Văn hóa

Bạn có từng cảm thấy bản thân dễ bị ảnh hưởng bởi những cảm xúc của người khác? Dễ xúc động, dễ áy náy, và đặc biệt dễ “lây nhiễm” bởi cảm xúc tiêu cực? Hay bạn thường được gắn mác rằng “quá nhạy cảm”, “cả nghĩ”, "dễ tổn thương"? Nếu câu trả lời là có, rất có thể bạn là một người thấu cảm (empath) - những người có khả năng cảm nhận cảm xúc và năng lượng của người khác một cách sâu sắc.

Trong cuốn sách “Sức mạnh của người thấu cảm” (Sensitive is the New Strong), tác giả Anita Moorjani không chỉ giúp người thấu cảm hiểu rõ bản thân mà còn hướng dẫn cách chuyển hóa sự nhạy cảm thành một loại “siêu năng lực” vừa có thể bảo vệ chính mình, vừa lan tỏa những điều tích cực đến thế giới xung quanh.

Cuốn sách "Sức mạnh của người thấu cảm" (Ảnh: NXB)

Thế giới mà chúng ta đang sống được vận hành dựa trên năm giác quan chính: thị giác, thính giác, xúc giác, vị giác và khứu giác. Mọi vấn đề được nhìn nhận và đánh giá dựa trên lý trí, logic, khả năng quan sát, bằng chứng rõ ràng, hiệu quả, năng suất và sự kiểm soát. Và trực giác, sự nhạy cảm thường bị xem nhẹ, khiến cho những người thấu cảm bị gắn mác “lạc loài”, mang giác quan thứ sáu trong một thế giới chưa sẵn sàng để đón nhận điều đó.

Sinh ra trong một gia đình người Ấn và chuyển đến sống tại Hồng Kông từ nhỏ, Anita Moorjani lớn lên trong môi trường đề cao lý trí và khuôn mẫu. Cô luôn cố gắng làm hài lòng người khác, gạt bỏ nhu cầu cá nhân, kìm nén bản chất nhạy cảm của mình để nhận được sự chấp nhận của mọi người. Nhưng chính điều đó khiến cô trở nên lạc lõng, mệt mỏi và kiệt quệ.

Người thấu cảm không chỉ dừng ở việc “hiểu” mà thậm chí còn “hấp thụ” những cảm xúc của người khác. Nếu không có ranh giới cảm xúc rõ ràng, họ dễ kiệt sức, lo âu, thậm chí trầm cảm. Trong xã hội thiên hướng về lý trí, người thấu cảm dễ bị gắn mác “yếu đuối”, “ủy mị” hoặc “phiền phức”. Đặc biệt với đàn ông, sự nhạy cảm còn bị xem là “không đúng chuẩn giới”.

Trải nghiệm cận tử năm 2006 đã làm thay đổi hoàn toàn nhận thức về cuộc sống của Anita Moorjani. Cô bắt đầu chấp nhận sự nhạy cảm như một phần của bản thân, không còn phủ nhận, không còn xấu hổ. Như cách cô đã chỉ ra trong cuốn sách “Sức mạnh của người thấu cảm” rằng: “Khi chối bỏ một trong sáu giác quan, chúng ta đồng thời cũng chối bỏ một phần con người mình.” Đồng thời, cô cũng khẳng định: “Khi được bảo vệ và định hướng đúng, người thấu cảm còn có thể trở thành những nhà lãnh đạo truyền cảm hứng, người kết nối cộng đồng, tạo nên một môi trường tốt đẹp hơn”.

Anita Moorjani không xem sự thấu cảm như một công cụ để đạt đến thành công, mà là ngôn ngữ kết nối và xây dựng thế giới. Cô không đưa ra những “công thức” khô khan mà thay vào đó, cô nhấn mạnh đến việc trước tiên cần hiểu rõ bản thân, nhận diện được đâu là cảm xúc của mình, đâu là cảm xúc “vay mượn” từ người khác. Bắt đầu từ việc thiết lập ra những ranh giới của bản thân, học cách nói “không” mà không áy náy, không nhận trách nhiệm cảm xúc thay người khác, không can thiệp khi không được mời gọi… Song song với đó, bản thân người thấu cảm cũng cần tái kết nối với chính mình, thông qua những hoạt động như: thiền định, viết nhật ký, dành thời gian với thiên nhiên hoặc tạm ngắt kết nối với những môi trường có nhiều kích thích,...

Qua đó, người thấu cảm không còn bị cảm xúc xung quanh chi phối mà có thể chủ động tạo ra năng lượng tích cực, làm chủ được nhịp điệu cuộc sống chính mình và lan tỏa sự đồng cảm đúng cách. Trong bối cảnh thế giới ngày càng chia rẽ và vô cảm, người thấu cảm chính là điểm tựa để giữ lại sự nhân văn. Khả năng cảm thấu, lòng trắc ẩn và tử tế sẽ là những giá trị thiết yếu của tương lai. Nhưng muốn giúp người khác, trước hết họ chấp nhận và tôn trọng bản chất nhạy cảm của mình. Và đó chính là lúc sự thấu cảm trở thành một “siêu năng lực” chứ không còn là gánh nặng.

Thông điệp từ cuốn sách "Sức mạnh của người thấu cảm" (Ảnh: NXB)

Anita viết không chỉ để kể lại hành trình sống, mà cô đưa độc giả, đặc biệt là những người nhạy cảm cùng bước vào không gian chữa lành từ bên trong. Qua những câu chuyện đời thực, bài thiền ngắn, và góc nhìn đa chiều, cuốn sách trở thành cẩm nang sống sót tinh thần cho những ai từng mỏi mệt vì mang một trái tim dễ tổn thương.

Tác giả Anita Moorjani (Ảnh: NXB)

Anita Moorjani là diễn giả truyền cảm hứng toàn cầu, tên của cô nằm trong danh sách  “100 người có ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực tâm linh” của tạp chí danh tiếng Watkins MIND BODY SPIRIT của Anh suốt nhiều năm liên tiếp. Cuốn sách đầu tay “Dying to Be Me” (Trở về từ cõi chết) của cô bán được hơn 1 triệu bản trên toàn thế giới và được nhà xuất bản Hay House gọi là một “kiệt tác đương đại”. Anita hiện sống ở Mỹ và vẫn tiếp tục hành trình viết sách và diễn thuyết đầy tuyệt vời của mình với thế giới.