Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc xây dựng dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) nhằm bổ sung, hoàn thiện các quy định về nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Chính phủ, nhiệm vụ và quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các thành viên. Luật tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, sắp xếp bộ máy hành chính hiệu lực, hiệu quả, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và thúc đẩy Chính phủ kiến tạo phát triển, phù hợp với yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Dự thảo Luật gồm 5 chương, 32 điều, giảm 2 chương và 18 điều so với Luật hiện hành, bảo đảm tính kế thừa và khái quát cao theo yêu cầu đổi mới lập pháp của Tổng Bí thư và Quốc hội. Văn bản hướng đến sự ổn định và tuổi thọ lâu dài trong hệ thống pháp luật.
Dự thảo Luật quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ theo Hiến pháp, đồng thời làm rõ các nội dung sau: Trình Quốc hội quyết định các vấn đề cơ bản, quan trọng; Trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định nội dung thuộc thẩm quyền; Trình Chủ tịch nước quyết định đặc xá theo quy định pháp luật; Thực hiện các nhiệm vụ theo thẩm quyền được giao. Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, việc xác định nguyên tắc phân định thẩm quyền giữa Chính phủ với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao giúp nâng cao hiệu quả quan hệ giữa các cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp.
 |
| Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN |
Theo Điều 10 dự thảo Luật, Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về các ngành, lĩnh vực, đồng thời phân công rõ ràng trách nhiệm quản lý cho các bộ, cơ quan ngang bộ. Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ vừa là thành viên Chính phủ, vừa là người đứng đầu đơn vị quản lý chuyên ngành.
Chính phủ quyết định các chính sách phát triển ngành, vùng, địa phương, trừ những chính sách thuộc thẩm quyền Quốc hội và chính quyền địa phương. Việc này nhằm bảo đảm phù hợp với chủ trương của Đảng, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ. Những vấn đề đã được phân quyền cho chính quyền địa phương sẽ do địa phương chủ động quyết định, tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm về kết quả.
Dự thảo Luật xác định rõ nguyên tắc phân quyền giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ với chính quyền địa phương (Điều 7, 8, 9), trong đó:
Về phân quyền: Xác định trách nhiệm của cơ quan trung ương và địa phương trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn. Về phân cấp: Cơ quan, tổ chức, cá nhân được phân cấp chịu trách nhiệm hoàn toàn về kết quả thực hiện nhiệm vụ.
Về ủy quyền: Làm rõ chủ thể, cách thức, nội dung, phạm vi và thời hạn ủy quyền, tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện nhiệm vụ.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN |
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành việc bổ sung các quy định về phân quyền, phân cấp, ủy quyền trong dự thảo Luật nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng. Tuy nhiên, cần tiếp tục rà soát để bảo đảm tính thống nhất giữa Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Cụ thể, khoản 1 Điều 8 dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) quy định các chủ thể nhận phân cấp ở địa phương bao gồm HĐND, UBND, Chủ tịch UBND.
Trong khi đó, khoản 5 Điều 14 dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) lại cho phép UBND cấp tỉnh đề xuất phân cấp cho nhiều chủ thể khác tại địa phương, mở rộng phạm vi phân cấp từ trung ương. Ngoài ra, Điều 50 Luật Thủ đô cũng có quy định riêng về phân cấp, ủy quyền. Do đó, cần rà soát kỹ để thống nhất chủ thể nhận phân cấp tại địa phương và nguyên tắc chung về phân cấp, ủy quyền. Những nội dung mang tính chi tiết hoặc cần linh hoạt nên để pháp luật chuyên ngành và văn bản dưới luật quy định, tránh quy định cứng trong Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.