Chuyện bức ảnh Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh chụp cùng cựu Đại sứ Mỹ Ted Osius

Nhắc đến một trong những kỷ niệm của Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, cựu đại sứ Mỹ Ted Osius nghĩ ngay đến bức ảnh hai người cùng nhau tham dự lễ công bố hoàn thành giai đoạn 1 - Dự án xử lý ô nhiễm dioxin tại sân bay Đà Nẵng ngày 3/5.

Tại lễ công bố, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh và cựu đại sứ Mỹ Ted Osius đều dùng tay nhặt lớp đất sau xử lý như một minh chứng cho sự thành công của dự án. 

Cựu Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, ông Ted Osius cho biết, khi đến thăm Đà Nẵng năm 2016, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh (lúc đó đang giữ chức Thứ trưởng Bộ Quốc phòng) đã luôn đồng hành cùng ông trong việc tìm kiếm, triển khai và cuối cùng là hoàn thành Dự án tẩy độc dioxin tại sân bay Đà Nẵng. Báo chí chụp hàng chục bức ảnh Osius và Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh thọc tay vào lớp đất mới được làm sạch.

Thượng tướng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh và nguyên Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius cầm trên tay đất được khử nhiễm hoàn toàn tại sân bay Đà Nẵng.

Bức ảnh này đã được trưng bày tại Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh ở Thành phố Hồ Chí Minh như một lời nhắc nhở rằng việc vượt qua di sản chiến tranh là điều có thể. Ông Osius nói: “ Người Việt và người Mỹ đã cùng nhau làm cho vùng đất này trở nên an toàn. Nếu không, là cha của hai đứa con nhỏ, ông đã không động đến đất có dư lượng dioxin”.

Nguyên Đại sứ Mỹ tại Việt Nam cho biết, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh là người bạn mà ông yêu quý và kính trọng. “Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh là người yêu nước, đã cống hiến cả cuộc đời để phục vụ Tổ quốc. Ông luôn thuyết phục và làm việc không mệt mỏi với nhiều thế hệ Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, trong đó có tôi để đảm bảo hậu quả chiến tranh được xử lý và khắc phục” , ông Ted Osius chia sẻ.

“Tôi thực sự kính trọng anh ấy - người luôn hết lòng vì đất nước và thái độ của anh ấy khi nói về quá khứ dù khó khăn đến đâu. Chính vì Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định chúng ta cần thành thật đối diện với quá khứ khó khăn, đặc biệt là hậu quả của chiến tranh, mà chúng ta mới có thể cùng nhau tạo dựng một tương lai tốt đẹp. đẹp hơn", cựu Đại sứ Mỹ Osius nói thêm.

Ông Osius cũng cho biết ông rất tự hào được làm việc nhiều với Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh trong gần 4 năm làm Đại sứ Mỹ tại Việt Nam (2014-2017). Đồng thời, ông nhấn mạnh Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh luôn đóng vai trò then chốt trong các vấn đề liên quan đến quan hệ an ninh Việt - Mỹ.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh và nguyên Đại sứ Mỹ Ted Osius thảo luận về Dự án xử lý ô nhiễm dioxin giai đoạn 2 tại sân bay Đà Nẵng.

Mỗi lần ông và Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh gặp nhau, họ đều thảo luận về vấn đề tẩy độc dioxin - đầu tiên là ở Đà Nẵng và sau đó là Biên Hòa.

Ngày 10/10, ông Osius và Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh đến thăm sân bay Biên Hòa, căn cứ cũ của không quân Mỹ và là điểm nóng dioxin lớn nhất cả nước. Cựu Đại sứ Osius khẳng định cam kết làm sạch dioxin là kết quả tốt khi đón cựu Tổng thống Donald Trump tới Việt Nam vào tháng 11/2017. 

Ông Osius nhắc lại: “Xử lý dioxin như một di sản chiến tranh là điều cần thiết cho tương lai của mối quan hệ quốc phòng của chúng ta với Việt Nam” .

Cựu đại sứ Mỹ chia sẻ lần cuối cùng ông gặp Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh là vào ngày 3/3 sau khi Trung tướng nghỉ hưu. Ông vẫn nhiệt tình chia sẻ nguyện vọng thúc đẩy quan hệ song phương và giải quyết di sản chiến tranh. Ông Osius tin rằng Đại tướng cảm thấy rất vui mừng khi Việt Nam và Mỹ nâng tầm quan hệ đối tác song phương lên tầm chiến lược toàn diện trước khi qua đời.

Trong chuyến thăm Hà Nội tháng 9 năm ngoái, Tổng thống Mỹ Joe Biden cam kết với Việt Nam quyết tâm và sự hợp tác vững chắc của Mỹ trong việc theo đuổi mục tiêu chung là tiếp tục giải quyết các vấn đề di sản chiến tranh. Chính phủ Mỹ cũng quyết định tăng ngân sách tài trợ cho Dự án khử độc sân bay Biên Hòa từ 9 triệu USD lên 183 triệu USD, kéo dài đến năm 2030.

Đại sứ Osius nói: “Tướng Nguyễn Chí Vịnh là người góp phần thực hiện dự án tẩy độc dioxin tại sân bay Đà Nẵng, góp phần thúc đẩy quan hệ Việt - Mỹ “hàn gắn quá khứ, hướng tới tương lai”. Ông tin rằng Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh sẽ được bạn bè Mỹ và nhân dân Việt Nam ghi nhớ vì những đóng góp to lớn của ông cho sự phát triển quan hệ song phương giữa Mỹ và Việt Nam. 

Cuộc đối thoại trực tuyến về di sản chiến tranh và hòa bình Việt Nam - Lào - Campuchia được Viện Hòa bình Hoa Kỳ (USIP) tổ chức tại Washington vào ngày 14/9, ngay sau chuyến thăm cấp nhà nước rất thành công của Tổng thống Mỹ Joe Biden tới Việt Nam. 

Tại đây, trong bài phát biểu khai mạc của Thượng nghị sĩ Jeff Merkley, ông chia sẻ sự mất mát trước tin  Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh , nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam qua đời. Thượng nghị sĩ nhấn mạnh vai trò của Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh trong việc vun đắp, củng cố mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, đặc biệt trong các dự án tẩy độc dioxin mà hai nước đang triển khai.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh là người có nhiều nỗ lực nhằm hàn gắn quan hệ Việt - Mỹ

Ông Jeff Merkley dẫn phát biểu của Thượng nghị sĩ Patrick Leahy, nguyên Chủ tịch thường trực Thượng viện Mỹ, cho rằng kể từ khi ông Vinh đảm nhận chức vụ Thứ trưởng Bộ Quốc phòng năm 2009, ông đã có nhiều đóng góp cho quan hệ hai nước.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh là một trong những đối tác chủ chốt của Thượng nghị sĩ Patrick Leahy trong việc thúc đẩy xử lý hậu quả ô nhiễm và tẩy độc dioxin tại khu vực sân bay Đà Nẵng. Những đóng góp này đã góp phần tăng cường mối quan hệ song phương giữa hai nước bằng cách “hàn gắn quá khứ và hướng tới tương lai”. 

 “Mỗi nỗ lực đều đóng vai trò quan trọng trong hợp tác giữa hai nước. Đặc biệt, Tướng Vinh là một trong những người có vai trò lãnh đạo. Chúng tôi sẽ rất nhớ ông”, Thượng nghị sĩ Jeff Merkley chia sẻ.

Ông Jeff Merkley cho biết, tháng 4 năm 2022 ông đã vinh dự dẫn đầu phái đoàn lưỡng viện của Quốc hội Mỹ sang thăm Việt Nam. Trong chuyến thăm đó, phái đoàn cũng thúc đẩy hợp tác giữa hai nước trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh. Ông cho biết muốn tiếp nối những nỗ lực và “di sản” của ông Patrick Leahy và Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh và làm sạch chất độc dioxin ở Việt Nam.

Dioxin đã gây tác hại nặng nề đối với người dân Việt Nam qua nhiều thế hệ, ở nhiều vùng miền trên đất nước Việt Nam. Trong chiến tranh Việt Nam, Mỹ đã tàng trữ nhiều chất này tại các sân bay và rò rỉ ở một số sân bay như Đà Nẵng, Biên Hòa.

Ông Jeff Merkley đánh giá cao những đóng góp của Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh trong việc hoàn thành việc khử nhiễm tại sân bay Đà Nẵng. Mỹ và Việt Nam đang tiếp tục dự án khử nhiễm sân bay Biên Hòa, cần ít nhất 10 năm rưỡi tỷ USD để khử nhiễm và cải tạo xung quanh sân bay này.

Ông Merkley bày tỏ: “Chúng ta không thể thay đổi lịch sử nhưng cùng nhau chúng ta sẽ xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn. Đây là câu nói hay và có ý nghĩa đối với hai nước trong quá trình hàn gắn vết thương sau chiến tranh. Một mặt, chúng ta phải xoa dịu nỗi đau do chiến tranh gây ra, mặt khác phát huy nhiều điều tích cực mà hai bên có thể cùng nhau làm”.

Ông tin rằng chúng ta phải kiên định với con đường đã vạch ra trong việc khử nhiễm tại sân bay Biên Hòa cho dù phải mất rất nhiều thời gian.