thời gian qua, Đảng Cộng sản Việt Nam đã nhiều lần khẳng định chủ trương tinh gọn bộ máy trong các văn kiện.
Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII đã nhấn mạnh: “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” là nhiệm vụ quan trọng.
Điều này không chỉ phù hợp với yêu cầu phát triển mà còn là một phần của việc xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
Nhìn từ kinh nghiệm quốc tế cho thấy, nhiều quốc gia sau khi giảm các số lượng các cơ quan dư thừa không chỉ giúp giảm chi phí mà mà còn tăng hiệu quả quản lý vượt bậc.
Từ năm 2018, Trung Quốc đã tiến hành cải cách hành chính mạnh mẽ và giảm số lượng các cơ quan hành chính cấp bộ và đơn vị trực thuộc Chính phủ. Việc sát nhập và phân công lại nhiệm vụ các cơ quan chuyên môn giúp tối ưu hóa bộ máy, giảm chi phí và tăng hiệu quả quản lý.
Là một hình mẫu nổi bật với bộ máy hành chính nhỏ gọn nhưng có năng lực quản trị cao, chính phủ Singapore thường xuyên rà soát, sắp xếp lại các cơ quan nhà nước để tránh sự chồng chéo nhiệm vụ, tập trung vào việc phát triển nhân tài và nâng cao hiệu quả phục vụ công dân.
Từ thực tiễn các nước trên thế giới có thể thấy, việc tinh gọn bộ máy là một trong những yêu cầu bức thiết của quá trình phát triển. Tại Việt Nam, dù đã có nhiều nỗ lực trong việc cải tổ, nhưng bộ máy cơ quan Đảng vẫn tồn tại một số bất cập.
Ví dụ như sự chồng chéo chức năng, nhiệm vụ. Thực tế cho thấy, một số cơ quan ở cả cấp Trung ương và địa phương còn thiếu sự phối hợp nhịp nhàng, dẫn đến lãng phí nguồn lực.
Bên cạnh đó, ở một số địa phương vẫn xảy ra tình trạng dù cố gắng tinh giản nhưng biên chế vẫn tăng trong khi năng suất làm việc chưa đáp ứng yêu cầu.
Cùng với đó, việc tinh giản biên chế nhiều nơi chỉ dừng lại ở việc giảm số lượng, tinh giản theo cơ học về nhân sự mà chưa gắn với việc cải thiện chất lượng. Tuy vậy, một số đia phương trên cả nước đã có những áp dụng rất thành công trong các mô hình tin gọn các cơ quan Đảng và tin giản biên chế hiệu quả.
Có thể dẫn ra Quảng Ninh là một trong những địa phương đi đầu trong sắp xếp, tinh gọn bộ máy hành chính. Địa phương này đã mạnh dạn hợp nhất một số cơ quan có chức năng tương đồng, như Ban Tuyên giáo và Ban Dân vận, giúp giảm chi phí và tăng hiệu quả hoạt động.
TP. Hồ Chí Minh đã thí điểm chuyển đổi một số cơ quan sự nghiệp công sang tự chủ tài chính, giảm gánh nặng ngân sách và nâng cao chất lượng dịch vụ công.
Công nghệ số, chìa khóa mở ra cơ hội
So với những thay đổi to lớn của đất nước sau 40 năm đổi mới, sự phát triển của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và những thành tựu khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo; tổ chức bộ máy hệ thống chính trị nước ta nói chung và tổ chức bộ máy cơ quan của Đảng nói riêng tuy đã được đổi mới nhưng cơ bản vẫn theo mô hình được thiết kế từ hàng chục năm trước, nhiều vấn đề không còn phù hợp với điều kiện mới và quy luật phát triển.
Một trong những cơ hội lớn để việc tinh giản biên chế thành công chính là việc áp dụng công nghệ số trong quản lý.
Việc ứng dụng công nghệ số, đặc biệt là dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI), sẽ thay thế nhiều nhiệm vụ mang tính thủ công, giúp tinh giản nhân sự và tăng tính minh bạch. Một ví dụ nổi bật là hệ thống quản lý hành chính công trực tuyến của Estonia, với hơn 99% dịch vụ công được thực hiện qua mạng.
Singapo đã tận dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) để quản lý đô thị, giao thông và phân tích xu hướng xã hội. Nền tảng "OneService" tích hợp toàn bộ dịch vụ công, tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận thuận tiện.
Trung Quốc sử dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt và hệ thống giám sát trực tuyến để nâng cao khả năng quản lý hành chính và kiểm soát xã hội. Hệ thống “Internet +” của nước này cho phép các cấp chính quyền hoạt động hiệu quả hơn trong giám sát và phục vụ công dân.
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 phát triển mạnh mẽ, việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào quản lý không chỉ là nhu cầu mà còn là giải pháp then chốt nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy cơ quan Đảng. Đây là một phần trong chiến lược dài hạn hướng tới thực hiện mục tiêu phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, góp phần hiện thực hóa khát vọng Việt Nam hùng cường.
 |
| Chuyển đổi số là một trong những cơ hội để bứt phá và phát triển. Ảnh minh họa ngày chuyển đổi số quốc gia |
Trong những năm qua, Việt Nam đã quá trình chuyển đổi số trong quản lý nhà nước và Đảng đã có nhiều tiến triển.
Trong đó nhiều dịch vụ công trực tuyến cấp độ 3 và cấp độ 4 đã được triển khai, như cấp hộ chiếu, đăng ký kinh doanh, khai báo y tế. Điều này không chỉ tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn hạn chế thủ tục hành chính rườm rà.
Cùng với đó, Cơ sở dữ liệu quốc gia, được vận hành từ năm 2021, hệ thống này tích hợp thông tin dân cư trên toàn quốc, giúp giảm thiểu các thủ tục giấy tờ và tạo điều kiện cho việc quản lý thông suốt.
Một số địa phương như TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng đã thử nghiệm AI trong việc quản lý giao thông, phản hồi ý kiến người dân và giám sát môi trường đô thị.
Ứng dụng công nghệ hiện đại không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là giải pháp cốt lõi để tinh gọn bộ máy cơ quan Đảng. Đây không chỉ là một bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính, mà còn góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc, nâng cao uy tín của Đảng trong lòng dân. Một bộ máy vận hành bằng công nghệ không chỉ tinh gọn mà còn nâng tầm vị thế Việt Nam trong kỷ nguyên số.
Tuy vậy vẫn còn những thách thức lớn trong việc áp dụng công nghệ số vào việc quản lý bộ máy của Đảng và Nhà nước. Đặc biệt là cơ sở hạ tầng và nhận thức của cán bộ, các nhà lãnh đạo quản lý và Đảng viên.
Có thể khẳng định, Tinh gọn tổ chức bộ máy cơ quan của Đảng không chỉ là nhiệm vụ cấp bách trong bối cảnh hiện nay mà còn là điều kiện tiên quyết để đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên phát triển mới.
Bằng việc kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, cùng với sự quyết tâm chính trị cao, việc tinh gọn bộ máy sẽ trở thành động lực mạnh mẽ, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, dân chủ, văn minh và hiện thực hóa khát vọng dân tộc Việt Nam vươn mình trên trường quốc tế.