Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế là điều kiện quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường xuất khẩu, đặc biệt là tại Bắc Mỹ. Một trong những yêu cầu bắt buộc khi đưa hàng hóa vào hệ thống bán lẻ tại Hoa Kỳ, Canada là sử dụng mã vạch UPC (Universal Product Code) – mã nhận diện sản phẩm giúp tối ưu quản lý chuỗi cung ứng, thương mại điện tử và logistics.
Trung tâm Mã số Mã vạch Quốc gia - NBC ( trực thuộc Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Bộ Khoa học & Công nghệ) là đại diện GS1 duy nhất tại Việt Nam, đơn vị chính thức cấp mã UPC cho doanh nghiệp. Điều này giúp các doanh nghiệp Việt dễ dàng đăng ký mã UPC từ đó mở rộng sang các thị trường bán lẻ “màu mỡ” như Bắc Mỹ và một số nước Châu Âu.
Mã vạch UPC là gì và tại sao doanh nghiệp cần nó?
Mã vạch UPC là hệ thống mã nhận diện sản phẩm gồm 12 chữ số, được phát triển bởi GS1 từ năm 1974. Đây là mã vạch phổ biến nhất tại Hoa Kỳ, Canada và một số thị trường bán lẻ khác, giúp theo dõi sản phẩm, quản lý kho hàng và hỗ trợ thanh toán tự động tại các điểm bán lẻ.
Cấu trúc của mã UPC bao gồm:
Mã nhà sản xuất (5 số đầu): Được GS1 cấp, xác định doanh nghiệp.
Mã sản phẩm (5 số tiếp theo): Do doanh nghiệp tự đặt để phân biệt từng loại hàng hóa.
Số kiểm tra (Check Digit): Được tính toán để đảm bảo tính chính xác khi quét mã vạch.
Khác với mã EAN-13, vốn được sử dụng rộng rãi tại Châu Âu và Châu Á, mã vạch UPC được thiết kế chuyên biệt cho thị trường Bắc Mỹ, đáp ứng tiêu chuẩn nhận diện sản phẩm trong các hệ thống bán lẻ lớn tại đây, đảm bảo tính thống nhất và tối ưu hóa quy trình quản lý hàng hóa..
Lợi ích của mã vạch UPC đối với doanh nghiệp xuất khẩu
-
Điều kiện bắt buộc khi vào siêu thị và sàn TMĐT Bắc Mỹ
Các chuỗi siêu thị lớn như Walmart, Costco, Kroger, Whole Foods, CVS, Walgreens đều yêu cầu sản phẩm có mã UPC hợp lệ từ GS1. Nếu không có mã UPC, doanh nghiệp Việt Nam sẽ không thể đưa sản phẩm vào hệ thống bán lẻ chính thức tại Mỹ.
-
Bán hàng trên Amazon, eBay, Shopify, Google Shopping
Các nền tảng thương mại điện tử quốc tế cũng yêu cầu mã UPC để quản lý sản phẩm, tránh trùng lặp dữ liệu. Đặc biệt, nếu doanh nghiệp muốn tham gia Amazon FBA, sản phẩm bắt buộc phải có mã UPC hợp lệ.
Hỗ trợ quản lý chuỗi cung ứng và kiểm soát kho hàng
Mã UPC giúp doanh nghiệp quản lý tồn kho, vận chuyển, kiểm kê chính xác, đặc biệt là khi xuất khẩu số lượng lớn. Các trung tâm logistics tại Mỹ và Canada đều dựa vào UPC để phân loại hàng hóa tự động.
Các loại mã UPC và ứng dụng thực tế
UPC-A (12 số): Tiêu chuẩn chính trong bán lẻ, xuất hiện trên hầu hết các sản phẩm.
UPC-E (6 số): Phiên bản rút gọn của UPC-A, sử dụng cho bao bì nhỏ.
UPC-2, UPC-5: Mã bổ trợ dùng để ghi giá bán lẻ hoặc số phiên bản tạp chí.
Ví dụ ứng dụng UPC trong ngành hàng xuất khẩu:
Thực phẩm chế biến, đồ uống, sữa, cà phê: Bán tại Walmart, Costco.
Mỹ phẩm, thực phẩm chức năng: Xuất khẩu sang hệ thống Walgreens, CVS.
Sản phẩm tiêu dùng nhanh (FMCG): Được quản lý trong các kho Amazon FBA.
Cách đăng ký mã UPC tại Việt Nam
-
Đăng ký mã UPC tại Trung tâm Mã số Mã vạch Quốc gia (NBC)
Doanh nghiệp nộp hồ sơ để nhận mã doanh nghiệp GS1 (5 số đầu).
Nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng mã vạch từ NBC.
-
Cấp mã sản phẩm (5 số tiếp theo)
Doanh nghiệp tự cấp mã sản phẩm nội bộ, đảm bảo không trùng lặp.
-
Tạo số kiểm tra (Check Digit) và mã hóa UPC
Sử dụng công thức tính số kiểm tra để hoàn thiện mã UPC.
-
Đăng ký và cập nhật dữ liệu sản phẩm trên GS1
Doanh nghiệp cần cập nhật mã UPC trên hệ thống GS1 Global Database để đảm bảo sản phẩm được công nhận quốc tế.
-
Dán mã UPC lên bao bì theo tiêu chuẩn GS1
Kiểm tra vị trí in mã vạch để đảm bảo quét dễ dàng tại hệ thống siêu thị và kho hàng.
Tương lai của mã UPC và xu hướng toàn cầu
Trong bối cảnh thương mại điện tử và xuất khẩu phát triển, mã UPC không chỉ giới hạn trong hệ thống siêu thị mà đang được tích hợp vào nền tảng kỹ thuật số, AI, blockchain và thương mại xuyên biên giới.
Một số xu hướng mới:
-
UPC kết hợp với QR Code: Cung cấp thêm thông tin về nguồn gốc và truy xuất sản phẩm.
-
Tích hợp vào hệ thống hải quan thông minh: UPC đang được thử nghiệm để minh bạch hóa quy trình nhập khẩu vào Mỹ.
-
Ứng dụng trong logistics toàn cầu: UPC giúp theo dõi hàng hóa từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng, giảm thiểu sai sót trong chuỗi cung ứng.
Mã vạch UPC là công cụ bắt buộc nếu doanh nghiệp Việt muốn xuất khẩu vào Mỹ, Canada và các hệ thống bán lẻ lớn. Việc đăng ký và sử dụng mã UPC giúp doanh nghiệp được chấp nhận trong hệ thống phân phối toàn cầu, tối ưu quản lý kho hàng và đáp ứng tiêu chuẩn thương mại quốc tế.
Hiện tại, Trung tâm Mã số Mã vạch Quốc gia là đơn vị chính thức cấp mã UPC tại Việt Nam. Doanh nghiệp có thể liên hệ với NBC để được hướng dẫn đăng ký và sử dụng mã UPC theo tiêu chuẩn GS1.