Đại sứ Mỹ cho biết gần 10 năm kể từ ngày chúng ta nâng cấp quan hệ lên đối tác toàn diện "đã đến lúc" nâng cấp mối quan hệ giữa hai nước, đồng nghĩa Mỹ và Việt Nam sẽ tăng cường hợp tác, từ an ninh, kinh tế cho đến y tế, khí hậu, năng lượng.
Trong cuộc gặp mặt báo chí ngày 20/4 lần đầu tiên kể từ khi đến Việt Nam hồi tháng 1, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam cho biết: “Chúng tôi cho rằng ưu tiên của chúng tôi là nâng cấp quan hệ Mỹ - Việt Nam từ đối tác toàn diện lên đối tác chiến lược. Chúng tôi đã có nhiều cuộc trao đổi với các đại diện chính phủ, doanh nghiệp về việc làm thế nào để phát triển và mở rộng quan hệ. Đây là một trách nhiệm tôi đang đảm nhận”.
Đại sứ Marc Knapper khẳng định, nâng cấp quan hệ không chỉ là ưu tiên của riêng ông mà còn của cả chính phủ Mỹ. Ông cũng nhắc lại chuyến thăm của Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris hồi năm ngoái khi bà Harris nhấn mạnh ý muốn mạnh mẽ của Mỹ nhằm tăng cường quan hệ 2 nước.
“Đã đến lúc nâng cấp quan hệ. Đã gần 10 năm kể từ ngày chúng ta nâng cấp quan hệ lên đối tác toàn diện. Việc nâng cấp lên quan hệ chiến lược không chỉ thể hiện chính xác mối quan hệ hợp tác 2 nước mà còn mở ra cơ hội làm sâu sắc quan hệ 2 bên”, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam nói.
Đại sứ Marc Knapper cũng cho biết, chính quyền Tổng thống Biden rất chú trọng đến khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và điều đó có thể thấy rõ qua chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương được Mỹ công bố cách đây không lâu.
Theo Đại sứ, chiến lược này được coi là một lộ trình Mỹ muốn phát triển quan hệ với khu vực, cũng như phát triển mối quan hệ với Việt Nam như thế nào.
“Một phần trong mục tiêu này bao gồm việc nâng cấp quan hệ 2 nước lên đối tác chiến lược, tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực như an ninh, kinh tế, y tế, khí hậu và năng lượng”, Đại sứ bình luận.
"Việt Nam ngày càng đóng vai trò quan trọng trên toàn cầu"
Chia sẻ tại họp báo, Đại sứ Marc Evans Knapper cho biết, so với thời điểm ông rời Việt Nam 15 năm trước, Thủ đô Hà Nội và đất nước Việt Nam đã có những thay đổi mạnh mẽ.
Đại sứ Mỹ nhấn mạnh sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của Việt Nam, vai trò nổi bật của Việt Nam ở khu vực và trên thế giới. Số lượng du khách Mỹ đến thăm Việt Nam và du học sinh Việt Nam tại Mỹ ngày càng tăng. "Việt Nam ngày càng đóng vai trò quan trọng trong khu vực cũng như toàn cầu", Đại sứ Knapper nhấn mạnh.
Đại sứ Marc Evans Knapper cho biết, ông đã dành 3 tháng để học hỏi, tìm hiểu lại về Việt Nam cũng như mối quan hệ giữa hai nước.
Đại sứ đã có nhiều cuộc gặp gỡ với các nhà lãnh đạo Đảng, Chính phủ Việt Nam, các doanh nghiệp, học giả, đồng thời thăm một số tỉnh của Việt Nam.
Đại sứ Knapper khẳng định, Việt Nam và Mỹ đã mở rộng và phát triển mối quan hệ hợp tác trên nhiều lĩnh vực như thương mại, đầu tư, năng lượng, y tế, an ninh hàng hải, giao lưu giữa nhân dân, giao lưu văn hóa... "Quan hệ giữa hai nước phát triển theo cách mà bản thân tôi cũng không thể hình dung được trong thời điểm 15 năm trước đây", ông nói.
Theo Đại sứ Knapper, một trong những nền tảng để phát triển quan hệ song phương là hai nước cùng phối hợp giải quyết những vấn đề tồn đọng sau chiến tranh, xử lý các điểm nóng ô nhiễm dioxin, xử lý bom mìn chưa nổ, tìm kiếm những người mất tích trong chiến tranh của cả hai phía. Đây là cách đặt nền tảng cho quan hệ Việt Nam-Mỹ, thúc đẩy hòa giải, xây dựng lòng tin, xây dựng con đường hướng tới tương lai.
Nói về những biện pháp đẩy mạnh hợp tác song phương, Đại sứ Marc Evans Knapper cho biết, một trong những ưu tiên của ông trong nhiệm kỳ này là nâng cấp quan hệ ngoại giao giữa hai nước, tiếp tục thúc đẩy lòng tin với Việt Nam và thúc đẩy các cơ hội hợp tác trên nhiều lĩnh vực với Việt Nam.
Về vấn đề hỗ trợ Việt Nam đối phó với COVID-19, Đại sứ Knapper khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục hợp tác với Việt Nam để ứng phó với COVID-19, cho đến khi nào điều này vẫn còn cần thiết.
Đến nay Mỹ đã cung cấp gần 40 triệu liều vaccine COVID-19 cho Việt Nam, thể hiện sự quan tâm của phía Mỹ đối với một nước bạn bè.
"Chưa biết điều gì sẽ xảy ra trong tương lai, nhưng nếu có một cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu nữa, chúng tôi vẫn sẽ sẵn sàng hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực này", Đại sứ khẳng định.
Trả lời câu hỏi về các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao hai nước trong năm nay, Đại sứ Knapper cho biết ông không thể đưa ra bất kỳ thông báo nào về chuyến thăm cấp cao, ngoại trừ Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - ASEAN sẽ diễn ra trong tháng 5.
Đại sứ Knapper cũng nhấn mạnh rằng, từ thời chính quyền cựu Tổng thống Clinton, tất cả tổng thống Mỹ trước đây đều thăm Việt Nam. Năm ngoái, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đã sang Việt Nam vào tháng 8.
Tất cả chuyến thăm đều là cơ hội tuyệt vời để làm sâu sắc thêm quan hệ hai nước, tình hữu nghị và sự hiểu biết lẫn nhau. "Tôi hy vọng trong tương lai sẽ đón Tổng thống của chúng tôi thăm Việt Nam", Đại sứ nói.
“Điều không thay đổi là sự hiếu khách của người Việt Nam"
Đại sứ Mỹ khẳng định, có một điều không hề thay đổi, đó là sự ấm áp, hiếu khách, thân thiện của người dân Việt Nam mà ông mà vợ đã nhận được kể từ khi quay trở lại Việt Nam.
Theo Đại sứ Marc Knapper, mặc dù Việt Nam trải qua nhiều đổi thay nhưng có một điều ông nhận thấy vẫn không thay đổi khi đặt chân đến Việt Nam, đó là sự hiếu khách và thân thiện của người dân Việt Nam.
“Điều tôi nhận thấy không thay đổi chính là sự ấm áp, hiếu khách và thân thiện của người dân Việt Nam, điều mà tôi và vợ tôi đã nhận được khi quay lại đất nước này. Trong 3 tháng qua, tôi đã dành thời gian tìm hiểu lại về Việt Nam. Tôi đã gặp gỡ nhiều nhà lãnh đạo Việt Nam, lãnh đạo Đảng, Nhà nước cũng như lãnh đạo các doanh nghiệp, các học giả. Tôi đã thăm TP.HCM 4 lần, tuần trước tôi đã tới Cần Thơ và đầu tuần này tôi đã đến Thành phố Hải Phòng. Tôi đang cố gắng để tìm hiểu thêm về Việt Nam cũng như mối quan hệ 2 nước”.
“Phát triển theo những cách mà chính tôi cũng không thể hình dung”
Đại sứ Mỹ cho rằng, 2 nước Việt Nam và Mỹ đã phát triển quan hệ trên tất cả khía cạnh mà một quốc gia phát triển có thể phát triển quan hệ với một quốc gia khác, bao gồm thương mại, đầu tư, năng lượng, hợp tác y tế, an ninh hàng hải, giao lưu nhân dân, giao lưu văn hóa... Ông cũng cho rằng quan hệ 2 nước đã vượt qua những thách thức, cũng như đã đang và sẽ tiếp tục phát triển trong tương lai.
“Quan hệ 2 nước đã phát triển theo những cách mà nói thực lòng là bản thân tôi cũng không thể hình dung được trong 15 năm trước đây”, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam cho hay.
Theo ông, một trong những nền tảng cho sự phát triển quan hệ song phương giữa hai nước là bắt đầu từ việc hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, rà phá bom mìn, vật liệu chuyên nổ, khắc phục hậu quả chất độc da cam, tìm kiếm hài cốt lính Mỹ mất tích trong chiến tranh ở Việt Nam.
“Đây là những cách thức đặt nền móng quan hệ 2 nước, cách thức xây dựng lòng tin, sự hòa giải, con đường tiến về tương lai”, Đại sứ Marc Knapper khẳng định.
Ông cũng cho rằng: “Quan hệ 2 nước có được ngày hôm nay là nhờ sự tận tụy, cần mẫn của nhiều người trong 3 thập niên vừa qua, những nỗ lực xây dựng lòng tin từ 2 bên. Tôi cũng được hưởng lợi từ nỗ lực của những người tiền nhiệm. Tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy quan hệ 2 nước và lòng tin giữa 2 nước. Đây là công việc tôi rất coi trọng”.
Mỹ sẵn sàng chuyển tàu tuần tra thứ ba cho Việt Nam
Đại sứ Marc Knapper cho biết Mỹ đã sẵn sàng chuyển giao tàu tuần tra thứ ba như một phần trong cam kết giúp Việt Nam tăng năng lực an ninh hàng hải.
"Mỹ đã cam kết hợp tác giúp Việt Nam tăng cường năng lực trong lĩnh vực an ninh hàng hải. Tôi nghĩ một trong những minh chứng rõ ràng cho nỗ lực đó là trong vài năm qua, Mỹ đã cung cấp hai tàu tuần tra cho lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam", Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper nói tại buổi gặp gỡ báo chí đầu tiên ở Hà Nội chiều nay.
Mỹ năm 2017 và 2021 chuyển giao hai tàu tuần tra lớp Hamilton cho Việt Nam thông qua Chương trình bán trang bị quốc phòng dư thừa (EDA). Các tàu tuần tra này sau đó được biên chế cho Cảnh sát biển Việt Nam.
Đại sứ Knapper cho hay chính phủ Mỹ "đã sẵn sàng" chuyển giao tàu tuần tra thứ ba và đang thảo luận với chính phủ Việt Nam về vấn đề này. Tuy nhiên, Đại sứ không đề cập đến thời điểm chuyển giao tàu.
"Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mới công bố của Mỹ không chỉ cho thấy Washington muốn xây dựng mối quan hệ với khu vực, mà còn có thể được xem là lộ trình phát triển quan hệ với Việt Nam", ông nói.
Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mới được Nhà Trắng công bố hôm 11/2, trong đó đề ra 5 trọng tâm là theo đuổi một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở, mở rộng hợp tác, thúc đẩy thịnh vượng, tăng cường an ninh và khả năng chống chịu của khu vực. Đại sứ Knapper từng chia sẻ trong một sự kiện hôm 17/2 rằng Mỹ đang hợp tác với Việt Nam trong tất cả 5 trọng tâm của chiến lược này.
Đại sứ Knapper nhấn mạnh nâng cấp quan hệ với Việt Nam không chỉ là ưu tiên của chính phủ Mỹ, mà còn là một trọng tâm trong nhiệm kỳ của ông tại Việt Nam. Bất chấp một số khó khăn, ông bày tỏ tin tưởng hai nước có thể cùng nhau đạt mục tiêu trong quá trình này.
"Tôi nghĩ chỉ có bầu trời mới là giới hạn cho mối quan hệ hai nước. Tôi tin Mỹ và Việt Nam thực sự có thể cùng nhau đạt được rất nhiều thành tựu nếu được trao cơ hội", ông Knapper nói.
Quan hệ Việt - Mỹ được bình thường hóa từ năm 1995, tiếp tục phát triển và đạt nhiều thành tựu trong những năm qua. Hai nước xác lập quan hệ đối tác toàn diện năm 2013 và Mỹ tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí với Việt Nam năm 2016.
Tháng 3/2018, tàu sân bay Mỹ USS Carl Vinson đến Đà Nẵng, đánh dấu lần đầu tiên một tàu sân bay Mỹ thăm Việt Nam trong hơn 40 năm. Kim ngạch thương mại hai chiều tăng từ mức 450 triệu USD năm 1994 lên đạt 90,8 tỷ USD năm 2020.
Đại sứ Knapper tới Việt Nam cuối tháng 1 và trình quốc thư cho Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tại Phủ Chủ tịch hôm 11/2. Ông từng đảm nhận cương vị tham tán chính trị cho đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội giai đoạn 2004-2007 và có hơn 25 năm kinh nghiệm trong mảng chính sách đối ngoại và ngoại giao chuyên nghiệp, dành nhiều năm cho các vấn đề chính sách và nghiên cứu văn hóa, ngôn ngữ ở Đông Á. Đại sứ Knapper nói được tiếng Việt và sử dụng thông thạo tiếng Nhật, Hàn. Ông nhấn mạnh mục tiêu bao trùm trong nhiệm kỳ của ông là hỗ trợ sự phát triển của "Việt Nam độc lập, lớn mạnh và thịnh vượng".
Trong thông điệp đầu nhiệm kỳ hôm 12/2, Đại sứ Knapper đề cập một số trọng tâm ngoại giao ông mong muốn thực hiện trong nhiệm kỳ tại Việt Nam như giải quyết những vấn đề tồn tại sau chiến tranh một cách có trách nhiệm, mở rộng quan hệ thương mại song phương, duy trì hòa bình và ổn định khu vực, cũng như bảo vệ môi trường và nguồn tài nguyên dồi dào của hai quốc gia.