Tối ngày 17/10, tại trụ sở Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã diễn ra “Lễ Chào mừng 79 năm thành lập Việt – Mỹ thân hữu hội (17/10/1945 – 17/10/2024), ảnh: Đinh Hoà

Tham dự buổi lễ có lãnh đạo Liên hiệp qua các thời kỳ, sứ quán Hoa Kỳ, các cơ quan ngoại giao quốc tế và Việt Nam, đông đảo bạn bè, thân hữu và quan khách đến chung vui.

Các đại biểu gặp gỡ và trao đổi tại Lễ kỷ niệm 79 năm thành lập Việt - Mỹ thân hữu hội, ảnh: Đinh Hoà 

Về phía Việt Nam có sự tham dự của Đại sứ Nguyễn Phương Nga, nguyên Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức Hữu nghị Việt Nam; Đại sứ Nguyễn Tâm Chiến, nguyên Chủ tịch Hội Việt - Mỹ; ông Nguyễn Quốc Cường, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Mỹ; ông Lê Chí Dũng, Vụ trưởng Vụ Châu Mỹ, Bộ Ngoại giao; Bà Nguyễn Thị Hoài Linh, Phó Chủ tịch Liên minh hợp tác xã Việt Nam;

Hội Việt - Mỹ có đại sứ Phạm Quang Vinh, Chủ tịch Hội Việt - Mỹ; ông Nguyễn Hải Giang, Phó Chủ tịch Hội Việt - Mỹ, Tổng biên tập Tạp chí Việt - Mỹ;  

Các đại diện của Bộ Ngoại giao, Ban Đối ngoại Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam – Hoa Kỳ;

Các đại diện của VUSAC, Tạp chí Việt - Mỹ;

Đại diện các đối tác của hội Việt - Mỹ: Hội Nạn nhân chất độc da cam, Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Hội truyền thông số Việt Nam, Quỹ Hoà Bình và phát triển Việt Nam, Hasco Holdings, Vinapharm, Habeco, Trí Nam Group, bệnh viện đa khoa Phương Đông...

Về phía Hoa Kỳ có bà Mary Beth Polley, Tham tán Văn hóa Giáo dục, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam; Ông Joseph Uddo, Chủ tịch Amcham Hà Nội; ông Mark Rapoport, ông William Badger Giám đốc tiếp cận cộng đồng – Trường quốc tế Concordia Hà Nội.

 
 Đại sứ Phạm Quang Vinh, Chủ tịch hội Việt - Mỹ phát biểu chào mừng, ảnh: Đinh Hoà

Phát biểu tại buổi lễ, đại sứ Phạm Quang Vinh, Chủ tịch hội Việt - Mỹ cho biết: "Hợp tác giữa Việt Nam - Hoa Kỳ ngày càng sâu sắc sau hơn 1 năm nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện và đã mở ra cơ hội phát triển trong hợp tác kinh tế và thương mại, trở thành trụ cột chính của quan hệ song phương, qua đó thúc đẩy các lĩnh vực khác như quốc phòng, an ninh, khoa học công nghệ, giáo dục,...

 Các đại biểu gặp gỡ và trao đổi tại Lễ kỷ niệm 79 năm thành lập Việt - Mỹ thân hữu hội, ảnh: Đinh Hoà 

Trong 79 năm qua, Hội Việt - Mỹ và các đối tác đã bền bỉ vun đắp cho quan hệ nhân dân hai nước. Trong tương lai, Hội Việt – Mỹ sẽ tiếp tục đóng góp nhiều ý kiến, hành động cụ thể, phát triển xa hơn, xa hơn nữa trong việc thực hiện các chính sách ngoại giao, hợp tác giữa Việt Nam và Mỹ”, đại sứ Phạm Quang Vinh nhấn mạnh.

 Bà Mary Beth Polley, Tham tán Văn hóa Giáo dục, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, ảnh: Đinh Hoà

Phát biểu tại buổi lễ, bà Mary Beth Polley, Tham tán Văn hóa Giáo dục, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cho biết: "Việt Nam và Hoa Kỳ đã vượt qua quá khứ, từ đối thủ trở thành đối tác để cùng giải quyết các thách thức và hàn gắn vết thương và trở thành quan hệ kiểu mẫu cho thế giới.

Trong tương lai, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực thúc đẩy đối ngoại nhân dân, tạo nhiều cơ hội cho người dân hai nước tiếp xúc, tìm hiểu lẫn nhau nhau hơn. Qua đó góp phần làm cho tình hữu nghị, hợp tác song phương phát triển thực chất, hiệu quả, vì mục đích "hai bên cùng có lợi".

Theo dòng lịch sử, ngay sau ngày Việt Nam Tuyên bố Độc lập, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời ngày 2-9-1945, Chủ tịch Hồ chí Minh đã chủ trương cho thành lập Việt-Mỹ Thân hữu Hội.

Đầu tháng 10/1945, Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là Harry Truman mới nhậm chức đã tuyên bố chính sách đi ngoại 12 điểm trong đó nêu rõ Mỹ sẽ không phản đối và không giúp Pháp tái lập sự kiểm soát ở Đông Dương. 

Nhằm khai thác điểm đó trong tuyên bố của Truman, Chủ tịch  Hồ Chí Minh đã chủ trương vận động thành lập Việt - Mỹ thân hữu Hội.  

Ngày 12/10/1945, Người đã gửi thư cho Tổng thống Truman hoan nghênh chính sách của Mỹ và mong Mỹ ủng hộ Việt Nam độc lâp. 

Cuối tháng 10 cùng năm, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi cho Ngoại trưởng Mỹ James Byrnes nhân danh Hội bày tỏ  mong muốn gửi sinh viên Việt Nam sang du học tại Mỹ: “Nhân danh Hội Văn hóa Việt Nam, tôi xin bày tỏ nguyện vọng của Hội được gửi một phái đoàn khoảng 50 thanh niên Việt Nam sang Mỹ với ý định, một mặt, thiết lập những mối quan hệ văn hóa thân thiết với thanh niên Mỹ và mặt khác, để xúc tiến việc tiếp xúc nghiên cứu về kỹ thuật, nông nghiệp cũng như các lĩnh vực chuyên môn khác”.

Chỉ sau hơn một tháng chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập, Bộ Nội vụ đã ra nghị định thông qua Điều lệ của Hội và quyết định cho phép thành lập Hội Việt – Mỹ. 

Bộ Nội vụ còn ra một quy chế vào ngày 31/10/1945 cho phép Hội xuất bản bản Tạp chí Việt - Mỹ thân hữu hội ra nửa tháng một kỳ. 

Tối 17/10/1945, buổi lễ ra mắt Việt Mỹ thân hữu Hội đã được tổ chức trong thể tại nhà khai Trí Tiến Đức, 16 Lê Thái Tổ nay là quán Cà Phê Lục thủy. Dự cuộc gặp có khoảng 200 đại biểu. 

Phía Việt Nam có Cố vấn chính phủ Vĩnh Thụy (Vua Bảo đại), Bộ trưởng Bộ Nội vụ Võ Nguyên Giáp, Thứ trưởng Bộ Quốc Phòng Tạ Quang Bửu, nhiều nhân sĩ trí thức và nghệ sĩ như Nghệ sĩ Ái Liên, Kim Phụng ... 

Phía Mỹ có Đại tướng Gallagher, đại diện quân đội Mỹ bên cạnh quân Tưởng của Tướng Lư Hán, và các thành viên đội “Con nai- Dear Team” thuộc tổ chức Cơ quan Dịch vụ chiến lược Hải ngoại Mỹ (US Oversea Strategic Services) tiền thân của CIA.

Phạm vi hoạt động của Hội ngay từ những ngày đầu tiên ấy đã rất rõ ràng. 

Một là, lập những lớp dạy tiếng Mỹ và luôn luôn tổ chức những cuộc nói chuyện để các hội viên hiểu rõ văn minh và học thuật Mỹ.

Hai là, lập những lớp dạy tiếng Việt cho người Mỹ; 

Ba là, giúp đỡ các bạn học sinh Việt Nam muốn sang theo học bên Mỹ; 

Bốn là, phiên dịch các sách vở Mỹ, Việt và truyền bá các tác phẩm phiên dịch ấy để hai dân tộc hiểu rõ nhau về văn hóa, phong tục... 

Năm là, mở rộng phạm vi hoạt động của Hội sang nước Mỹ để tình giao hảo giữa hai nước ngày thêm mật thiết”.

Uyên Nguyễn